خبرنگاران را به سلاح «آموزش» تجهیز کنیم

«خبرنگار جنگ» سال‌هاست که به عنوان پسوند و پیشوند‌ کنار نام «محمدجواد گوردینی» نشسته است. خبرنگار روزنامه جمهوری اسلامی سال‌ها راوی اخبار پرترکش و پرسروصدای عراق و سوریه در بحران‌های مختلف بوده است و از تک تک روزها و شب‌های موشک و بمباران دشمن خاطره دارد. تنها سلاحش دوربین و خودکار خبرنگاری‌اش بوده که همچون خبرنگاری رزمنده، راوی لحظه‌لحظه مقاومت‌ها و فتح رزمندگان در منطقه باشد.

وی پیش از آغاز جنگ تحمیلی، همگام با دکتر چمران برای آزادی شهر پاوه وارد کرمانشاه شد و با نخستین بمباران دشمن وارد عرصه جنگ و بحران شد. گوردینی هشت سال دوران دفاع مقدس همراه با رزمندگان پا در میدان نبرد گذاشته و وقایع را به ثبت رساند.

این خبرنگار جنگ که از نخستین روزهای جنگ تا پایان شکوهمند عملیات مرصاد وقایع را ثبت کرده است، می‌گوید: «خبرنگار اعزامی کرمانشاه بودم. قدم به مناطق عملیاتی که گذاشتم، تصمیم گرفتم تا پایان جنگ رشادت‌های رزمندگان را به گوش جهانیان برسانم. پیش از آغاز ساعت مقرر برای تبادل اسرا خودم را به محل رساندم و نخستین خبر آزادی اسرا را منتشر کردم. عکاسی و خبرنگاری در دوران دفاع مقدس آسان نیست. در جنگ مشکلات و مسائلی پیش می‌آمد که امکان طرح آن وجود نداشت.»

گوردینی به اتحاد خبرنگاران همچون رزمندگان در دوران دفاع مقدس اشاره کرده و ادامه می‌دهد: «پیروزی‌های جبهه حاصل هماهنگی تمام مردم با یکدیگر بود و همه در اختیار انقلاب اسلامی بودند، اما متاسفانه پس از آن روزها خط مشی‌ها جدا شد. از دوران جنگ تا به امروز به طور محدود مراسماتی برگزار می‌شود که خبرنگاران دوران دفاع مقدس دور هم جمع شوند تا تجربیاتشان را به نسل جدید منتقل کنند.»

این خبرنگار که خود به طور تجربی خبرنگاری را در شرایط جنگ و بحران آموزش دیده است، می‌گوید: «اگر بتوانیم نسل جوان را آموزش دهیم، برای حوادث بعدی آماده می‌شویم. زمانی که خبرنگاران وارد صحنه نبرد شدند، هیچ تجربه‌ای نداشتند و به مرور به طور تجربی آموزش دیدند. نیاز داریم که برای هر شرایط خبری آموزش ببینیم. تصور اینکه باید در دوران جنگ، خبرنگار جنگی آموزش دهیم، اشتباه است. زمانی که خبرنگار بحران نداشته باشیم، در صورت بروز زلزله یا یک حادثه طبیعی با مشکل روبرو می‌شویم. نیاز است که دوره های آموزشی برای علاقمندان در مدارس و دانشگاه‌ها برگزار و یا یک واحد درسی خبرنگاری جنگ و بحران در دانشکده‌‌های خبر در نظر گرفته شود.»

وی به مشکلات عدم آمادگی خبرنگاران در دوران جنگ اشاره کرده و ادامه می‌دهد: «یک خبرنگار در دوران دفاع مقدس بسیار چابک و دلسوز بود. روزی شجاعانه به یک نقطه حساس خط مقدم رفته و با یک دیدبان در خصوص عملیات گفت‌وگو کرد. دو روز بعد از انتشار آن خبر، دشمن منطقه را زیر آتش گرفت. این خبرنگار دلسوزانه وارد منطقه عملیاتی شد، اما با گرا دادن صدمات جبران ناپذیری به نیروهای خودی وارد آورد. در صورتی که آموزش به این خبرنگار، مانع از بروز چنین رخدادی می‌شد.

این خبرنگار دوران جنگ تحمیلی یادآور شد: به جرات می‌توانم بگویم که جنگ تحمیلی در کنار تمام ویرانی‌هایی که به همراه داشت، برای ما یک نعمت بود. «اصغر صحرایی» راننده خبرگزاری جمهوری اسلامی همراه با خبرنگار و عکاس وارد مناطق عملیاتی می‌شد. در آن شرایط بحران وی لیدر گروه شد و به خوبی نیروها را راهنمایی می‌کرد؛ زیرا صحرایی می‌خواست همچون دیگر رزمندگان در این جنگ سهمی داشته باشد. در آن دوران خبرنگاران در پوشش اخبار یکدیگر را یاری می‌کردند و هر رخدادی را با یکدیگر در میان می‌گذاشتند، این موضوعی است که امروز در میان خبرنگاران کمتر دیده می‌شود؛ در حالی که اتحاد رمز موفقیت در هر کاری است.»

گوردینی عدم انتقال تجربیات خبرنگاران جنگ به خبرنگاران امروز را یکی از معضلات کار خبری دانسته و گفت: «در هر برحه زمانی نیازمند خبرنگار جنگ و بحران هستیم، حتی اگر سال‌ها از این آموزش استفاده نشود. خبرنگاران آموزش دیده امروز به خوبی در کشورهای جنگ زده همچون سوریه، عراق و فلسطین به خوبی فعالیت می‌کنند. به قولی می‌توانم بگویم «ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه است». خوب است قبل از اینکه خبرنگاران و عکاسان  با تجربه که شرایط انتقال تجربیات را دارند از جمع ما بروند از آن‌ها بهره بگیریم.»