شنبه 22 تير 1398 , 09:27
بزرگترین عملیات زرهی نظامی نیروی زمینی
عملیات رمضان، جنگ را در برههای جدیدی وارد کرد. در این عملیات برای نخستین بار نیروها وارد خاک عراق شدند. فرماندهان براساس شکستهای دشمن و افزایش روحیه رزمندگان، این عملیات را طراحی کردند. پس از جنگ جهانی دوم، این عملیات به عنوان یکی از بزرگترین عملیاتهای زرهی نظامی نیروی زمینی به شمار میرود. پیروزی در این عملیات میتوانست بهترین فرصت برای پایان دادن به جنگ باشد.
این عملیات با هدف تکمیل امر دفاع از انقلاب اسلامی و دور کردن آتش دشمن از مرزهای کشور آغاز شد. عملیات رمضان ۲۲ تیر ۶۱ و در دومین شب از لیالیقدر، با رمز «یا صاحبالزمان ادرکنی» آغاز شد و در پنج مرحله تا شب عید فطر ادامه یافت. رزمندگان در محور شلمچه موفق شدند با عبور از سیم خاردارها و میادین مین، دیوار دفاعی دشمن را بشکنند. به این صورت خاکریز اول و دوم را تصرف کردند. در نخستین روز، عملیات به خوبی پیش رفت. در همان ساعات اولیه عملیات، رزمندگان تا پنج کیلومتری شهر بصره پیشروی کردند. برخی از سربازان عراقی که تاب تحمل شکست یا اسارت را نداشتند، فرار کردند.
رزمندگان با روحیه ایثار و فداکاری به پیش میرفتند تا آنجایی که در یکی از محورهای عملیاتی به عمق ۲۳ کیلومتری خاک عراق رسیدند. پاسگاه زید تحت کنترل نیروهای ما درآمد. نیروها در مسیر شاهد تانکهای سوخته دشمن بودند.
جهادگران جهاد سازندگی نقش مهمی را در تثبیت مواضع ایفا کردند. در جریان عملیات رمضان موقعیت شهرهای بزرگی همچون بصره، تنومه، خورمال، حلبچه و بسیاری از محورهای استراتژیک و موقعیتهای دفاعی دشمن به خطر افتاد. نیروهای صدام که همیشه حالت تهاجمی داشتند، این بار به حالت دفاعی درآمدند. آنها مدرنترین راهها را برای جلوگیری از نفوذ پیاده کرد. پس از عملیات رمضان، رژیم بعث که از عملیات رمضان خسارتهای زیادی دیده بودند، عمق دیوارهای دفاعیاش را با موانع طبیعی گسترش دادند.
پس از ورود رزمندگان به خاک عراق، سازمان ملل که تا این زمان هیچ واکنشی نسبت به نابرابری در این جنگ نشان نداده بود، واکنش نشان داد و با صدور بیانیهای اظهار نگرانی کرد. همچنین خواستار آتش بس شدند. از سوی دیگر آمریکا نیز ایران را به عقب نشینی وادار کرد.
در طی عملیات رمضان ۲۵۰ کیلومتر مربع از خاک کشورمان آزاد شد. سه تیپ پیاده، یک تیپ مکانیزه و یک تیپ مختلط دشمن منهدم شد. هزار و ۳۱۵ نفر از نیروهای دشمن به اسارت درآمدند. با وجود اینکه نیروها به خوبی عمل کردند و در ابتدا موفقیتهای خوبی کسب کردیم، اما هدف عملیات محقق نشد. چند عامل باعث شد که در این عملیات به هدف تعیین شده دست پیدا نکنیم. ماشینآلات فاصله زیادی با محل عملیات داشت به همین خاطر نیروها از پشتیبانی بیبهره بودند. دشمن نیز از سوی ایادیش به سرعت مجهز شد. گرمای شدید نیز به مشکلات افزوده شد. اگر جمهوری اسلامی میتوانست به هدفهای از پیش تعیین شده این عملیات دسترسی پیدا کند، در مذاکرات سیاسی، دست بالا را داشت.
شهید صیاد شیرازی عملیات رمضان را اینگونه تحلیل کرد: در تحلیل عملیات رمضان از یک طرف میتوانیم بگوییم نبردی پیروزمندانه بود به خاطر این که دشمن را در هم شکستیم و به آن تلفات وارد کردیم البته به خودمان هم یک مقدار تلفات وارد شده بود. از یک طرف میتوانیم بگوییم پیروز نبود، چون هدفمان این نبود. عدهای میگویند ما همه چیزمان برای پیروزی آماده بود، ولی توجه به خدا کمتر و توجه در جهت خود بیشتر شد. باید همان روحیه و توکلی را که در عملیاتهای طریقالقدس، فتحالمبین و بیتالمقدس داشتیم در این عملیات هم داشته باشیم.»
در «فصلنامه نگین ایران» اسناد مربوط به جلسات فرماندهان سپاه در یکی از جلسات روزهای پایانی عملیات رمضان منتشر شده است. در ادامه نظرات چند تن از فرماندهان را میخوانید:
مهدی زین الدین، فرمانده جدید تیپ ۱۷ قم که به تازگی تیپ ۱۷ علی بن ابیطالب (ع) نامیده میشد، ضمن بیان مطالب مختلف، دربارهِ عملیات پیشنهادی گفت: «بهترین راهکار، تصرف یک خط دفاعی جلو این مثلثیهاست. ما باید کانال موجود در مثلثیها را پشت سر بگذاریم و سپس، مشخص کنیم که باید به کدام سمت برویم». وی با تشریح مسائل و جوانب نظامی پیشنهاد خود، آن را به منزلهِ یک امکان که شاید بتوان از آن استفاده کرد، مطرح نمود. زینالدین در پاسخ محسن رضایی که پرسید تیپ ۱۷ کی برای عملیات آماده است، پاسخ داد: «مشکلاتمان خیلی زیاد است».
نبی رودکی، فرمانده تیپ امام سجاد (ع)، نیز با تأیید طرح مرتضی قربانی مبنی بر عبور از اروند، عنوان کرد: «میتوان با بسیج کردن مجاهدین عراقی و بچههای عرب زبان خودمان، از داخل خاک عراق نیز اقدام کرد و با به دست آوردن سر پل و سپس، انهدام نیرو در آن طرف، روی اروند هم پل بزنیم. در این صورت، نیروها میتوانند با عبور از این سر پل به جادههایی وارد بشوند که پنجاه کیلومتر تا بصره فاصله دارند». وی همچنین، تأکید کرد باید روی جزئیات این طرح بیشتر فکر شود.
رضا چراغچی، فرمانده تیپ ۲۱ امام رضا (ع)، با اشاره به اشکال ناشی از ضعف نیروهای عملیاتی و ضرورت آموزش و آمادگی آنها، اظهار امیدواری کرد که با نیروی آموزش دیده بتوان با تکرار عملیات به موفقیت رسید.