پانورامای دفاع مقدس یک اثر هنری خلاقانه است که به موضوع اشغال، دفاع و آزادسازی کشورمان از چنگال متجاوزان عراقی می پردازد و به نوعی مکمل باغ موزه دفاع مقدس محسوب می شود. اساس این فضا، قطاعی از نیم کره است که روی آن تصاویر و فیلم با توانی درست و تاریخی نقش می بندد که مخاطب در محیط دایره های میانی قرار می گیرد و با موضوع آشنا می شود. علاوه بر این مخاطب از این طریق با جلوه های نوری و تصویری خاص، احساس حضور در صحنه های مختلف می کند و تاثیر بیشتری از وقایع دوران مقاومت و عملیات ها، بر او نائل می شود.
به گزارش ملیت، پروژه سراسر نما یا همان پانورامای دفاع مقدس یکی از تخصصی ترین پروژه های کشور به شمار می آید که به دستور شهردار تهران از آبان ماه سال ١٣٩٠ در باغ موزه دفاع مقدس در دستور کار شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران قرار گرفت. باغ موزه دفاع مقدس یکی از مراکزی است که در تپههای عباس آباد ساخته شده است. اراضی عباس آباد در سالهای اخیر، به ساخت مهمترین مراکز علمی، فرهنگی و هنری کشور اختصاص یافته است. مرکز اسناد و کتابخانه ملی، مجموعه فرهنگستانها، باغ کتاب، باغ هنر و باغ موزه دفاع مقدس، از جمله بناهایی است که در این زمینها ساخته شده است. به دلیل اهمیت و کاربری اراضی عباس آباد و ارتباط موضوعی و معنایی بین موزه پانورامای عملیات دفاع مقدس و باغ موزه دفاع مقدس، محل فعلی برای ساخت این مجموعه در نظر گرفته شد.
ویژگی معماری پانورامای بیت المقدس
بر اساس بررسی های صورت گرفته، این پروژه جزء سه پانورامای بزرگ در دنیا و نخستین آن در غرب آسیا محسوب میشود که از نظر حجم، اندازه و تاثیرگذاری، منحصر به فرد بوده است و با توجه به استفاده از فن آوری نوین با دیگر پانوراماهای ساخته شده، قابل مقایسه نیست.
پانورامای بیت المقدس از 4 سازه بتنی تشکیل شده که به لحاظ معماری درون هم قرار گرفتهاند و سه جزء از سازهها در داخل زمین و یک جزء نیز که همان نیم کره بتنی است، از زمین بیرون آمده و در استخر آب قرار گرفته و فضای زیبایی را ایجاد کرده است. اما آنچه وجهه خاصی به پانورامای بیتالمقدس میبخشد، بخشهای داخلی و مفهومی این سازه است که هر کدام برای خود تعریف ویژهای دارد و به ارزش معنوی آن افزوده است. از ویژگیهای فنی این بنا میتوان به قطر ٣٥ متری گنبد و بتن مسلح اشاره کرد که 27متر از سطح زمین ارتفاع دارد و با اجرای بخش مفهومی به انعکاس رویدادهای اشغال، مقاومت و آزادی خرمشهر در دوران دفاعمقدس میپردازد.
مدیرعامل شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران،با بیان این که از شاخص های کشورهای توسعه یافته همین سازه های کروی است می گوید: این سازه در زمینی حدود 10 هزار متر مربع با سطح بنای 11 هزارمتر مربع ساخته شده است و در واقع این سازه کروی ایستایی خود را فقط روی خاک و سطح کره حفظ می کند و بالغ بر 9 هزار متر مربع در این بنا بتن ریزی داشته ایم.
مهندس جعفری با بیان این که خصوصیات خاص این کره قطر 35 متری آن است ادامه می دهد: این قضیه بسیار حائز اهمیت است و در این پروژه حدود 1800 متر مربع پرده سینما با قابلیت کروی و از جنس خاص در نظر گرفته شده است.
این مسئول با اعلام اینکه روی گنبد این سازه حدود5800 ورقه استیل مثلثی به کار برده شده است می گوید: این ویژگی باعث انعکاس آسمان در شرایط مختلف در این سازه شده است که جذابیت خاصی به سراسر نمای دفاع مقدس داده است.
مدیر عامل شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران با بیان این که اکثر پانوراما های کشور های دیگر صرفا به پخش عکس تجهیز شده است می گوید: در این پانوراما طبق تاکید شهردار تهران، به پخش فیلم نیز تجهیز شده است.
پانورامای دفاع المقدس در ضلع جنوبشرقی باغ موزه دفاع مقدس و باهدف القای حس حضور در صحنههای جبهههای شهر خرمشهر در نظر گرفته شده است. با توجه به پیچیدگیهای سازه، اجرای اسکلت این ساختمان به لحاظ فنی بسیار خاص بوده است. به گفته مدیر عامل شرکت توسعه فضاهای فرهنگی از متخصصان داخلی در ساخت این سازه، استفاده شده است. پانورامای دفاع مقدس، با توجه به محل اختصاص یافته در باغ موزه دفاع مقدس در زمینی به مساحت سه هزار و 844 متر مربع در ضلع جنوب شرقی زمین پروژه باغ موزه دفاع مقدس احداث شده است.
اهد اف ساخت پانورامای دفاع المقدس
هدف از ساخت سراسر نما دفاع مقدس تجسم عینی نسل امروز از زمان جنگ و ترویج فرهنگ ایثار و مقاومت است. در واقع سراسر نما، بخشی از باغ موزه دفاع مقدس است که به شکل ویژه به موضوع عملیات بیت المقدس میپردازد و نسل امروز را که با زمان جنگ فاصله زیادی دارند با عملیات های مختلف و نیز جان نثاری ها و از خودگذشتگی شهدا و جانبازان از طریق نمایش فیلم و عکس آشنا می کند.
با توجه به ویژگیهای منطقه عملیاتی،عملیات دفاع مقدس، که بین چهار محور آبی کرخه کور، کارون، اروندرود و هورالهویزه محصور بوده و موقعیت جغرافیایی شهر خرمشهر در ساحل اروندرود، ساختمان موزه پانورامای دفاع مقدس به شکل جزیرهای طراحی شده که اطراف آن را آب فرا گرفته است. همچنین با توجه به ویژگیها و شکل کلی موزه پانوراما، این جزیره، که در واقع نمای بیرونی موزه است، به شکل یک نیمکره طراحی شده است. این پانوراما به گونهای طراحی شده است که مخاطب خود را در میان اهالی شهر میبیند که از شهر دفاع میکنند، مسجدجامع را میبیند که نقش راستین و حقیقی این مرکز عبادی را در دوران معاصر به خوبی ایفا میکند.
نحوه کار پانورامای باغ موزه دفاع مقدس
مهندس جعفری با اشاره به این که شهرداری تهران روحیه جهادی دارد تاکید می کند: بحث محتوایی این پروژه با رویکرد توسعه فرهنگ ارزشی در قالب دفاع مقدس در دستور کار قرار گرفته است.مدیر عامل شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران با اعلام این که در این سینمای کروی باید فیلم با قابلیت 360 درجه به نمایش در بیاید افزود: در حال حاضر دو فیلم با موضوع دفاع مقدس و فرهنگ مقاومت ساخته شده این که قابلیت نمایش در این فضای کروی را دارد چراکه فضا نمایش کروی است و نمی توان فیلم های بلند نمایش داده شود.
نقاشی چاپ شده برای اجرای پانورامای عملیات دفاع مقدس در سالهای اخیر تکنیکها و فضاهایی خاص برای نمایش نقاشیهای پانورامیک طراحی شده است. تصاویر روی مقطعی از نیم کره نقش میبندد و مخاطب برای تماشا در مرکز این نیم کره قرار میگیرد. جلوههای ویژه نور، صدا و تصویر، به درک بهتر این مناظر کمک میکند. برای نمایش تصویر روی نیم کره، از نقاشی چاپ شده و نمایش تصویر با استفاده از پروجکشن استفاده میشود. برای اجرای پانورامای عملیات دفاع مقدس، از نقاشی چاپ شده استفاده میشود شرایط ساخت باغ موزه دفاع مقدس و ترویج فرهنگ مقاومت به گونهای پیش رفته که در آن بعد مفهومی بیشتر مورد توجه قرار گرفت؛ به گونهای که در این باغ موزه 80 درصد مسائل مفهومی و 20 درصد ادوات جنگی به نمایش گذاشته شده است. موضوعی که با برگزاری بیش از دو هزار جلسه با اکثر قریب به اتفاق فرماندهان جنگ و کسب اطلاعات آنها به عنوان یک منبع ارزشمند از اطلاعات دفاع مقدس محقق شد تا این اطلاعات بینظیر در بانک اطلاعاتی موزه ثبت شود. اطلاعاتی که بدون شک جمعآوری آن گامی است در راستای تحقق فرمایشات مقام معظم رهبری در مورد ماندگار کردن تاریخ دوران دفاع مقدس.
با اجرای بخش مفهومی موزه و با به کارگیری تکنولوژی در کنار هنرهای تجسمی انتظار میرود فضای معنوی موزه و عملیات بیت المقدس با رویکرد متفاوت به بازدیدکنندگان القا می شود.
شایان ذکر است،سوم خرداد مصادف با سالروز آزادسازی خرمشهر، سراسرنما دفاع مقدس به صورت آزمایشی به بهره برداری می رسد و در هفته دفاع مقدس به طور رسمی افتتاح می شود.
منبع:تهران سما