تبیین جایگاه ایثارگران در برنامه ششم توسعه(۳)

یوسف مجتهد - از دلایل مهمی که به تشریح سابقه قوانین برنامه‌های پنج‌ساله از ابتدای برنامه اول اشاره شد، مقدمه‌ای است که دولت در لایحه تقدیمی به مجلس آورده است. دولت در مقدمه توجیهی لایحه تنظیم برخی احکام برنامه‌های توسعه کشور چنین آورده است: «در سال‌های اخیر احکامی با ماهیت دائمی بنابر ضرورت در برنامه‌های توسعه تکرار شده و این امر منجر به حجیم‌شدن برنامه‌های مذکور با تکالیف متعدد برای دولت شده است. لذا به منظور رفع این مشکل و در جهت احصای احکام دائمی برنامه‌های یاد شده که بستر توسعه را فراهم می‌سازد، این لایحه برای تشریفات قانونی ارائه می‌شود».

سعی کردیم با یادآوری مصوبات برنامه‌های پنج‌ساله متذکر شویم اغلب مواد و تبصره‌های ایثارگران در برنامه‌های پنج‌ساله اجرایی نشده و با احصای آنها، جهت پیش‌بینی در برنامه ششم دولت، نمایندگان و ایثارگران را متوجه کنیم. در برنامه پنجم توسعه درباره ترویج فرهنگ مقاومت و ایثار، تبلیغ ارزش‌های اسلامی و انقلاب اسلامی، بهره‌گیری بهینه از گلزار شهدا، انجام پژوهش‌ها و مطالعات بنیادی و کاربردی با بهره‌گیری مناسب از ظرفیت دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی و پایان‌نامه‌ها با موضوعات مرتبط با انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و ایثار و شهادت در داخل و خارج از کشور، راه‌اندازی موزه‌های تخصصی به ویژه موزه‌های دفاع مقدس و شهدا، معافیت از پرداخت شهریه دانشگاه‌ها، مجازبودن ایثارگران در استفاده از دو بازنشستگی در دو صندوق، بهره‌مندی فرزندان شهدا از قوانین و مقررات جانبازان 50درصد و بالاتر، تامین صددرصد هزینه‌های درمانی، تخصیص 20درصد اعتبارات فرهنگی دستگاه‌ها به ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، معافیت صددرصد هزینه‌های خدمات قانون نظام مهندسی و مقررات ملی ساختمان، اعطای بورس تحصیلی داخل و خارج کشور و اعزام به خارج کشور، تعیین حداقل 30درصد سهمیه استخدامی، تعیین حداقل 10درصد سهمیه استخدامی اعضای هیأت علمی، تامین معیشت و پوشش بیمه‌ای ایثارگران و رزمندگان معسر، ساماندهی و برقراری مستمری بسیجیان و رزمندگان معسر، تهیه سند راهبردی خدمات‌رسانی به رزمندگان، اعاده به خدمت آزادگانی که 30سال خدمت را تکمیل نکرده‌اند، تهیه مسکن جانبازان، آزادگان و فرزندان شهدا تا پایان برنامه پنجم، تحت پوشش قراردادن جانبازان فاقدصورت سانحه و مدارک بالینی با تایید کمیسیون پزشکی، پرداخت مابه‌التفاوت 15سال سوابق بیمه ایثارگران و فرزندان شهدا، تسری فوق‌العاده ایثارگری به فرزندان شهدا، اعمال امتیازات شغل و شاغل و فوق‌العاده‌های مربوط به ایثارگران، استثناء‌شدن ایثارگران، فرزندان شهدا و فرزندان جانبازان 70درصد بازنشسته در به‌کارگیری مجدد، مناسب‌سازی ساختمان‌ها و فضاهای شهری و روستایی مواد و تبصره‌هایی به تصویب رسید که اجرای اغلب این مصوبات با چالش‌هایی مواجه و ایثارگران در بهره‌مندی از این مصوبات با مشکلاتی مواجه بودند و همچنان پیگیر اجرای این مصوبات قانونی هستند. آنچه تاکنون در برنامه‌های پنج‌ساله اول تا پنجم به تصویب رسیده فاقد ضمانت‌های اجرایی لازم بوده است. دولت، مجلس و نهادهای متولی به ویژه بنیاد شهید و امور ایثارگران نتوانسته‌اند اهداف برنامه‌های پنج‌ساله درباره ایثارگران را محقق کنند.

تصویب مکرر برخی مواد و تبصره‌ها نشان از ماهیت دائمی آنان دارد که باید در برنامه ششم مدنظر قرار گیرند. با نگاه اجمالی به برخی مصوبات به آسانی می‌توان متوجه شد که تاکنون هیچ اقدامی برای تحقق آن صورت نگرفته و به جرأت می‌توان گفت مورد غفلت مسئولین قرار گرفته است. اگر قرار باشد این مواد و تبصره‌ها دائما در برنامه‌های پنج‌ساله تکرار شوند و هیچ اقدامی درباره آنان انجام نشود، آیا طراحان و تصویب‌کنندگان آن می‌توانند اهداف و نیات خود را از تصویب مکرر آن اعلام کنند؟ این ذهنیتی که در جامعه به آن دامن زده می‌شود و سهمیه‌های ایثارگران در استخدام، دانشگاه و... را مانع برخورداری دیگران می‌دانند از کجا نشأت می‌گیرد؟ دستگاه‌های متولی ایثارگران در تحقق قوانین و مقررات ایثارگران دچار چنان ضعفی شده‌اند که باعث گستاخی و جسارت دستگاه‌های اجرایی در اعمال قوانین و مقررات ایثارگران شده است. هنگامی دولت لوایح خود را به مجلس پیشنهاد می‌دهد که محل تحقق هزینه‌های آن را پیش‌بینی کرده باشد.

حال چرا اغلب مصوبات به دلیل عدم تامین منابع با مشکل مواجه می‌شود؟ محمدباقر نوبخت در جلسه علنی سه‌شنبه پنجم آبانماه مجلس در هنگام ارائه لایحه احکام دائمی گفت: ما برای اینکه در برنامه ششم آسیب‌هایی که در برنامه‌های قبل وجود داشت تکرار نشود، تلاش کردیم و در نظر گرفتیم که برای برنامه ششم چه تعداد از این احکام لازم است تا به صورت دائمی استفاده شود. این تکرار برنامه‌های گذشته باعث شد که یک‌هزارویکصدوچهارده حکم در قانون برنامه پنجم توسعه وجود داشته باشد که تکرار برنامه‌های گذشته بود. انتظار می‌رود احکام ایثارگران در برنامه‌های گذشته، در بخش دائمی لایحه پیشنهادی دولت پیش‌بینی شود