ایثارگران بدانند؛ اصلاحات قانون جامع ایثارگران(۳)

یوسف مجتهد - کمیسیون تلفیقی مجلس شورای اسلامی هنگام رسیدگی به لایحه برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، بخش‌هایی از قوانین و مقررات مربوط به ایثارگران را در بخش ۱۶ این برنامه در قالب مواد۱۰۱ الی ۱۰۶ به همراه بندها و تبصره‌هایی گنجاند که مواردی از آن مرتبط با اصلاحات قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران است.

 بنا به ضرورت و به دلیل رسیدگی به برنامه ششم در صحن مجلس به مواد الحاقی می‌پردازیم:
در ماده101 این لایحه که شامل91 بند و 3 تبصره است به موضوع بااهمیت ترویج فرهنگ ایثار و شهادت اشاره و تکالیفی در راستای سیاست‌های کلی ترویج فرهنگ ایثار و جهاد و ساماندهی امور ایثارگران ابلاغی مقام معظم رهبری برای دستگاه‌های اجرایی تعیین شده است.

در بند 6 این ماده به موضوع اعطای نشان ملی ایثار به عنوان چهره ماندگار برای والدین شهدا اشاره شده است. در متن این بند دو عبارت «جانباز50درصد» و «جانباز بالای50درصد» که همواره در گذشته موجب سوءبرداشت‌هایی در اجرای قانون می‌شده و مقنن به کرات آن را در گذشته اصلاح کرده است به شرح عبارت «جانباز 50درصد و بالاتر» اصلاح شود.

ماده102 الحاقی کمیسیون تلفیق غالبا به موضوع مطالبات ایثارگران پرداخته و دولت را متعهد کرده، مطالبات ایثارگران ظرف 2سال اول برنامه ششم تسویه شود.

در بند3 این ماده دولت موظف شده است تبعیض بین آزادگان تحت پوشش ارتش و غیر ارتشی را برطرف کند.

در این بند به موضوع تبعیض اشاره‌ای نشده است. این مصوبه علاوه بر اینکه نسبت به رفع تبعیض اقدام موثری نیست بلکه ابهامات را بیشتر می‌کند. موضوع اقدام ارتش در خصوص آزادگان، اقدام قانونی بود که سال‌ها در خصوص آنها اعمال نشده بود. پرداخت حقوق وظیفه از اقداماتی است که در تمام قوانین و مقررات نیروهای مسلح اعم از ارتش، سپاه و نیروی انتظامی پیش‌بینی شده و اختصاص به آزادگان ندارد. این موضوع چون توسط آزادگان پیگیری شد این تصور به وجود آمد که اختصاص به آنان دارد. مجلس باید برای رفع این تبعیض در مقررات نیروهای مسلح و برقراری این حق قانونی برای تمام ایثارگران مشمول، اعم از آزاده و جانباز بسیجی و وظیفه ارتش و سپاه اقدام کند.

از موارد مهم در ماده103، موضوع معیشت ایثارگران مُعسر است. در بند«ج» ردیف1 این ماده برای رسیدگی به خانواده رزمندگان متوفی، سابقه حداقل 6 ماه حضور در جبهه لحاظ شده که تصمیم مناسبی نیست و بهتر است مجلس نسبت به حذف آن اقدام کند.

در بند5 این ماده گروهی از ایثارگران که دارای مشاغل آزاد هستند از پرداخت مالیات معاف شده‌اند. با عنایت به اینکه جانبازان شاغل در دستگاه‌های اجرایی با هر درصدی از پرداخت مالیات معاف هستند، محدوکردن معافیت جانبازان دارای مشاغل آزاد به جانبازان 25درصد و بالاتر، نوعی تبعیض ناروا و مغایر قانون اساسی است. لذا شایسته است با حذف عبارت «25درصد» از متن بند 5 به رفع این تبعیض اقدام شود.

در بند7 این ماده دولت مکلف شده است به منظور تجلیل و حمایت از رشادت‌های رزمندگان و جانبازان کمتر از 25درصد جانبازی و آزادگان با کمتر از 6ماه سابقه اسارت و خانواده‌های آنها تسهیلاتی ارائه دهد. از نکات قابل تامل این است که فرزندان رزمندگان با 12ماه سابقه جبهه داوطلبانه و بالاتر از 30درصد شهریه دانشگاه‌ها معاف شده‌اند، لکن شخص رزمنده فراموش شده است.

بندهای مربوط به این بند از آشفتگی زیادی حکایت دارد. در حالی که برخی معافیت‌های پیش‌بینی شده برای خانواده جانبازان بالای 25درصد و آزادگان در قوانین و مقررات هنوز مصوب نشده است، لکن برای خانواده جانبازان زیر 25درصد و خانواده آزادگان زیر 6ماه اسارت و خانواده رزمندگان، در مصوبات کمیسیون تلفین پیش‌بینی شده است.

این موضوع نشان‌دهنده نوعی افسارگسیختگی در وضع قوانین است. عدم کارشناسی لازم و عدم‌رجوع به سوابق قوانین مصوب همواره از دغدغه‌های ایثارگران در قوانین مصوب است که در هر دوره قانونگذاری شاهد آن هستیم. مجلس به جای آنکه عجولانه و احساسی با قوانین حوزه ایثارگری برخورد کند و هر فردی و گروهی را که رابطه و آشنایی با اعضای کمیسیون‌ها دارد دعوت کند، از کارشناسان خبره ایثارگری و تشکل‌هایی که دارای سابقه در این موضوع هستند بهره‌گیری کند تا دچار این نابسامانی نشود. بند7 ماده103 به اصلاحات جدی نیاز دارد.