جمعه 17 مرداد 1399 , 17:42
«غدیر قم» در امتداد «غدیر خم»
با پیوند و ارتباط امت و امام است که ساختار یک نظام سیاسی شکل میگیرد، قدرت به جریان میافتد و نهادهای زیرمجموعه این قدرت و حاکمیت، هر یک در حیطه وظایف خودشان و مدیریت خودشان انجام وظیفه میکنند.
غدیر بزرگترین رویداد جهان اسلام پس از بعثت نبی مکرم اسلام (ص) است که تداوم ولایت و زعامت مسلمین را پس از آخرین فرستاده الهی تضمین بخشید تا زمین از حجت خدا خالی نماند. چنانچه امام صادق (ع) فرمودند: «اگر زمین یک چشم بهم زدن از حجت تهى باشد، اهل خود را فرو مىبرد».
«عید غدیر، عید ولایت است، عید سیاست است، عید دخالت مردم در امر حکومت است، عید آحاد ملت و امت اسلامی است». «عید غدیر، عید بسیار بزرگ و خاطره عظیم تاریخی است. ولایت معنای ظریفی دارد که عبارت است از پیوستگی، پیوند، در هم پیچیدن و در هم تنیدگی؛ این معنای ولایت است». [۱]
عید غدیر خم والاترین عید بشریت و غدیر قم، در امتداد غدیر خم بوده و عید امت عصر حاضر است که بایستی گرامی داشته و تابع مطلق ولایت بود و همانند فرمان الهی، بر آن گردن نهاد و به درگاه الهی شکر نماییم که: «الحمدلله الذی جعلنا من المتمسکین بولایه امیرالمؤمنین (ع)».
بعثت انبیاء الهی
روز مَبْعَث، (۲۷ رجب سال ۴۰ عامالفیل) روزی است که پیامبر اسلام (ص)، مأمور شد تا بتپرستی را از زمین بردارد و خداپرستی را رواج دهد و پیام وحی الهی را به مردم برساند. رسالت پیامبر (ص) برای همه انسانها تا روز قیامت هست؛ ولی تنها مؤمنان از فیض رسالت بهرهمند میشوند و خدا تنها بر آنان منت نهاده و رسول از بین آنها مبعوث شده است. گرچه بعثت همه انبیاء منت است؛ اما دو ویژگی «خاتمیت» و «منت بودن بعثت» تنها در خصوص پیامبر خاتم (ص) آمده است و اهداف بعثت انبیاء، تعلیم و تربیت، برپا ساختن قسط و عدل، نجات از ظلمات، بشارت و إنذار، اتمام حج، تذکّر و یادآوری، مکارم اخلاق، دعوت به حیات و زندگی انسانی و تشکیل حکومت صالحان، به منظور تحقق اهداف الهی در جامعه است و آثار این بعثت، با ولایت تا آخرالزمان تدوام دارد.
غدیر خم تداوم جانشینی پیامبر (ص) توسط امام معصوم (ع)
در سال دهم هجرت، رسول خدا (ص) به حج رفتند و احکام آن را به مردم آموزش دادند. به هنگام بازگشت از مکه، در استراحتگاه جُحفه و در غدیر خم، به امر خدا مردم را گردهم آوردند و در آن مجمع بزرگ، امام علی (ع) را به جانشینی خود، به آنان معرفی کردند و فرمودند: «هر کس من مولای اویم، [پس بعد از من]علی مولای اوست»؛ و بدین ترتیب این روز به یکی از اعیاد بزرگ شیعه تبدیل شد؛ و پس از امام علی (ع)، ۱۱ فرزند وی امام جامعه بودند و آخرین آنها امام مهدی (عج) گرچه حاضر و ناظر هستند؛ ولی بنا به مصلحت، از نظرها غایب شدهاند.
ولی فقیه، جانشین امام زمان (عج)
در روایتی که به توقیع شریف معروف است، از حضرت ولی عصر (عج) نقل شده که فرمودند: «و أَمَّا الْحَوادِثُ الْواقِعَةُ فَارْجِعوُا فیها إِلى رُواةِ حَدیثِنا، فَإِنَّهُمْ حُجَّتی عَلَیْکُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللّهِ عَلَیْهِمْ» و اما در رخدادهایی که پیش میآید به راویان حدیث ما مراجعه کنید؛ زیرا آنان حجت من بر شمایند و من حجت خدا بر آنان هستم». [۲]
تعبیر «حوادث واقعه» در مورد احکام شرعی معمول و متداول نبوده است و کلمه «حوادث واقعه» بههیچوجه از نظر لغت و دلالت وضعی به معنای احکام شرعی نیست؛ بلکه معنای بسیار وسیعتری دارد که شامل مسائل و مشکلات و رخدادهای اجتماعی میشود. تعبیر «فَإِنَّهُمْ حُجَّتی عَلَیْکُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللّهِ عَلَیْهِمْ» بیانگر این است که نظر فقها جامع شرایط در همه مسائل مربوط به جامعه اسلامی بهعنوان حجت است و آنها حجت بر مردم در عصر غیبت هستند. [۳]
حضرت امام خمینی (ره) فرمودند: «اینکه میگوید ولیامر حجت خداست، آیا در مسائل شرعیه حجت است که برای ما مسأله بگوید، اگر رسول اکرم فرموده بود که من میروم و امیرالمؤمنین حجت من بر شماست، شما از این میفهمیدید که حضرت رفتند، کارها همه تعطیل شد؛ فقط مسألهگویی مانده که آن هم به حضرت امیر واگذار شده است؟ یا اینکه حجتالله یعنی همانطور که حضرت رسول اکرم (ص) حجت است و مرجع تمام مردم، خدا او را تعیین کرده تا در همه کارها به او رجوع کنند، فقها هم مسئول امور و مرجع عام تودههای مردم هستند». [۴]
در روایاتی که مستند ولایت فقیه هستند، مراد مراجع تقلید نیست و این تعبیر مربوط به تعیین حاکم اسلامی در عصر غیبت به عنوان نائب ایشان، یعنی «ولی فقیه» است.
امتی که با امام بهعنوان خلیفه مسلمین و جانشین پیغمبر بیعت میکند و اعلام وفاداری و اطاعت نسبت به فرامین او دارد؛ بنابراین با پیوند و ارتباط امت و امام است که ساختار یک نظام سیاسی شکل میگیرد، قدرت به جریان میافتد و نهادهای زیرمجموعه این قدرت و حاکمیت، هر یک در حیطه وظایف خودشان و مدیریت خودشان انجام وظیفه میکنند و بر همین اساس «غدیر انقلاب اسلامی»، در امامت ولایت فقیه در اصل ۱۱۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی رسما تجلی پیدا کرده و با رأی مردم مصوب و به مرحله اجرا درآمد؛ بنابراین انقلاب اسلامی با دو غدیر بینظیر روبهرو است:
غدیر اول انقلاب
جرقه انقلاب اسلامی با سخنرانی امام خمینی (ره) در سال ۱۳۴۲ در قم آغاز شد و رهبری جامعه آفتزده شاهنشاهی بر دوش امام راحل قرار گرفت. جرقه خشم انقلابی نیز توسط راهپیمایی مردم قم در سال ۱۳۵۶ آن را شعلهور و سپس فراگیر کرد، تا اینکه نظام ستمشاهی به رهبری امام خمینی (ره) ساقط و نظام مقدس جمهوری اسلامی برپایه اصل ولایت فقیه و غدیر انقلاب شکل گرفت و ۱۰ سال کشور تحت زعامت ولی فقیه زمان، امام خمینی (ره) تداوم یافت؛ لذا نخستین غدیر انقلاب با امامت ولی فقیه شروع شد.
غدیر دوم انقلاب
پس از رحلت امام خمینی (ره) در خرداد سال ۱۳۶۸، تعداد ۶۸ نفر مجتهد مجلس خبرگان رهبری که اکثر در حوزه علمیه قم درس خوانده و یا مدرس حوزه قم بودند، رأی به رهبری امام خامنهای دادند؛ و آیه سوم سوره مائده مجدداً تجلی یافت که: «امروز کافران از (نابود شدن) دین شما مایوس و ناامید شدند. پس، از آن کافران نترسید و تنها از مخالفت با من هراس داشته باشید»؛ لذا ۱۴ خرداد سال ۱۳۶۸، غدیر دوم انقلاب اسلامی است که ملت مسلمان ایران نیز گروهگروه با امامت ولی فقیه زمان بیعت کردند.
علمای طراز اول قم از جمله آیات عظام «حسنزاده آملی»، «بهجت»، «وحید خراسانی»، «بهاءالدینی»، «مشکینی»، «سیستانی»، «اراکی»، «فاضل لنکرانی»، «گلپایگانی» و... نیز در وصف امام خامنهای جملات عجیبی گفتهاند؛ همچنین مجلس خبرگان رهبری در ادوار مختلف، مستمراً این ولایت را تایید و ابراز داشتهاند و آحاد مردم نیز تابع فرامین وی بوده و هستند و حقیقتاً ایشان کشتی انقلاب را از طوفانهای دشمنان وحشی خارجی و فتنههای رنگین داخلی و بحرانها و سوءمدیریت دولتها، به ساحل نجات هدایت کرده است؛ که اگر این عنایت الهی نبود، دوران بدتر از ستمشاهی را بر کشور و جامعه حاکم میکردند.
کینه دشمنان از دو غدیر
در غدیر خم که دشمن خواب جانشینی پیامبر (ص) را بر آب دید، زیر بار سخن پیامبر (ص) درباره حضرت علی (ع) نرفت و در حالیکه پس از وفات پیامبر (ص)، امام علی (ع) و برخی دیگر از اصحاب مشغول تدارک مراسم تدفین آن حضرت بودند، در همان زمان عدهای از انصار به رهبری «سعد بن عباده» بزرگ قبیله «خزرج»، در محلی به نام «سقیفه بنیساعده» جمع شدند و برخلاف «غدیر»، برای انتخاب جانشین پیامبر شخص دیگری را تعیین کردند، تا واقعه «غدیر» را به انحراف بکشانند. «اگرچه مسیر واقعی خلافت، دستخوش انحراف و حق جانشین پیامبر، غصب شد، اما شاخص مطرح شده توسط پیامبر (ص)، چراغ راهی شد برای حقطلبان، تا سعادت خود را با پیروی از آن تضمین کنند.» [۵]
همچنین در جریان انقلاب اسلامی، از آنجا که قم منشأ این نهضت و رهبری آن بوده است و دشمنان از قم زخم خوردهاند؛ لذا دنبال ریختن زهر خود هستند، و آنتی تز انقلاب از قم را برنامهریزی کردهاند. امام المسلمین در آبان سال ۸۹ در دیدار با جوانان، دانشجویان و دانشگاهیان قم، در همین خصوص فرمودند «یکی از سیاسیهای دشمن این است که از قم آنتیتز انقلاب درست کنند»؛ بر همین اساس با توجه به اینکه مبدأ انقلاب اسلامی شهر قم بوده، دشمنان در تلاشند تا تفکر مخالف انقلاب را از قم و با استفاده از صاحبنظران این شهر ایجاد کنند و به خورد مردم دهند».
غدیر قم، تداوم غدیر خم
انقلاب اسلامی پرتوی از نور غدیر خم بوده و با انفجار نور در سال ۵۷، بساط سلطنت ستمشاهی برچیده شد و طی چله نخست خود در گام اول انقلاب، منشأ تحول بر مدار غدیر انقلاب شد و علیرغم همه ضعفها و تهدیدات دشمنان غدیر، دستاوردهای بینظیری را بههمراه آورد؛ و گام دوم انقلاب، انشاءالله زمینهساز و بسترسازی جهانی برای ظهور مهدوی (عج) را میسر خواهد کرد.
ثمره نهایی غدیر، با ظهور حجت بن الحسن (عج) و برقراری حکومت عدل مهدوی به نتیجه نهایی خواهد رسید و براساس وعده الهی، غدیر انقلاب، پرچم این انقلاب را به دست صاحبش خواهد داد. و سخت میتوان باور کرد که کسی غدیر خم را قبول داشته باشد؛ ولی غدیر قم را قبول نداشته و یا التزام عملی به امام المسلمین را نداشته باشد؛ که بیعشق خامنهای نتوان وی را عاشق علوی نام نهاد و سرباز مهدی (عج) شد؛ چراکه غدیر قم، تداوم و احیاگر غدیر خم است و اتصالدهنده به غدیر مهدوی. پس؛ مبادا کوفهای باشیم ما هم، مبادا که علی تنها بماند بازهم.
«ای سید ما!ای مولای ما! من جان ناقابلی دارم، جسم ناقصی دارم، اندک آبرویی هم دارم که این را هم خود شما به ما دادید؛ همه اینها را من کف دست گرفتم، در راه این انقلاب و در راه اسلام فدا خواهم کرد؛ سید ما، مولای ما، دعا کن برای ما؛ صاحب این کشور تویی؛ پشتیبان ما شما هستید؛ ما این راه را ادامه خواهیم داد؛ با قدرت هم ادامه خواهیم داد؛ در این راه ما را با دعای خود، با حمایت خود، پشتیبانی بفرما.» [۶] پس «خدایا یاران او را یاری و دشمنانش را دشمن بدار». [۷]
[۱]: بیانات رهبرانقلاب در دیدار کارگزاران نظام - ۱۳۷۷/۰۱/۲۷
[۲]: (الحر العاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعه، تهران: مکتبه الاسلامیه، ج۱۸، ص ۱۰۱)
[۳]: (مصباح یزدی، محمد تقی، نگاهی گذرا به نظریه ولایت فقیه، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی، اما م خمینی (ره) , ۱۳۸۰، ص ۹۹- ۱۰۰)
[۴]: (امام خمینی، ولایت فقیه، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) , ۱۳۷۷، ص ۶۹)
[۵]: امام خامنهای، چهارم آذر ۱۳۸۹
[۶]: امام خامنهای، خطبه نمازجمعه تهران، در اوج فتنه سال ۱۳۸۸
[۷]: پیامبر اسلام (ص) درخطبه غدیر: اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و احب من احبه و ابغض من ابغضه و انصر من نصره و اخذل من خذله