آنچه در سال ۹۷ بر بیمه تکمیلی ایثارگران گذشت

اواسط سال گذشته بود که زمزمه‌های اجرای بخشی از فصل بهداشت و درمان قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران و واگذاری بیمه‌ تکمیلی ایثارگران شاغل و بازنشسته به دستگاه‌های محل خدمت آن‌ها شنیده شد.

اواسط سال گذشته بود که زمزمه‌های اجرای بخشی از فصل بهداشت و درمان قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران و واگذاری بیمه‌ تکمیلی ایثارگران شاغل و بازنشسته به دستگاه‌های محل خدمت آن‌ها شنیده شد و همین باعث ایجاد اعتراضات مختلفی از سوی ایثارگران شد. اول آبان ماه 97  زمان اجرای ماده 12 و 13 قانون جامع اعلام شد، به موجب این قانون ایثارگرانی که تحت پوشش بیمه تکمیلی بنیاد شهید و امور ایثارگران بودند، می‌بایست تحت پوشش دستگاه‌های محل خدمتشان قرار بگیرند.

متن این دو ماده قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران در ادامه می‌آید:

فصل سوم – بهداشت و درمان

ماده 12 – حدود خدمات بیمه بهداشتی، درمانی( همگانی، مکلف، خاص) قابل ارائه به خانواده شاهد، جانبازان، آزادگان و و افراد تحت تکلف ایشان طبق مفاد قانون بیمه همگانی درمانی کشور و قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی و اصلاحات قوانین یادشده می‌باشد. آئین نامه اجرائی ذی ربط با پیشنهاد مشترک بنیاد، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و ستاد کل نیروهای مسلح به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.

ماده 13 – تامین صد در صد(100%) هزینه بهداشتی درمانی به صورت بیمه سلامت، بیمه همگانی، بیمه مکمل و بیمه خاص (خدماتی که مشمول قوانین بیمه همکانی و تکمیلی نمی‌گردند) خانواده شاهد، جانبازان، آزادگان و افراد تحت تکلف آنان بر عهده دولت بوده و اعتبارات آن هر ساله در قوانین بودجه سنواتی منظور می‌گردد.

تبصره 1 – کلیه دستگاه‌های اجرایی موظفند از محل اعتبارات مصوب و در قالب تخصیص اعتبار ابلاغی نسبت به تامین و پرداخت کسورات بیمه درمانی همگانی و مکمل سهم کارکنان ایثارگر شاغل در دستگاه مربوطه و خانواده شاهد، جانبازان، آزادگان و افراد تحت تکلف آنان اقدام نمایند.

تبصره 2 – شرکت‌های دولتی، نهادها، بانک‌ها و موسسات انتفاعی وابسته به دولت و شرکت‌هایی که شمول قانون بر آن‌ها مستلزم ذکر نام است، موظفند از محل هزینه عملیات جاری خود نسبت به پرداخت کسورات بیمه درمانی همگانی و مکمل سهم ایثارگران شاغل در موسسات مربوط و افراد تحت تکفل آنان اقدام نمایند.

تبصره 3 – دولت مکلف است به منظور پرداخت کسورات بیمه درمانی همگانی و مکمل سهم ایثارگران شاغل در بخش غیردولتی مشمول قوانین کار و تامین اجتماعی اعتبار لازم را هر ساله در لوایح بودجه سنواتی کل کشور پیش بینی نموده و در اختیار سازمان تامین اجتماعی قرار دهد.

تبصره 4 – دولت موظف است ضمن لوایح بودجه سنواتی ساز و کارهای لازم را برای بهره مندی هماهنگ مشمولین این ماده از خدمات درمانی فراهم نماید.

ب - تا پایان قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران صد درصد هزینه‌های درمانی ایثارگران شاغل و بازنشسته و افراد تحت تکفل آنان به عهده دستگاه اجرایی و صد درصد هزینه‌های درمانی ایثارگران غیر شاغل و افراد تحت تکفل آنان به عهده بنیاد شهید و امور ایثارگران است.

پیش از اجرای ماده 13 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران  مشکلات بسیاری گریبانگیر بنیاد شهید برای تأمین اعتبار لازم بیمه‌ها شده بود. مشکلاتی که در پی اجرا نشدن وعده‌های دولت برای تامین این اعتبار ایجاد شده بود. مهدی ایزدی، معاون حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران همان زمان با اشاره به این موضوع گفت: مصوبه هیئت دولت در مورد بیمه تکمیلی ایثارگران برمبنای حکم قانونی بوده و قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران نیز حکمی دائمی است، درحالی‌که سازمان برنامه‌ و بودجه از سال 1394 به دلیل یکسان کردن ارائه خدمات بیمه مکمل ایثارگران، بنیاد را مکلف کرد تا بیمه ایثارگران اعم از شاغل، غیرشاغل و بازنشسته را بر عهده  گیرد، سازمان برنامه‌ و بودجه نیز مکلف شد اعتبار لازم را از سرفصل دستگاه‌ها کم کرده و به اعتبارات بنیاد اضافه کند، اما متأسفانه این اتفاق نیفتاد و بنیاد طی سال‌های گذشته، با حجم زیادی از بدهی به بیمه‌ها مواجه شد. رقم قرارداد بیمه تکمیلی ایثارگران از اول شهریورماه 96 تا اول شهریورماه 97، 1900 میلیارد تومان بود که در بودجه سال 97 دولت 1800 میلیارد تومان برای اعتبارات بیمه تکمیلی منظور شد.

این بدهی‌ها باعث شد خیلی از مراکز درمانی زیر بار وعده‌هایشان به شرکت‌های بیمه‌گر نروند و از بدقولی بیمه‌ها، برخی از خدمات خود را به ایثارگران ارائه ندهند. بعضا از جانب ایثارگران شنیده می‌شد که یک یا چند مرکز درمانی و داروخانه قرارداد خود با بیمه بنیاد را به خاطر بد قولی در تعهداتش بر هم زده‌اند و این موضوع در خدمات رسانی به ایثارگران خلل وارد می‌کرد.

ایزدی در آذرماه 97 درباره مناقصه بین شرکت‌های بیمه برای بیمه ایثارگران گفت: طبق روال برای انجام بیمه تکمیلی ایثارگران هرسال مناقصه‌ای بین شرکت‌های بیمه انجام می‌شود، در مناقصه اخیر با توجه به افزایش هزینه‌های درمانی کمترین رقمی که از سوی یکی از شرکت‌های بیمه‌گر پیشنهاد شد، 3400 میلیارد تومان بود، این در حالی است که کمتر از 800 میلیارد از اعتبار باقی‌مانده است؛ به همین دلیل از سازمان برنامه‌وبودجه درخواست اعتبار کردیم؛ ولی سازمان برنامه‌ و بودجه به لحاظ قانونی نمی‌توانست اعتبارات بنیاد را افزایش دهد در نتیجه پیشنهاد داد که به استناد قانون، بیمه تکمیلی از طریق دستگاه‌های مربوطه اجرا شود.

اما اجرای این قانون مشکلات فراوانی را در برداشت. مشکلاتی که باعث اعتراض برخی از افراد جامعه ایثارگری شد. خود مسئولین بنیاد بر ناگزیر بودن این مشکلات اذعان داشتند. ایزدی، در این باره می‌گفت: ممکن است در فاصله این تصمیم و برقراری آن در دستگاه‌ها مدت زمانی فاصله ایجاد شود اما هیچ خللی در اجرای این کار وارد نمی‌شود. وی با بیان اینکه پیش از مصوبه جدید بیش از یک میلیون و 700 هزار نفر از ایثارگران تحت پوشش خدمات بیمه‌ای بنیاد بودند افزود: 420 هزار نفر از این عزیزان شاغل و بازنشسته دستگاه‌های اجرایی هستند که پس از اجرای این قانون تحت پوشش بیمه دستگاه‌ها قرار می‌گیرند.

حالا با اجرای این قانون، هرچند بار بیمه تکمیلی 420 هزار ایثارگر از دوش بنیاد برداشته می‌شد اما اینکه آیا انتقال این بار مسئولیت از شانه بنیاد به وزارت‌خانه‌ها و سازمان‌های مختلف باعث کم شدن مشکلات ایثارگران در زمینه هزینه‌های بیمه تکمیلی می‌‌شد؟ و همواره این سوال در مجامع رسانه‌ای مطرح بود که آیا بنیاد صرفا دنبال راهی برای رهایی از این مشکل بودجه‌ای خود بود یا برای حل کامل مشکلات ایثارگران در این بخش نظارتی هم بر اجرای آن توسط دستگاه‌ها می‌کند؟ اما کم کم صدای اعتراض ایثارگران بلند و بلندتر شد.

نامه جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی به رئیس‌جمهور، اعتراض نمایندگان ایثارگر مجلس و اعلام طرح سوال از رئیس جمهور به خاطر این مصوبه از جمله این اعتراضات بود.

علی اکبر کریمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در آذرماه 97 رد این باره گفت: رویه موجود از دو سال پیش در سطح کشور اجرا می‌شده اما از اواخر آبان ماه با مصوبه جدید دولت پوشش بیمه تکمیلی جانبازان به حالت بلاتکلیف درآمده است. نمایندگان نامه ای را امضا کرده‌ و ضمن تذکر، از رئیس جمهور خواستند تا موضوع را حل و فصل کنند.امیدواریم که موضوع در دولت حل و فصل شود در غیر این صورت سوال از رئیس جمهور  در خصوص تعیین تکلیف بیمه تکمیلی جانبازان  به جریان خواهد افتاد.

امیر خجسته، نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی نیز در جلسه علنی آذر ماه 97 گفت: متأسفانه رئیس‌جمهور موضوع پرداخت بیمه تکمیلی را از وظایف بنیاد شهید به وزارتخانه‌ها منتقل کرده، اما در این‌باره مشخص نشده که وزارتخانه‌ها بودجه خود را چگونه تأمین کنند و این موضوع را بلاتکلیف گذاشته است.

جبار کوچکی نژاد، نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز با اشاره به اجرای این قانون گفت: جامعه ایثارگران با مصوبه لغو بیمه مکمل روبرو و متأسفانه دچار نگرانی‌های اساسی شد. وی با انتقاد از بخشنامه دولت در خصوص بیمه مکمل ایثارگران و سکوت و بی‌تفاوتی شهیدی متذکر شد: بنیاد شهید برای این شکل گرفته است که از ایثارگران دفاع کند، اما در همین قضیه مختصر و نیم‌بند بیمه ایثارگران که در شرایط سخت اقتصادی همه تلاش می‌کنند به نحوی به قشرهای نیازمند جامعه کمک کنند، متاسفانه آقای شهیدی در مقابل کوتاهی دولت در بیمه تکمیلی جانبازان سکوت کردند. اگر در مورد بیمه مکمل ایثارگران موانع قانونی هست نمایندگان ملت می‌توانند قانونی که به ضرر ایثارگران است را با یک طرح دو فوریتی اصلاح کنند. اگر هم دستگاه‌ها قانون را نمی‌پذیرند هیئت دولت قدرت دارد دستگاه‌های دولتی را بازخواست کند که چرا به آن عمل نمی‌کنند.

اما نهایتا صدای اعتراض دسته جمعی ایثارگران کارساز شد. پس از کشمش‌های فراوان و پیش بینی بودجه بیمه تکمیلی ایثارگران شاغل در دستگاه‌های مختلف، نهایتا این بیمه مجددا به بنیاد شهید بازگشت. با تاکید نمایندگان مجلس مبنی بر لزوم اختصاص بیمه تکمیلی تمامی ایثارگران به بنیاد شهید، نتیجه نهایی بر آن شد که با تامین اعتبار لازم برای این امر در ردیف بودجه سال 98 بنیاد شهید، مسئولیت بیمه تکمیلی ایثارگران مجددا به بنیاد شهید و امور ایثارگران بازگردد.

نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی 19 دی 97  ، در جریان بررسی طرح اصلاح ماده (13) قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران، از مجموع 216 نماینده حاضر، با 173 رأی موافق، 14 رأی مخالف و 7 رأی ممتنع، با کلیات این طرح موافقت کردند. همچنین، ماده واحده طرح اصلاح ماده (13) قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران را نیز بررسی کردند که بر این اساس، بند (الف) ماده (13) نیز به دلیل مغایرت با قانون برنامه ششم توسعه، به رأی بیش از دو سوم نمایندگان نیاز داشت که در نهایت، آن را نیز از مجموع 213 نماینده حاضر، با 165 رأی موافق، 9 رأی مخالف و 10 رأی ممتنع تصویب کردند.

طبق بند (الف) ماده 13 قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران، آمده است که: بعد از عبارت "هر ساله" عبارت "براساس تعداد و سرانه" و بعد از عبارت "بودجه سنواتی" نیز عبارت "به صورت صددرصد تخصیص یافته" اضافه و تبصره‌های 1 تا 4 آن نیز حذف می‌شوند. همچنین نمایندگان مجلس در این جلسه، بند (ب) ماده واحده این طرح را نیز از مجموع 210 نماینده حاضر، با 160 رأی موافق، 5 رأی مخالف و 4 رأی ممتنع، تصویب کردند.

در بند (ب) اصلاح شده ماده 13 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران نیز آمده است: «با اجرای حکم این ماده، خدمات بهداشتی و بیمه درمانی مکمل آزادگان، جانبازان، ایثارگران شاغل و غیرشاغل، بازنشسته و والدین، همسران و فرزندان شهدا و افراد تحت تکفل آنان، به عهده بنیاد شهید و امور ایثارگران قرار داده شد؛ تعهدات دستگاه‌های اجرایی و بیمه‌های ذی‌ربط در این خصوص، از تاریخ اول آبان 97 تا زمان تصویب این قانون و تا پایان سال 97 به بنیاد شهید و امور ایثارگران منتقل می‌شود.»

اجرای احکام این ماده مانع ارائه خدمات بیمه درمانی تکمیلی توسط دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط به کارکنان شاغل موضوع این ماده نیست. رئیس بنیاد شهید نیز با توجه به تصمیم جدی نمایندگان مبنی بر لزوم مکلف بودن بنیاد نسبت به بیمه ایثارگران، با این موضوع موافقت کرد.

حجت‌الاسلام شهیدی محلاتی، رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران درباره مصوبه مجلس شورای اسلامی برای اصلاح ماده 13 قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران گفت: بر اساس مصوبه بیمه تکمیلی درمان ایثارگران شاغل، غیرشاغل و بازنشسته به‌طور کامل به‌عهده بنیاد شهید و امور ایثارگران خواهد بود و زمینه انجام این کار بر اساس سوابق اجرایی آن در بنیاد وجود دارد. مسئله اصلی در این زمینه افزایش سرانه هزینه‌های درمان نسبت به سال گذشته است که بر همین اساس دولت تصمیم گرفته بود بیمه ایثارگران شاغل و بازنشسته به دستگاه‌های اجرایی سپرده شود، بااین‌حال بر اساس این مصوبه درمان ایثارگران شاغل و بازنشسته نیز مجدداً به بنیاد سپرده شد و امیدواریم با کمک دولت و مجلس و تأمین به‌موقع بودجه لازم زمینه ارائه مناسب این خدمات حیاتی توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران فراهم شود.

عبدالرضا عباسپور، معاون بهداشت و درمان بنیاد شهید و امور ایثارگران در بهمن ماه 97 با اشاره به ابلاغ مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی گفت: بر اساس مصوبه جدید، بیمه تکمیلی درمان ایثارگران شاغل و بازنشسته به جز در مورد نیروهای مسلح تماماً بر عهده بنیاد شهید و امور ایثارگران است و ارائه این خدمت توسط بیمه دی برقرار شده است. خدمات درمانی شامل خدمات کلینیکی، پاراکلینیکی، ویزیت و دارو، بستری، ارتز و پروتز، پیوند اعضا و ... توسط شرکت بیمه طرف قرارداد بنیاد به صورت کامل پوشش داده می‌شود و بیماران در صورت مراجعه به مراکز درمان طرف قرارداد، فرانشیزی نیز پرداخت نمی‌کنند.

هرچند همچنان به خاطر بدهی سنگین دولت به بنیاد شهید و بدهی سنگین بنیاد شهید به بیمه دی، همچنان مضووع هزینه‌های درمان و بیمه تکمیلی ایثارگران با مشکلات عمده‌ای مواجه است و برخی مراکز درمانی به دلیل بدقولی بیمه‌ها قراردادشان را با بیمه دی لغو کرده‌اند ولی کشمکش‌های ماده 12 و 13 قانون پایان یافته و اصلاح شد.

گزارش از : نجمه السادات مولایی

انتهای پیام/