پنجشنبه 21 دي 1396 , 10:47
20دی، سالروز شهادت امیرکبیر
میرزا تقی‌خان فراهانی در سال ۱۱۸۶ در روستای هزاوه (از توابع اراک) متولد شد. پدر وی کربلایی قربان نام داشت و آشپز قائم مقام فراهانی بود. مادر امیر نیز فاطمه نام داشت و عمری طولانی داشت و مرگ هر دو فرزندش محمد تقی و محمد حسن را دید. وی در خانه قائم مقام تربیت شد و در جوانی توانست سمت منشی‌گری قائم مقام را به دست‌آورد.
امیرکبیر دو بار ازدواج کرد. ازدواج اول وی با «جان‌جان خانم» دختر حاج شهبازخان (عموی امیرکبیر) بود. به نوشته دکتر پولاک، امیر در زمان صدارت خود از این زن جدا شده و «جان جان خانم» حدود سال ۱۲۴۸ در آذربایجان درگذشت. دومین همسر امیر، یگانه خواهر تنی ناصرالدین‌شاه بود که «ملک‌زاده خانم» نام داشت و به عزت‌الدوله ملقب بود که در ۲۶ بهمن ۱۲۲۷ (۲۲ ربیع‌الاول ۱۲۶۵ ق) با وی ازدواج کرد. او دختر محمد شاه و مهد علیا بود. او در شانزده سالگی به عقد ازدواج امیر در آمد. امیر در این هنگام حدود چهل و سه ساله بوده است. این ازدواج ظاهراً به خواست و اشاره ناصرالدین شاه صورت گرفته است. این معنا از نامه‌ای که امیر به پادشاه نوشته است بر می‌آید: از اول بر خود قبله عالم معلوم است که نمی‌خواستم در این شهر صاحب خانه و عیال شوم. بعد، به حکم همایون و برای پیشرفت خدمت شما، این عمل را اقدام کردم.
خدمات امیر کبیر به ایران
امیرکبیر در دوره کوتاه صدارت خود، اقدامات فراوانی انجام داد که مهمترین آن به قرار زیر است:
ایجاد امنیت و استقرار دولت، تنظیم قشون ایران به سبک اروپایی، ایجاد کارخانه‌های اسلحه‌سازی، اصلاح امور قضایی، جرح و تعدیل محاضر شرع، راه‌اندازی چاپارخانه، راه‌اندازی دارالفنون، فرستادن ایرانیان به خارج برای تحصیل، ایجاد روزنامه و انتشار کتب، ترویج ساده‌نویسی و لغو القاب، بنای بیمارستان و رواج تلقیح عمومی آبله، بازسازی ابنیه تاریخی، مبارزه با فساد و ارتشا، ترویج صنایع جدید، استخراج معادن، گسترش کشاورزی و آبیاری، گسترش تجارت داخلی و خارجی، کوتاه کردن دست اجانب در امور کشور، تعیین مشی سیاسی معینی در سیاست خارجی و اصلاح امور مالی و تعدیل بودجه و پایان دادن به حیف و میل پول و منابع کشور توسط حکومتی‌ها.
سال‌هاست ایران امروز به دنبال امیرکبیری تازه می‌گردد و بسیارند کسانی که تلاش کرده‌اند قبای گشاد امیر را بر تن خود بپوشانند و نیز بسیارند، کسانی که اطرافیانشان می‌خواهند لباس امیر را متناسب با قد و قواره آنها جلوه دهند؛ دریغ و افسوس که بخطا رفته ایم نه آنکه مردانی چون امیر کبیر در جامعه نداریم در واقع آنان را کشف نکرده ایم تا بکار بگیریم بدونه تردید جامعه‌ای موفق است که در سیستم مدیریتی آن از مردانی کارشناس، متعهد، صادق و راستگو استفاده شود. و وصول به این هدف توجه دولتمردان و اقشار جامعه را میطلبد.
سرانجام بر اثر دسیسه مهد علیا مادر ناصرالدین شاه در حمام فین کاشان به تاریخ ۲۰دی ماه۱۲۳۰وی را به قتل رساندند.
گرامى مى داریم بیستم دی ماه سالروز شهادت امیر کبیر بزرگمرد تاریخ ایران و میهن پرست والااندیش و وزیر مدبر و کاردان دوره تاریک و ویرانگر قاجار.
آن وارسته مرد نیکدل شهید راه درستکاری و راستگویی گردید و نام و یادش همواره در تاریخ ایران جاودانه خواهد ماند.
گردآوری و نگارش
بهی اریایی
