فرآیند تصاعدی فشار بر ایران

ابراهیم متقی متقی در دانشگاه علامه طباطبایی:
فرآیند تصاعدی فشار بر ایران ادامه می‌یابد
خبرگزاری تسنیم: عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تأکید کرد: با توجه به تجربه‌‌ای که از رژیم‌های تحریم‌های آمریکایی داریم در آینده فرآیند تصاعدی فشار علیه ایران ادامه خواهد داشت.
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم، ابراهیم متقی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و از منتقدان مذاکرات هسته‌ای در نشست منتقدان و موافقان مذاکرات هسته‌ای که با حضور اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در دانشگاه علامه طباطبایی در حال برگزاری است، اظهار داشت: اهمیت و حساسیت کار دیپلماتیک نسبت به کسانی که کارهای امنیتی و نظامی انجام می‌دهند، اگر بیشتر نباشد، کمتر نیست. اگر ما مجموعه‌های امنیتی و نظامی را خط مقدم جبهه نظامی بدانیم، مجموعه دیپلماتیک را باید در خط مقدم اعتبار سیاسی هر کشور تعریف کنیم.
وی افزود: به‌دلیل همین اهمیت است که در کشورهای پیشرفته صنعتی، حوزه دیپلماتیک ماهیت بوروکراتیک دارد و در فضاهای تصمیم‌گیرنده که با منافع کشور مواجه است هیچ‌گاه نظرات مربوط به یک فرد و یا یک گروه خاص مطرح نمی‌شود.
مقتی ادامه داد: تجربه مذاکرات هسته‌ای ما از سال 2003 نشان داده است در هر دوران صرفاً گروه خاصی مذاکرات را انجام می‌داده و نسبت به ظرفیت‌های دیگر جامعه بی‌توجه بوده است، لذا فضای بوروکراتیک کمتر در فضای مذاکرات در کشور مشاهده می‌شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در این بخش از سخنان خود ضمن گرامیداشت یاد شهدای هسته‌ای یادآور شد: شهدای هسته‌ای حقیقتاً پشتوانه قدرت راهبردی کشور بوده‌اند که با مظلومیت ایفای نقش کردند و جامعه بین‌المللی هیچ‌گاه نسبت به شهادت آنها واکنش نشان نداد.
متقی با بیان اینکه فرآیند مذاکرات فعلی در واقع ادامه مذاکرات دوران قبل است و به‌نوعی واکنش به مذاکرات قبل محسوب می‌شود، اظهار داشت: بنده به‌همراه دکتر سجادپور زمانی که مذاکرات آلماآتی برگزار می‌شد، در نشستی در جام جم به تحلیل این مذاکرات پرداختیم. نگاه من این بود که مذاکرات به هیچ وجه تکنیکی و کارساز نبوده است و به همین دلیل نتیجه مطلوبی را برای کشور ایجاد نمی‌کند، چون مذاکره تکنیکی نیست و بیش از اینکه تیم مذاکره کننده خواسته باشد به هدفهای راهبردی یک کشور نائل شود، عملاً در وضعیتی قرار داده شده که در ادبیات استراتژیک "دیپلماسی کرها" نامیده می‌شود.
وی در توضیح این مسئله گفت: یعنی بیشتر سیاست‌های اعلامی مطرح می‌شوند یا سیاست‌های عملیاتی. به همین دلیل هیچ‌گونه انعطاف‌پذیری در این ارتباط وجود نداشت.
وی افزود: در آن دوران که مذاکرات انجام می‌شد اما پشت سر آن تحریم‌ها نیز مطرح می‌شد و جامعه ایرانی در فضای هیجانی قرار داشت که برخی فکر می‌کردند تحریم‌ها کاغذپاره است همان‌گونه که امروز برخی فکر می‌کنند که تحریم‌ها برطرف خواهد شد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در ارزیابی مذاکرات اخیر یادآور شد: سنگ بنای مذاکرات لوزان در مذاکرات ژنو در نوامبر 2013 گذاشته شده است. شاید تیم هسته‌ای ما و حوزه دانشگاهی کشور نگاه دقیقی نسبت به الگوهای راهبردی آمریکا نداشت که بداند مذاکره در تفکر آمریکایی یعنی چه و اینکه از نگاه آمریکایی در مذاکرات چه اهدافی باید تأمین شود.
متقی با بیان "بنده فکر می‌کنم آنچه آمریکایی‌ها می‌خواستند در فضای مربوط به فرآیند مذاکرات هسته‌ای حاصل شده است" گفت: آنها می‌خواستند قابلیت هسته‌ای ما را در مرحله اول و کاهش ذخایر هسته‌ای ما را دنبال کنند و به نتیجه نسبتاً صفر برسانند که این وضعیت پس از مذاکرات ژنو حاصل شده است.
وی در توضیح این مطلب خود یادآور شد: بخشی از ذخایر ما به اکسید تبدیل شده و برخی دیگر نیز رقیق شده‌اند و یا به میله‌های سوختی تبدیل شده که چندان کارآیی ندارد. البته بحث‌هایی که مطرح می‌شود مبنی بر اینکه قرار است سیستم جدیدی ایجاد شود تا از میله‌‌های سوختی برای راکتور بوشهر استفاده شود چندان با واقعیت همخوانی ندارد زیرا نیروگاه بوشهر سالانه به 16 تن سوخت هسته‌ای نیاز دارد و مطرح شدن چنین بحث‌هایی با واقعیت هماهنگی ندارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ادامه داد:‌ چیزی که آمریکایی‌ها در مرحله دوم به‌دنبال آن بودند این بود که قابلیت‌های ابزارهای هسته‌ای ما را در ارتباط با تولید ذخایر هسته‌ای کاهش دهند و بنده فکر می‌کنم آنچه خواست و دغدغه آمریکایی‌ها بوده است حاصل شد. زیرا ما پس از اینکه اعلام کردیم فردو خط قرمز ماست و ما درباره فردو انعطاف‌پذیری نداریم و آن را حوزه راهبردی خود دانسته که برای آن میلیاردها دلار هزینه کردیم، اما امروز توافق می‌کنیم فردو تبدیل به آزمایشگاه فیزیک هسته‌ای شود و آن در حالی است که عنوان می‌شود به هیچ وجه مواد شکافت‌پذیر نباید در آن وارد شود.
متقی افزود: اینکه گفته می‌شود هرزمانی بخواهیم می‌توانیم شیرها را باز کرده و به قابلیت‌های قبل دست یابیم به هیچ وجه حقیقت ندارد، چون ذخایر ما رفته است و ما در فضای دوساله به وضعیت 18 ماه قبل بازمی‌گردیم.
وی درباره وضعیت آب سنگین اراک نیز گفت: درباره آب سنگین اراک نیز بحث تغییر کاربری آن مطرح می‌شود، اما باید گفت به هیچ وجه امکان برداشته‌ شدن قلب این مرکز وجود ندارد و دلیل آن هم نوع جوش‌هایی است که در آن وجود دارد و این مسئله با الگویی که ما داشته‌ایم، یعنی 190هزار سو تولید اورانیوم به هیچ وجه همخوانی نخواهد داشت. زیرا در اراک موافقت شده است صرفاً سانتریفیوژ‌های نسل اول و آن هم به‌تعداد 5هزار و خرده‌ای باقی بماند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با اشاره به اظهار نظر دیوید آلوراک درباره مسئله مذاکرات هسته‌ای گفت: او معتقد است که ایران تمام شرایطی را که از قبل داشته است یکی پس از دیگری از دست داد. اگر ما بتوانیم در فضای بازی هسته‌ای به وضعیت مینی‌باکس یعنی آن حداقلی که می‌خواهیم برسیم، در فضای حداکثری شاید برسیم.
مقتی خاطرنشان کرد: براساس آنچه ثبت شده و آنچه از سوی آمریکا پیگیری می‌شود تحریم‌ها به هیچ وجه در تیرماه برداشته نمی‌شود و اینکه 18 بار گفته می‌شود تحریم‌ها برداشته می‌شود و یا اینکه ظریف می‌گوید آمریکا باید تحریم‌ها را بردارد به‌نظر در فضای واقعیت حاصل نمی‌شود.
وی گفت: با توجه به تجربه‌‌ای که از رژیم‌های تحریم‌های آمریکایی داریم در آینده فرآیند تصاعدی فشار علیه ایران ادامه خواهد داشت. فکر نکنیم کشورهایی که در دوران‌های قبل می‌خواستند در فضای الحاق الگوی ارتباط خود را تطبیق دهند جان سالم به در بردند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: در تاریخ روابط بین‌الملل و فضای منطقه‌ای آنچه را من پیش‌بینی می‌کنم این است که روند آینده بیش از آنکه معطوف به انعطاف‌پذیری درباره برداشته شدن تحریم‌ها باشد در خصوص افزایش تحریم‌ها یا انتقال تحریم‌ها به فضاهای دیگر است و شاهد تضادهای بیشتری بین نظامیان و سیاسیون خواهیم بود