اعاده به خدمت ایثارگران (۲)

یوسف مجتهد - برابر ماده۶۰ قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران، جانبازان و آزادگان مشمول، اعاده به خدمت می‌شوند و فرزندان شهدا به استناد بند الف ماده۴۴ قانون برنامه پنجم توسعه که آنان را از کلیه امتیازات و تسهیلات مقرر در قوانین و مقررات مربوط به جانبازان ۵۰درصد و بالاتر  برخوردار می‌داند، مشمول این قانون می‌شوند.

یکی از مواردی که همواره محل ایراد بوده و در صدور آرای اعاده به خدمت مشکلاتی به وجود می‌آورد، اعاده به خدمت ایثارگرانی است که با سنوات ارفاقی قبل از 30سال سنوات عادی بازنشسته شده‌اند. در قوانین حمایتی آزادگان و جانبازان سنوات ارفاقی پیش‌بینی شده‌ و عده‌ای از آنان با استفاده از این سنوات بازنشسته شده‌اند. معاونت حقوقی رئیس جمهور در پاسخ دستگاه‌ها در خصوص بازگشت به خدمت این افراد آورده است: از آنجا که به موجب ماده4 قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان انقلاب اسلامی مصوب 1374 دستگاه‌های مشمول قانون مذکور مکلفند فقط برای یک‌بار نسبت به اعاده به خدمت جانبازانی که تا تصویب این قانون در خدمت دستگاه‌ بوده‌اند اقدام کنند، لذا کارکنان آزاده و جانباز چنانچه قبلا از این امتیاز استفاده نکرده‌اند، می‌توانند با استناد به این ماده درخواست اعاده به خدمت کنند که با توجه به سوابق، لازم است صرفا مستند احکام کارگزینی آنان اصلاح و به ماده4 قانون تسهیلات جانبازان اشاره شود.

مضافاً آزادگان به استناد بند ک ماده44 قانون برنامه پنجم که بیان می‌دارد: «آزادگانی که به دلیل استفاده از دوبرابرشدن سابقه اسارت زودتر از خدمت 30سال بازنشسته شده‌اند می‌توانند با بازگشت به خدمت، 30 سال خدمت خود را تکمیل نموده و سپس با لحاظ سوابق اسارت به بازنشستگی نائل آیند»، از مصوبه قانونی مستقلی نیز برخوردارند. از نکات قابل تأمل در پاسخ معاونت حقوقی رئیس جمهور به وزارت امور خارجه استعلام از اعاده به خدمت کارکنانی است که با بیش از 30 سال سنوات خدمت واقعی بازنشسته شده‌اند.

این معاونت در پاسخ آورده است: نظر به اینکه ماده60 قانون جامع مؤخر بر قانون برنامه پنجم توسعه مقرر داشته است: «دستگاه‌های مشمول ماده2 این قانون مکلفند حسب درخواست جانبازان و آزادگانی که قبل از تصویب قانون در خدمت دستگاه بوده و قطع همکاری نموده‌اند فقط یک بار نسبت به اعاده آنان اقدام نمایند».

در ماده مذکور اعاده به خدمت علی‌الاطلاق مورد حکم قرار گرفته است و مقید به انجام خدمت کمتر از 30 سال نشده است. بنابراین جانبازان و آزادگانی که به سن بازنشستگی اجباری نرسیده‌اند می‌توانند برای یک بار درخواست اعاده به خدمت کنند. دستگاه‌هایی که مکلف به پذیرش درخواست آنان هستند عنایت دارند به‌کارگیری شامل اعاده به خدمت نمی‌شود و اعاده به خدمت نیاز به حکم صریح قانونی دارد.

از طرفی در قوانین و مقررات نیز حکمی که اعاده به خدمت جانبازان را مقید به عدم انجام خدمت واقعی کرده باشد وجود ندارد.  لازم به توضیح است همان طور که در نظریه شماره 18740 مورخ 25/4/92 این معاونت مستدلا بیان شده است حالت اشتغال با حالت بازنشستگی متفاوت بوده و بازنشستگی اشتغال محسوب نمی‌شود و از طرفی ماده48 قانون مدیریت خدمات کشوری و جزء اول آن بر منتزع گردیدن(جدا شدن) کارمندان رسمی از خدمت با قرارگرفتن در حالت بازنشستگی تصریح دارد.

برابر قانون اصلاح ماده 95 قانون مدیریت خدمات کشوری جانبازان، آزادگان و فرزندان شهدا بخشی از ایثارگرانی هستند که از موضوع ممنوعیت به‌کارگیری بازنشستگان مستثنا هستند. سؤالی که مطرح است این است که آیا آن گروه از ایثارگرانی که در قوانین برای یک‌بار اعاده به خدمت آنان تأکید شده است در صورتی که در دوران بازنشستگی در دستگاهی مشغول خدمت شوند و سپس از خدمت در آن دستگاه منفک شوند می‌توانند از ماده4 قانون تسهیلات جانبازان و ماده60 قانون جامع استفاده کنند؟

معاون حقوقی رئیس جمهور چنین پاسخ می‌دهد: عنایت دارند که در ماده60 قانون جامع که مؤخر بر قانون برنامه پنجم است؛ دستگاه‌های مشمول ماده2 مکلفند حسب درخواست جانبازان و آزادگانی که قبل از تصویب این قانون در خدمت دستگاه بوده و قطع همکاری کرده‌اند، برای یک بار اقدام کنند. در ماده مورد اشاره اعاده به خدمت علی‌الاطلاق مورد حکم قرار گرفته است و مقید به اعاده به خدمت جانبازان بازخریدی یا مستعفی نشده است. از طرفی در ماده124 قانون استخدام کشوری حال اشتغال و حال بازنشستگی متفاوت بوده و این دو حالت با هم قابل جمع نیست و مستخدم بازنشسته را نمی‌توان شاغل محسوب کرد. چنانچه ماده91 قانون استخدام کشوری و ماده7 آیین‌نامه ماده102 قانون اخیرالذکر نیز بر این امر دلالت دارد. بنا به مراتب مذکور دستگاه‌ مکلف به اعاده به خدمت جانبازان اعم از بازنشسته، بازخرید و مستعفی بنا به درخواست آنان و برای یک‌بار است.