شنبه 12 مهر 1399 , 08:27
عزاداری رزمندگان در دفاع مقدس چگونه برگزار می‌شد؟
هرچند مداحان بزرگ کشور عموما سابقه حضور در جبهه‌های دفاع مقدس را داشته‌اند اما صدای برخی مداحان بعد از مدتی تبدیل به نوستالژی جنگ و جبهه و عملیات شد.
یکی از اثرگذارترین تصاویر و فیلم‌های به جا مانده از دوران هشت سال دفاع مقدس، عزاداری‌های رزمندگان در جبهه است. ایام محرم یا ماه رمضان و یا فاطمیه از جمبه مهمترین مناسبت‌ها برای برگزاری مراسم عزاداری در جبهه بود.
حوزه‌های علمیه در آن ایام یکسری طلبه‌هایی را جهت برگزاری مراسم‌های معنوی می‌فرستادند و آن‌ها در عقبهها محیط‌های گرم و صمیمی و معنوی ایجاد می‌کردند. معمولا در محرم و ماه رمضان بود که خیلی حال و هوای جبهه روحانی‌تر می‌شد. واحدهای تبلیغاتی در این ایام مراسم‌های پرشوری برگزار می‌کردند و بسیار فعالیت داشتند.
هر کسی که وسیله‌ای داشت و می‌توانست می‌کشید عقب و در مراسم احیای دوکوهه یا امثال آن حضور پیدا می‌کرد. در مقرهای عقبه حاج منصور ارضی می‌آمد و آقایان و روحانی‌های خوب که در این شب‌ها در عقبه ها برنامه داشتند. مثلا تیپ 63 خاتم الانبیا یک قرارگاه داشت که در موقعیت اربعین بود. البته فقط آن‌هایی که در خط مقدم درگیر نبودند می‌توانستند به عقبهها بروند و در این مراسم‌ها حضور پیدا کنند.
آن زمان قالب هیئتی مشخص و سازمان‌دهی‌شده‌ای وجود نداشت. رزمنده‌ها در روزهای محرم به‌خصوص روز تاسوعا و روز عاشورا دور هم جمع می‌شدند، مداحی می‌کردند و سینه می‌زدند، آن قدر هم مخلص بودند که اکثراً در شب عاشورا اذن شهادت را از حضرت سیدالشهدا علیه السلام می‌گرفتند و به شهادت می‌رسیدند. روضه‌های جبهه بسیار مخلصانه برگزار می‌شد، چون رزمنده‌ها در سنگرها خود را نزدیک به شهادت احساس می‌کردند و خالص‌ترین لحظه‌های عمرشان را داشتند. آن‌ها بهترین مخاطبانی بودند که هر مداحی می‌تواند در روضه‌ها و مداحی‌های خود داشته باشد، چون سوز دلشان آتشی بود که به مداح نفس می‌داد و دم می‌گرفت.
هر تیپ و لشکر به فراخور رسم و رسومات شهر خود و با گویش خود برای رزمندگانش سنه زنی و روضه راه می‌انداخت. تصاویر به جا مانده از مداحی‌هایی با گویش‌های مختلف در جبهه نشان از خلوص قومیت‌های متنوع در مراسمات عزاداری جبهه را داشت.
برگزاری مراسم دعا و مناجات به همراه ذکر مصیبت اهل بیت عصمت و طهارت(ع) پیش از آغاز عملیات‌های مختلف نیز یکی از رسوم جبهه بود که نهایت اخلاص رزمندگان در آن تجلی پیدا می‌کرد.
هرچند مداحان بزرگ کشور عموما سابقه رزم و حضور در جبهه و مداحی میان رزمندگان را داشته‌اند اما صدای برخی مداحان بعد از مدتی تبدیل به نوستالژی جنگ و جبهه و عملیات شد. نه تنها برای خود رزمندگان در دوران جنگ بلکه بعد از گذشت چهار دهه از دفاع مقدس هنوز هم این صداها یادآور لحظات معنوی جبهه‌ها و یا اشعار حماسی دفاع مقدس است. صادق آهنگران از این دست افراد است. فیلم‌های به جا مانده از او بخشی از نقش آفرینی‌ةایش را روایت می‌کند. عزاداری رزمندگان در حسینیه جماران در حضور امام خمینی(ره)
اکثر مراسمات عزاداری در دوکوهه و یا پشت خط قبل از حمله و عملیات برگزار می‌شد، اما رزمندگان با همان لباس خاکی و سربند یا زهرا(س) گاهی در حضور پیر مرادشان نیز سینه زنی راه می‌انداختند. تصاویر عزاداری رزمندگان در حسینیه جماران در حضور امام خمینی(ره) گویای آمادگی رزم بسیاری از سربازان خمینی برای شرکت در شرایط جنگی را داشت. کسانی که برای یک اشاره امامشان سر می‌دادند.
