نظر امام درباره پایان جنگ چه بود؟

پذیرش قطعنامه از اتفاقات دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود که منجر به پایان یافتن جنگ تحمیلی عراق علیه ایران شد، صاحبنظران داخلی و خارجی بسیاری به بررسی قطعنامه و دلایل صدور آن از سوی شورای امنیت، موقعیت جنگ در آن زمان و شرایط ایران و عراق پرداختند. در این بین بسیاری بر این باور بودند که پذیرش قطعنامه تنها به سود عراق بود و موجب شد ایران که در آن مقطع در برتری نظامی قرار داشت پایان یافتن جنگ را بالاجبار قبول کند چرا که ادامه آن موجب پیروزی های بیشتر ایران و تضعیف عراق به عنوان آغاز کننده جنگ می شد، عراقی که به واسطه حمایت های همه جانبه کشورهای غربی و حامیانش به امید تصرف کامل ایران در سه روز به کشور ایران حمله کرده بود حال با هشت سال مقاومت جانانه ملت ایران در ابعاد مختلف نظامی، سیاسی و اقتصادی مواجه شد. اینک در هشتمین سال جنگ، این عراق بود که مجبور به پذیرش قطعنامه پایان جنگ شد، قطعنامه ای که اگرچه مورد قبول مسوولان ایرانی و امام خمینی واقع شد، اما بارها امام در صحبت هایش از تعابیر مختلفی در خصوص آن استفاده کرد که نشان از عدم رضایت قلبی ایشان بود. در ادامه به برخی گفته های امام در خصوص قطعنامه 598 می پردازیم.

ابتدا لازم است پیشینه ای از طرح قطعنامه ارائه شود. پیش نویس قطعنامه 598 توسط پنج عضو دائمی شورای امنیت تهیه و به شورای امنیت تسلیم شد. پس از جلسات فشرده شورای امنیت برای تنظیم پیش نویس این قطعنامه به اتفاق آرا از تصویب شورای امنیت گذشت. در این قطعنامه آمده بود: «فوراً در جنگ آتش بس اعلام کرده و آن را رعایت نمایند، نیروهای مسلح خود را تا پشت مرزهای شناخته شده بین‌المللی به عقب بکشند و اسرای جنگی را آزاد کنند.» شورا دلیل خود از صدور قطعنامه را به خطر افتادم صلح جهانی عنوان کرده و تهدید کرده بود که برابر مواد 39 و 40 منشور سازمان ملل عمل خواهد شد. اما جمهوری اسلامی ایران به دلیل ضعف ها و نقص های قطعنامه با ارائه دلایل یک سال آن را نه رد و نه قبول کرد.

اما در نهایت ایران در 27 تیرماه سال 67 به دبیر وقت سازمان ملل اطلاع داد که قطعنامه 598 را می پذیرد. 9 روز پس از اعلام پذیرش قطعنامه توسط ایران، جلساتی با نمایندگان ایران و عراق برای تعیین نحوه اجرای قطعنامه برگزار شد. در نهایت دولت های ایران و عراق به دبیر کل سازمان ملل اطلاع دادند که با پیشنهاد برقراری آتش بس در سپیده دم روز 29 مرداد موافق هستند.

حرف از صلح برای ضعفاست

امام خمینی در هشتم خرداد 1366 می فرمایند: «اینهایی که می گویند باید سازش کرد، اینها نمی فهمند که ما اگر سازش کنیم له می شویم؟ اینها راضی اند به این که سازش بشود؟...الان که صدام رو به جهنم دارد می رود و ان شاءلله خواهد رفت، وقت این است که شما جدیت تان زیادتر بشود، چه قوای مسلحه از هر صنف که هستند و چه ملت و چه این بسیج. اگر مهلت بهش بدهید_ هر روزی که مهلت می دهید_ او را تقویت می کنند و کار مشکل تر می شود. باید مهلت بهش نداد، سستی نباید کرد... امروز وقت این نیست که یک دسته ای یک طرفی را بگیرند و یک دسته ای طرفی دیگر را بگیرند. یک دسته ای نصیحت کنند ما را که شما باید صلح بکنید. این مال ضعفاست. این اشخاص ضعیفی که همیشه در دام آمریکا بوده اند یا امثال اینها از این مسائل می گویند.»

در فروردین ماه سال 67 امام در پیامی چنین می گویند: «امروز، روز مقاومت است. چنان بر صدام و آمریکا و استکبار غرب سیلی زنید که برق آن چشمان استکبار شرق را کور کند. امروز، روز درنگ نیست. امروز روز صیقل انسانیت انسان ها است. روز جنگ است، روز احقاق حق است و حق را باید گرفت و انتظار آن که جهانخواران ما را یاری کنند، بی حاصل است.»

غفلت از جنگ خیانت به رسول الله است

امام خمینی دو هفته قبل از پذیرش قطعنامه هرگونه تردید در ادامه جنگ را خیانت به اسلام و رسول الله (ص) تعبیر کردند و خواستار ادامه مقاومت شدند. ایشان در پیام 13 تیر 67 می فرمایند: «باید نگذاریم که تلاش فرزندان انقلابی‏‌مان در جبهه‌‏ها از بین برود. برای برپایی احکام اسلام عزیز دست اتحاد به یکدیگر داده، محکم و استوار تا پیروزی اسلام حرکت کنیم. مسوولین نظام باید تمامی همّ خود را در خدمت جنگ صرف کنند. این روزها باید تلاش کنیم تا تحولی عظیم در تمامی مسائلی که مربوط به جنگ است به وجود آوریم. باید همه برای جنگی تمام عیار علیه امریکا و اذنابش به سوی جبهه رو کنیم. امروز تردید به هر شکلی خیانت به اسلام است، غفلت از مسائل جنگ، خیانت به رسول اللّه‏ (ص) است. اینجانب جان ناقابل خود را به رزمندگان صحنه‏‌های نبرد، تقدیم می‏‌نمایم.»

جام زهر

اما مهمترین پیام امام خمینی در خصوص پذیرش قطعنامه مربوط به پیامی است که ایشان به بهانه سالروز کشتار زائران ایرانی در مکه منتشر کردند. ایشان در این پیام به تشریح سیاست جدید جمهوری اسلامی در قبال جنگ تحمیلی و دلایل پذیرش قطعنامه پرداختند. در پیام امام که روز ۲۹ تیرماه منتشر شد، آمده بود: «و اما در مورد قبول قطعنامه که حقیقتاً مسئله بسیار تلخ و ناگوارى براى همه و خصوصاً براى من بود، این است که من تا چند روز قبل معتقد به همان شیوه دفاع و مواضع اعلام شده در جنگ بودم و مصلحت نظام و کشور و انقلاب را در اجراى آن مى‌دیدم؛ ولى به واسطه حوادث و عواملى که از ذکر آن فعلًا خوددارى مى‏‌کنم، و به امید خداوند در آینده روشن خواهد شد و با توجه به نظر تمامى کارشناسان سیاسى و نظامى سطح بالاى کشور، که من به تعهد و دلسوزى و صداقت آنان اعتماد دارم، با قبول قطعنامه و آتش بس موافقت نمودم؛ و در مقطع کنونى آن را به مصلحت انقلاب و نظام مى‏ دانم. و خدا مى ‏داند که اگر نبود انگیزه‏اى که همه ما و عزت و اعتبار ما باید در مسیر مصلحت اسلام و مسلمین قربانى شود، هرگز راضى به این عمل نمى‏ بودم و مرگ و شهادت برایم گواراتر بود. اما چاره چیست که همه باید به رضایت حق تعالى گردن نهیم. و مسلّم ملت قهرمان و دلاور ایران نیز چنین بوده و خواهد بود.

من در اینجا از همه فرزندان عزیزم در جبهه‏ هاى آتش و خون که از اول جنگ تا امروز به نحوى در ارتباط با جنگ تلاش و کوشش نموده ‏اند، تشکر و قدردانى مى‏ کنم. و همه ملت ایران را به هوشیارى و صبر و مقاومت دعوت مى‏ کنم. در آینده ممکن است افرادى آگاهانه یا از روى ناآگاهى در میان مردم این مسئله را مطرح نمایند که ثمره خون ها و شهادت ها و ایثارها چه شد. این ها یقیناً از عوالم غیب و از فلسفه شهادت بی خبرند و نمى ‏دانند کسى که فقط براى رضاى خدا به جهاد رفته است و سر در طبق اخلاص و بندگى نهاده است حوادث زمان به جاودانگى و بقا و جایگاه رفیع آن لطمه ‏اى وارد نمى‏ سازد. و ما براى درک کامل ارزش و راه شهیدانمان فاصله طولانى را باید بپیماییم و در گذر زمان و تاریخ انقلاب و آیندگان آن را جستجو نماییم. مسلّم خون شهیدان، انقلاب و اسلام را بیمه کرده است. خون شهیدان براى ابد درس مقاومت به جهانیان داده است. و خدا مى‏ داند که راه و رسم شهادت کور شدنى نیست؛ و این ملت ها و آیندگان هستند که به راه شهیدان اقتدا خواهند نمود. و همین تربت پاک شهیدان است که تا قیامت‏ مزار عاشقان و عارفان و دلسوختگان و دارالشفاى آزادگان خواهد بود. خوشا به حال آنان که با شهادت رفتند! خوشا به حال آنان که در این قافله نور جان و سر باختند! خوشا به حال آنهایى که این گوهرها را در دامن خود پروراندند!

خداوندا، این دفتر و کتاب شهادت را همچنان به روى مشتاقان باز، و ما را هم از وصول به آن محروم مکن. خداوندا، کشور ما و ملت ما هنوز در آغاز راه مبارزه ‏اند و نیازمند به مشعل شهادت؛ تو خود این چراغ پر فروغ را حافظ و نگهبان باش. خوشا به حال شما ملت! خوشا به حال شما زنان و مردان! خوشا به حال جانبازان و اسرا و مفقودین و خانواده ‏هاى معظم شهدا! و بدا به حال من که هنوز مانده ‏ام و جام زهرآلود قبول قطعنامه را سر کشیده ‏ام، و در برابر عظمت و فداکارى این ملت بزرگ احساس شرمسارى مى‏ کنم.»

انتهای پیام/