شنبه 04 بهمن 1399 , 15:35
چه افکاری حال شما را بد میکنند!
سعیده نام آور (دکتری مشاوره و راهنمایی و خانواده درمانگر) - انسان ها از دیدگاه رویکردهای متفاوت به دلایل متفاوتی دچار دلتنگی ها، ناسازگاری ها و تعارض های روحی و روانی میشوند.
افرادی که آسیب های حاصل از جنگ دیده اند و خانواده شان که به طریق اولی در این قضیه، آسیب پذیرتر هستند.
بنابراین توجه به عواملی که حال افراد را بد میکند و از داشتن حال خوب دورشان میکند، بسیار مهم و ضروری ست.
داشتن افکار منفی، نشخوارهای ذهنی، احساسات منفی بالتبع این افکار و پشت سرش واکنشهای تند یا تلخ یا غم انگیز، نکتهای ست که بسیاری از افراد را در زندگی، از حال خوب جدا میکند.
بنابراین اگر بدانیم چه کارهایی حال ما را بد کرده و از این موارد دوری کنیم، مسلماً حال بهتری خواهیم داشت.
- آدم ها با توجه به باورها، قوانین و معیارهای ذهنی خودشان، برای خودشان یکسری قاب طراحی میکنند که همه چیز را با آن قاب اندازه میگیرند که به آن طرحواره میگویند.
طرحوارهها اگر منفی شکل بگیرند، خود عامل افکار و احساسات منفی اند. چرا؟ چون دائما! فرد با یکسری قابهای منفی تعیین شده در ذهنش همه چیز را ارزیابی و قضاوت میکند.
مثلاً کسی که خیلی تنها گذاشته شده، احساس میکند که خواستنی نیست و همه تنهایش میگذارند و رهایش میکنند. به این می گویند طرحواره رهاشدگی. به همین دلیل مثلا همین فرد، دائما در روابطش با خانواده یا دیگران این فکر را دارد و روابطش را تحت تاثیر قرار می دهد یعنی یا خیلی از ترس، به آدم ها زیادی می چسبد یا دائما قضاوت میکند که خواسته اند به او بی اهمیتی یا بی وفایی کنند در نتیجه نمیتواند روابط خوب و موثری با آدم ها برقرار کند.
- پس راه حل اول این است که آدم ها طرحوارههای ذهنشان را بشناسند یعنی چه افکاری را برای خود قانون یا قاب کرده اند و همه چیز را با آن می سنجند و از طرفی اگر اتفاقات یا خواستهها با این قاب ها متناسب درنیامد، همه چیزشان به هم میریزد.
مثلا قانون اینکه دختر که نباید بخندد. پسر نباید گریه کند. پسر نباید کتک بخورد. کسی اشک مرد را نباید ببیند. زن که اینطور راه نمیرود. پول را که خرج شکم نباید کرد و ... از همین قابهای معین خشک تعیین شده!
گیر کردن به این قوانین، حال شما را بد میکند. چرا؟ چون همیشه همه چیز به میل و سلیقه و قابهای ذهنی شما اتفاق نمیافتد. بنابراین شما بدحال میشوید.
- یکی از علتهای بدحالی آدمها تعبیر و تفسیرهای منفی ست به جای مثبت. یعنی حتی در موقعیت مثبت هم فرد درگیر پیدا کردن قسمت های منفیاش است. این افکار منفی باعث ایجاد احساسات منفی مثل خشم و غم و ناامیدی و ترس میشود.
پس یک راه حل اینکه از اتفاقات، افراد، تعبیر منفی نکنند.
- فاجعه ساختن از یک رویداد یا اتفاق، یکی از علت های بدحالی آدم هاست. یاد بگیرید از هر چیز به اندازه خودش عصبانی شوید نه فقط به خاطر یک لیوان شکستن یا صدای بلند تلویزیون، قشقرق به پا کنید.
- روایت آدم ها از زندگیشان بسیار در حال بد و خوب موثر است. وقتی فقط قسمت های تلخ زندگی خود را بگویید و به آن فکر کنید، مشخص است که حال شما بد است. سعی کنید روایت های مثبت از زندگی خود بکنید هم پیش خودتان و هم در ذهنتان و هم پیش دیگران.
- درباره آدم ها قضاوت و پیش گویی نکنید، راحت ترید. یعنی نگویید من میدانم، مرا تحویل نمی گیرد. من نمی دانم چرا همیشه می خواهد مرا فقط اذیت کند؟ من میدانم، کار من هیچ وقت راه نمی افتد و من همیشه به در بسته میخورم. به اینها می گوییم افکار و عقاید تحریف شده و غلط.
- یا باید همه چیز کامل و درست به میل من پیش برود یا من بدبختم!... این آغاز بدحالی شماست. این فکر غلط را از سر بیرون کنید که یا همه چیز صفر باید باشد یا 100.
هرگز نباید با من بدرفتاری بشود.... بچه من نباید کم اعتقادتر از من باشد... حقوق همسر تماماً باید دست من باشد و خودش هیچ حقی از آن ندارد و ....
این افکار باید نبایدی همه و هیچ را کنار بگذاریم... چون عملی نیست و فقط ناراحتتان میکند.
- ربط دادن هر موضوع بیرونی به خودتان. یعنی مثلا هر وقت همسرتان اخم کرده، بگویید او با من تلخ است. او همیشه به من بی محلی میکند. او همیشه برای درآوردن لج من، لباسش را روی تخت پرت میکند.
نه. همه چیز را به خودتان نسبت ندهید تا ناراحت شوید. آدم ها به خاطر شرایط متفاوت روابط، اتفاقات و افکارشان، احوالات متفاوتی دارند و رفتارهایشان همیشه لزوماً به شما نسبتی ندارد!
- برچسب زدن به خود یا دیگران هم حال آدم ها را بد میکند.
من همیشه بی عرضه یا بدشانسم. او یک آدم دروغگوست. همسایه ما بدذات است و ....
با این برچسب ها راه خوب بودن، خوبی کردن یا استثنا را بر خود و دیگران می بندید و اجازه نمی دهید که راهی برای فکر مثبت باقی بماند.
بنابراین فکرهای ما خیلی در زندگی ما موثرند.
پس انسانها در صورتی که همین قواعد ساده را توجه و رعایت کنند، یقیناً حال بهتری در زندگی خواهند داشت.