بررسی طرح امتیازبندی ترکیبی عوامل ایثارگری(۴)

 یوسف مجتهد - ماده۲ این طرح به نحوه صدور کارت ایثار براساس نوع اول تا چهارم توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران با همکاری ستاد کل نیروهای مسلح اشاره دارد. در حالی که همچنان در این طرح و سایر قوانین مصوب، نهاد متولی رزمندگان مشخص نیست، صدور کارت آنان چه معنایی دارد؟ اگر قرار است بنیاد شهید متولی رزمندگان باشد باید در طرح به صراحت مسئولیت بنیاد در قبال رزمندگان ذکر شود تا موجبات سرگردانی آنان فراهم نشود.

از نکات قابل تامل ساده‌اندیشی پیشنهاددهندگان طرح است که در ماده3 این طرح آمده است. در ماده3، بنیاد شهید و امور ایثارگران مکلف شده است با همکاری ستاد کل نیروهای مسلح و سایر دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط، ظرف 6ماه پس از تصویب قانون، تمامی امتیازات و تسهیلات ایثارگران را احصا و در چارچوب شاخص‌های جدول شماره یک و وفق جدول شماره 2 طبقه‌بندی کند. تهیه آیین‌نامه‌های اجرایی قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران را هنوز فراموش نکرده‌ایم. قانون جامع در تاریخ 91/10/2 به تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام رسید و با گذشت این مدت همچنان اکثر آیین‌نامه‌های آن به تصویب نرسیده است و پاسخگوی این کوتاهی و قصور هیچ دستگاهی نیست.

آیین‌نامه‌هایی که تهیه آنها از پیچیدگی برخوردار نبوده و با اندکی همت، توسط مسئولان مربوطه به سرانجام می‌رسید، در حالی که امتیازات و تسهیلات گسترده‌ای که در قوانین و مقررات مصوب در سال‌های طولانی به تصویب رسیده از چنان پیچیدگی و وسعتی برخوردار است که هماهنگی با دستگاه‌ها و تهیه آن سال‌ها زمان می‌برد و با شناختی که از بنیاد داریم این توانایی در ساختار آن وجود ندارد که به این امر مهم بپردازد. لذا پیشنهاددهندگان طرح، خیلی خوشبینانه تصویب کرده‌اند که ظرف مدت 6ماه تمامی امتیازات و تسهیلات ایثارگران براساس شاخص‌های تعیین‌شده طبقه‌بندی شود.

در ماده5 این طرح دولت مکلف شده است حداکثر ظرف مدت 2سال نسبت به تطبیق وضع تمامی تسهیلات و امتیازات ایثارگران با مراتب مقرر در این قانون اقدام و نسبت به تصویب آن توسط مراجع ذی‌ربط اقدام لازم را به عمل آورد. نوع نگارش این ماده جای تعجب دارد. اگر مجلس دولت را مکلف کرده است دیگر ضرورتی ندارد مراتب مقرر در مراجع ذی‌ربط به تصویب برسد. قاعده قانونگذاری این است که تهیه آیین‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها، میزان و نحوه ارائه تسهیلات در قانون به هیأت وزیران واگذار می‌شود و مصوبه هیأت وزیران برای دستگاه‌ها الزام‌آور است. علاوه بر آن زمان‌های شش‌ماهه و دوساله که در طرح پیش‌بینی شده برای اقدامی که قرار است حقوق رزمندگانی که سال‌های متمادی فراموش شده‌اند را اعاده کند بسیار طولانی است و قطعا در این زمان‌ها نیز به سرانجام نخواهد رسید. لذا ضروری است در مصوبه‌ای که به سرعت جبران این سال‌ها را کند، نمایندگان جدیت بیشتری اعمال کنند.

قانون جامع حدود 10سال به دلیل شفاف‌نبودن بار مالی و اختلاف در محاسبات آن بین نهادهای متولی، سرگردان بین نهادهای تصمیم‌گیری بود. پس از تصویب همچنان عمده‌ترین مشکل آن بار مالی است که باعث شده اکثر مواد و تبصره‌های آن اجرایی نشود. حال چگونه در این طرح، طراحان آن به‌سادگی با تبصره‌ای ذیل ماده5 می‌خواهند بار مالی که محاسبات ابتدایی آن را انجام نداده و کار کارشناسی در این حوزه نداشته‌اند را در بودجه‌های سنواتی پیش‌بینی کنند. اکثر مصوبات قانونی مجلس به دلیل اینکه در لایحه پیشنهادی دولت و در بودجه سنواتی پیش‌بینی نمی‌شود به حال خود رها شده است و کسی پیگیر تصویب آن نیست. مصاحبه اکثر نمایندگان در حوزه ایثارگری مبنی بر عدم اجرای قوانین ایثارگران شاهد این مدعاست. جداول یک و 2 در طرح شامل نوع ایثارگری و امتیازبندی ایثارگری فاقد استنادات و ادله کارشناسی است و مبنای هماهنگی، به منظور احقاق حقوق قانونی ایثارگران ندارد. سطوح امتیاز وابسته ایثارگر را همسطح ایثارگر پیش‌بنی‌کردن، فاقد وجاهت کارشناسی است و ضعیف به نظر می‌رسد.

جانبازان ویژه که باید در یک گروه پزشکی و مددکاری تخصصی بررسی شوند به صورت سطحی دیده شده‌اند. اگر سوال شود قطع سه‌عضوی‌ها چرا در گروه ویژه نیستند؟ شاید پاسخی برای آن نباشد، یا چرا جانبازان شیمیایی و اعصاب و روان حاد 70درصد در حوزه جانبازان ویژه قرار نمی‌گیرند؟ کسی پاسخگو نیست. جداول یک و 2 این طرح را در حد یک طرح ابتدایی که فاقد مبانی استاندارد و کارشناسی است قرار می‌دهد و از این جهت قابل دفاع نیست. امتیاز جانبازان بمباران در مناطق مسکونی با ضریب نیم‌محاسبه می‌شود اما جانبازان مونث به صورت مطلق با ضریب1/5، این در حالی است که اکثر جانبازان مونث در استان‌های هم‌مرز با عراق در بمباران دشمن بعثی مجروح شده و ضریب1/5، آنان را در جدول خدمات برتر از رزمندگان، جانبازان و آزادگان که در دفاع مقدس حضوری فعال داشته‌اند یا وابستگان شهدا، قرار می‌دهد.

این نوع امتیازبندی به هیچ وجه نمی‌تواند با سیاست‌های ترویج و توسعه فرهنگ ایثار و شهادت هماهنگ باشد. سطوح امتیازبندی در جدول شماره2 برای تعیین کارت گروه‌های ایثارگری بدون مطالعه و تحقیق و صرفا براساس یک سلیقه شخصی تنظیم شده است، به طوری که حجم بهره‌مندان کارت طلایی را بدون یک مبنای منطقی و صحیح افزایش می‌دهد و گسترش این حجم از ایثارگران در سطح کارت طلایی عملا اهداف مدنظر طراحان که رزمندگان هستند را از حیز انتفاع ساقط می‌کند زیرا با میانگین که از سابقه جبهه رزمندگان وجود دارد اغلب آنان را در سطح یک یعنی کارت سفید قرار می‌دهد. در مجموع می‌توان گفت این طرح فاقد جامعیت لازم برای تحقق اهداف طراحان آن است و کسانی که به دنبال تصویب آن هستند باید طرح دیگری که به سرعت حقوق رزمندگان را تامین کند جایگزین آن کنند.