بازخرید مشمولان حالت اشتغال از شغل دیگر

یوسف مجتهد - رابطه استخدامی کارکنان به شکل‌های مختلفی به پایان می‌رسد. یکی از این شکل‌ها، بازخرید خدمت است. بازخرید خدمت عبارت است از اینکه دولت یا موسسه به کار گیرنده فرد، بدون بازنشسته‌کردن مستخدم، سنوات خدمتی او را در ازای مبلغی بخرد و به خدمت وی پایان دهد. مستخدم خود می‌تواند پیشقدم برای بازخرید خدمت شود یا سازمان درباره بازخرید خدمت او تصمیم بگیرد. مبلغ بازخریدی با توجه به شرایط سازمان و موسسه و زمان‌هایی که برای آن تعیین می‌شود متفاوت است، لکن از یک ماه برای هر سال خدمت کمتر نخواهد بود. بند(ب) ماده65 قانون برنامه پنجم توسعه، به کارگیری کارکنان بازخرید شده را ممنوع اعلام کرده است، لکن ایثارگران شامل جانبازان، آزادگان و رزمندگان و همچنین فرزندان شهدا و فرزندان جانبازان 70درصد و بالاتر از این حکم مستثنا هستند.

از مواردی که موجب ابهام درباره بازخرید سنوات خدمت آنان است، جانبازان و آزادگان مشمول قانون حالت اشتغال است که علاوه بر دریافت حقوق حالت اشتغال، در سازمان دیگری استخدام شده‌اند و تمایل دارند سنوات خدمت خود را بازخرید کنند. این مشکل زمانی به وجود آمد که در سال87 دولت آیین‌نامه اجرایی ماده45 قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت را تصویب و موضوع بازخرید سنوات خدمت کارکنان را ابلاغ کرد و عده‌ای از مشمولان حالت اشتغال شاغل در دستگاه‌ها تمایل به استفاده از مزایا و تسهیلات آن داشتند که با ممانعت دستگاه‌های اجرایی مواجه شدند.

در تاریخ 88/9/2 مشاور وقت رئیس‌جمهور در امور ایثارگران، طی مکاتبه‌ای با معاون حقوقی رئیس‌‌جمهور چنین استعلام کرده: ماده45 قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 1384 و آیین‌نامه اجرایی آن، این امکان را فراهم می‌آورد که بخشی از مستخدمان رسمی دستگاه‌های مشمول قانون فوق‌الاشاره با استفاده از مزایای منظورشده در قانون و آیین‌نامه مربوط بازخرید شده و به خدمت ایشان در دستگاه خاتمه داده شود. در تبصره(2) ماده3 آیین‌نامه اجرایی آمده است: در صورت تمایل مستخدمین ایثارگر برای استفاده از ضوابط این آیین‌نامه وجوه تشویقی بازخریدی آنان پس از محاسبه روش‌های موضوع بند‌های (الف) و (ب) این ماده به میزان 15درصد افزایش خواهد یافت. با عنایت به مطالب مشروح فوق خواهشمند است دستور فرمایید نظر آن معاونت در خصوص موارد ذیل اعلام شود :

1 - آن دسته از جانبازان مشمول قانون حالت اشتغال که ضمن دریافت حقوق حالت اشتغال با بهره‌مندی از مزایای اشتغال و یا حضور فیزیکی در محل کار، حقوق دریافت می‌دارند، آیا این قبیل افراد با توجه به اطلاق تبصره(2) ماده3 آیین‌نامه اجرایی ماده45 می‌توانند بازخرید شوند؟

2  - آیا اصولا درخواست بازخریدی توسط این افراد منع قانونی دارد یا خیر؟

3  - همچنین آیا استفاده از مزایای بازخریدی تعارضی با دریافت حقوق حالت اشتغال دارد یا خیر؟

معاون حقوقی رئیس جمهور در تاریخ88/12/24 چنین پاسخ می‌دهد:
در خصوص استعلام از امکان بازخریدی جانبازان مشمول حالت اشتغال به استناد ماده45 قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، اعلام می‌دارد:
در صورتی که مستخدم جانباز مشمول قانون حالت اشتغال، شاغل در شغلی غیر از شغل مربوط به حالت اشتغال باشد و دستگاه متبوع نیز نظر به اصلاح ساختار نیروی انسانی داشته باشد بازخریدی ایثارگران (جانبازان) از شغل دیگر به موجب تبصره(2) ماده3 آیین‌نامه اجرایی ماده45 قانون الحاق منوط به تمایل آنان است.
عنایت دارند عبارت «در صورت تمایل ایثارگر» برای استفاده از ضوابط این آیین‌نامه در تبصره(2) ماده3 آیین‌نامه اجرایی مذکور دلالت بر لزوم رعایت ضوابط آیین‌نامه دارد. با توجه به مفاد نظریه شماره26577 مورخ 88/4/5 این معاونت، استفاده جانبازان از مزایای آیین‌نامه اجرایی ماده45 قانون فوق‌الذکر برای بازخریدی از شغل دیگر، تعارضی با دریافت حقوق حالت اشتغال ندارد.