کمیسیون پزشکی قانون یا سلیقه؟(۳)

یوسف مجتهد - برابر مواد (۸ الی ۱۲) آیین‌نامه تعیین و احراز مصادیق عملی شهید، در حکم شهید و سایر مصادیق ایثارگری مصوب هیأت وزیران که به استناد تبصره یک ماده۴ قانون اساسنامه بنیاد شهید و امور ایثارگران و تبصره بند(الف) ماده یک قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران به تصویب رسیده است: مرجع پذیرش و تطبیق مصادیق شهید، درحکم شهید و سایر مصادیق ایثارگری با کمیسیون‌های احراز و تجدیدنظر نیروهای مسلح، وزارت اطلاعات و بنیاد شهید است که در صورت بروز اختلاف براساس اختیارات ناشی از گردش کار پرونده‌های مسدود به شماره ۵۱۷۳ مورخ ۱۱/۱۱/۶۹ مصوب مقام‌معظم رهبری، اتخاذ تصمیم و تعیین تکلیف خواهد شد.

آیین‌نامه اجرایی درصد جانبازی مصوب هیأت وزیران نیز برای احراز جانبازی رویه‌ای پیش‌بینی کرده که در صورت بروز اختلاف بین نیروهای مسلح و بنیاد، مرجع رفع اختلاف همان گردش کار مصوب فرماندهی کل قوا خواهد بود و آنچه برای کمیسیون پزشکی تخصصی بنیاد و کمیسیون یا شورای پزشکی نیروهای مسلح به‌عنوان مراجع قانونی پیش‌بینی شده این است که آنان مکلفند جانبازان کشوری و لشکری را برابر درخواست آنان حسب مورد برابر آیین‌نامه، تعیین درصد کنند. ملاک درصد جانبازی منطبق با جداولی است که به تصویب هیأت وزیران رسیده است. بنابراین کمیسیون پزشکی به جز تعیین درصد برابر جداول تایید شده، وظیفه دیگری ندارد و دخالت‌های بی‌جای این کمیسیون در موضوع احراز، فاقد وجاهت قانونی است.

البته برابر بند (م) ماده44 قانون برنامه پنجم توسعه، جانبازانی که صورت سانحه و مدارک بالینی ندارند ولی از نظر کمیسیون پزشکی، جانبازی آنان مورد تایید است متناسب با میزان جانبازی‌شان تحت پوشش بنیاد شهید قرار می‌گیرند.

قانونگذار به جهت حمایت از رزمندگانی که در دوران دفاع مقدس همواره به دنبال انجام وظیفه و تکلیف دینی و ملی خود بوده‌اند و هیچ‌گاه به فکر ذخیره و انبارکردن مدارک پزشکی و درمانی خود نبوده‌اند، تمهیداتی پیش‌بینی کرده است. برابر بند(م) مقنن این اختیار را به کمیسیون پزشکی داده است که راساً نسبت به تعیین درصد ضایعات رزمندگانی که فاقد صورت سانحه و مدارک بالینی هستند اقدام و آنان را فقط از منظر میزان عوارض جسمی و روحی که بر آنان عارض شده، تعیین درصد کند.

با این اختیاری که قانونگذار به کمیسیون پزشکی داده است، لکن در آیین‌نامه اجرایی بند(م)، کارگروهی مرکب از معاون تعاون و امور اجتماعی بنیاد به عنوان مسئول، مدیرکل پذیرش به عنوان دبیر، رئیس کمیسیون پزشکی و مدیر حراست به منظور بررسی سوابق و مدارک جانباز پیش‌بینی شده و اختیار تام از کمیسیون گرفته شده است. حتی زمانی که هیأت وزیران در ماده5 این آیین‌نامه نظر کمیسیون پزشکی را به عنوان آخرین نهاد تصمیم‌گیری در موارد یادشده قطعی و لازم‌الاجرا می‌داند، رئیس مجلس‌ شورای اسلامی مستند به قانون نحوه اجرای اصول85 و 138 قانون اساسی، آن را مغایر با قانون اعلام و خواستار اصلاح آن می‌شود.

ملاک و معیار قانونی جهت اعلام نظر در خصوص درصد فقط کمیسیون پزشکی بنیاد است و افراد و مسئولینی که عهده‌دار سمت و پست در کمیسیون هستند تنها وظیفه‌ای که دارند تهیه مقدمات امور برای انجام وظایف کمیسیون است؛ به عبارتی دبیر کمیسیون یا عناوینی مشابه آن، این حق را ندارد تا در جایگاه کمیسیون به اعلام نظر بپردازد. از ضعف‌هایی که در ساختار بنیاد و کمیسیون‌های تشکیل شده در این نهاد به چشم می‌خورد این است که دبیران گاهی خود را در جایگاه قانونی کمیسیون قرار می‌دهند و نظر خود را به عنوان نظر کمیسیون به دستگاه‌ها اعلام می‌کنند که این موضوع فاقد وجاهت قانونی و قابلیت پیگیری قانونی و قضایی است. هرجا که در قوانین موضوع درصد جانبازان مطرح شده، این موضوع از اختیارات کمیسیون پزشکی بوده است. «احدی»؟؟؟ از جانبازان فاقد مدارک بالینی که از طریق سپاه گواهی مجروحیت ایشان صادر شده و درخواست آن را دارد که برابر بند(م) ماده44 قانون برنامه پنجم با وی رفتار شود و اغلب مسئولین در بنیاد نیز به این خواسته تمکین کرده‌اند با نامه‌نگاری خلاف قانون رئیس دبیرخانه کمیسیون‌های پزشکی مواجه می‌شود.

ایشان اعلام می‌کند: «با توجه به نامه بیمارستان امام‌حسین(ع) کرمانشاه پرونده ایشان در کمیسیون پزشکی مطرح و 5درصد از کارافتادگی با مساعدت، به ایشان تعلق گرفته است. مجددا مشارالیه به درصد فوق اعتراض کرده و در کمیسیون مورد ویزیت قرار گرفته‌اند. با توجه به مندرجات صورتجلسه و آسیب‌های شدید هر دو مچ پا و نیاز به مدارک درمانی همزمان از بیمارستان استعلام انجام می‌گیرد و بیمارستان در پاسخ اعلام می‌‌کند که هیچ سابقه‌ای از ایشان موجود نیست و نامه قبلی با توجه به اظهارات یکی از پزشکان صادر شده است. در هر حال نظر متخصصین این مرکز با توجه به مکاتبه بیمارستان، ایشان فاقد درصد ازکارافتادگی بوده و پرونده جهت تعیین تکلیف در خصوص ابقاء یا عدم ابقای درصد به کمیسیون احراز مرکز ارجاع شده است.» در اینجا چند سوال مطرح می‌شود:

1- کمیسیون پزشکی وظیفه دارد براساس آیین‌نامه مصوب، تعیین درصد کند، اعطای درصد با مساعدت چه معنایی دارد؟ چه مقامی این اختیار را داده تا کمیسیون پزشکی به منظور مساعدت، درصد تعیین کند؟

2- نامه‌ای پر از تناقض تهیه شده است اگر در گواهی صادر شده سپاه قید شده به استناد بند(م) ماده44 برنامه پنج‌ساله پنجم موضوع مجروحین فاقد مدارک بالینی همزمان این گواهی صادر شده است.

استعلام و درخواست مدارک بالینی چه معنایی دارد؟ ارسال پرونده به کمیسیون احراز جهت ابقاء یا عدم ابقای درصد (یعنی 5درصد) به چه منظوری انجام می‌گیرد؟

اگر ضایعات شدید هر دو مچ پا بررسی شده چرا متخصصین مرکز پاسخ می‌دهند؟ چرا کمیسیون پزشکی که صلاحیت رسیدگی و پاسخ را دارد نظر خود را رسما اعلام نمی‌کند؟ متن قانون در این‌باره صریح است که کمیسیون پزشکی مرجع ذی‌صلاح است چرا دبیر پاسخ می‌دهد و خود را به جای کمیسیون جا می‌زند در حالی که دبیر فقط می‌تواند نظر رسمی کمیسیون پزشکی را اعلام کند؟