سه شنبه 21 مهر 1394 , 08:37
خط قرمزها درشبکه های اجتماعی کجاست؟
این روزها شبکههای اجتماعی بین افراد جامعهٔ ما سری توی سرها در آورده است. یکی دو تا هم نیست. هر روز به تعداد آنها اضافه میشود.
رمضانعلی کاوسی - این روزها شبکههای اجتماعی بین افراد جامعهٔ ما سری توی سرها در آورده است. یکی دو تا هم نیست. هر روز به تعداد آنها اضافه میشود. نمیتوانیم واتسآپ داشته باشیم و از وایبر و اینستاگرام غافل شویم. نمی توانیم هر دوی اینها را داشته باشیم، اما لاین و تلگرام را مورد بی مهری قرار دهیم. دوست داریم همه جا سرک بکشیم؛ اما به صورت واقعی هیچ جا نیستیم. با ورود این تکنولوژی جدید، احساس می شود فاصلۀ بین اعضای خانواده روزبه روز زیادتر می شود. پدر و مادرها کمتر فرصت می کنند با بچه های خودشان صحبت کنند؛ چون دست هرکدامشان یک گوشی لمسی هست که دارند با آن در فضای مجازی و شبکه های به اصطلاح اجتماعی سیر می کنند.
خانواده ها حرف های زیادی برای گفتن دارند؛ اما این تکنولوژی فرصت حرف زدن را از آنها گرفته است. بر این باورم این حرف نزدن ها دارد بین اعضای خانواده های ما شکاف ایجاد می کند. این شکاف دارد اعضای خانواده را نسبت به هم غریبه می کند. چرا ما به خود حق می دهیم که دوستان مجازی مان را هم با خود به خانه بیاوریم؟
اگر دقت کرده باشید به تازگی وقتی وارد منزل اقوام و دوستان هم می شویم، بعد از سلام و احوالپرسی این سؤال را از صاحبخانه می کنیم: «ببخشید وایفایِ شما روشنه؟ رمزش چیه؟» صاحبخانه رمز را می گوید. بلافاصله تمام چشم ها روی صفحۀ گوشی های لمسی موبایل ها زوم می شود. البته بعضی ها پیشرفته ترند و با خریدن یک خط رایتل خیال خودشان را از بابت وایرلس و رمز راحت کرده اند. صاحبخانه چند لحظه این پا و آن پا می شود و می گوید: «خُب چه خبر؟ تعریف کنید.» میهمانها فقط چند لحظه سرها را بالا می آورند و با لبخندی تصنعی می گویند: «والا چه عرض کنیم، خبر تازه ای نیست.» دوباره سرشان توی لاک خودشان و موبایلشان می رود.
نمیخواهم منکر فواید شبکههای اجتماعی شوم. شبکه های اجتماعی قادر است اطلاعات مفید فراوانی در اختیار کاربران قرار دهد. سؤال من این است که چرا بیشتر ما خط قرمزی برای استفاده از این تکنولوژی مدرن برای خود و اعضای خانواده مان تعریف نکرده ایم. شبکه های اجتماعی مثل شمشیر دولبه عمل می کند. محا سن و معایب آن باهم مخاطب را تحت تأثیر قرار می دهد. قصد ندارم در این مقاله به معایب و مضرات شبکه های اجتماعی اشاره کنم که اظهرُمنَ الشمس است. من فرض را بر این می گذارم که ما فقط از مطالبِ مفید این شبکه ها استفاده می کنیم. با این فرض و با مقدمهٔ کوتاهی که اشاره کردم، تکلیف مراودۀ بین اعضای خانواده چه می شود؟ تکلیف صله ارحام و روابط بین خویشاوندان چه می شود؟ چه قبول داشته باشید، چه نداشته باشید این تکنولوژیِ فراگیر، صله رحم و روابط خودمانی بین خانواده ها و خویشاوندان را تحت الشعاع خود قرار داده است. این هم نوعی اعتیاد است. اعتیاد فقط به تریاک و مواد مخدر به تنهایی مذموم نیست؛ هر اعتیادی که روابط طبیعی بین اعضای خانواده را تحت تأثیر قرار دهد نیز مضر است.
وقت گذاشتن بیش از حد برای شبکه های اجتماعی و عدم توجه به مسائل داخلی خانواده ها، تخریب کننده و ناصواب است. ما اگر صدها دوست همیشه آنلاین هم پیدا کنیم، این دوستان مجازی نمیتوانند جای یک گفت وگوی صمیمانه بین ما و همسرمان را بگیرند. بعد از خودمان، داریم فرزندان مان را هم فدای این استفادۀ بیش از حد و گاهی ناصحیح از شبکه های اجتماعی می کنیم. کمی فکر کنید. آیا با استفاده از این تکنولوژی، ما خلوتی هم برای خودمان باقی گذاشته ایم؟ در گذشته-ای نه چندان دور، مرد خانواده وقتی به منزل می آمد از اتفاقاتی که در محل کار برایش افتاده بود، برای همسر و بچه هایش تعریف می کرد. حالا حرف زدن مردها با همسر و بچه ها، خواندن کامنت ها یا لطیفه هایی است که روی صفحهٔ موبایلش نوشته شده است. بچه ها از مشکلاتی که در مدرسه و خیابان برای شان به وجود آمده بود با والدین در میان می گذاشتند. آیا الآن هم همین طور است؟ آیا موبایل ها گذاشته اند گوش شنوایی هم وجود داشته باشد؟...
بیاییم یک خط قرمزی برای خودمان در نظر بگیریم و با هم عهد ببندیم استفاده از شبکه¬های اجتماعی مخصوصاً در منزل و در جمع خانواده را به حداقل برسانیم. شاد باشید.