جمعه 12 شهريور 1400 , 14:02
نگاهی به معارف دعای هفتم صحیفه سجادیه در شرایط سختی
با توجه به سفارش حضرت امام خامنهای (مد ظلهالعالی) در رابطه با خواندن دعای هفتم صحیفه سجادیه و امیدواری ایشان به دعای برخاسته از دل پاک و صاف جوانان و افراد پرهیزگار برای دفع بلاهای بزرگ، در کنار رعایت تمام مسائل پزشکی و بهداشتی توصیه شده پزشکان، لازم است، هر روز این دعا قرائت شود.
در شرایطی که بحران کرونا از اسفند ۱۳۹۸ تا کنون روند تصاعدی داشته و سبب تلفات جانی و خسارات مادی و مشکلات زیادی در ابعاد زندگی فردی و اجتماعی و مشکلات معیشتی و اداره امورجامعه بوجود آورده است، رهبر معظم انقلاب اسلامی توصیه به خواندن دعای هفتم صحیفه سجادیه کردهاند. با واکاوی مضامین متن دعا و تبدیل آن به صورت موضوعی، دعا شامل چهار بخش (توانایی خداوند، بیان مشکل بدرگاه الهی، اعتراف به عجز در برابر مشکل و درخواست حل مشکل از خداوند) است که در این یادداشت تبیین شده است.
قدرت و توانایی خداوند
نخست عظمت و توانایی خداوند را در دعا ذکر میکنیم:
•ای آنکه گرههای امور رنجآور، به وسیلۀ او گشوده میشود؛ یَا مَنْ تُحَلُّ بِهِ عُقَدُ الْمَکَارِهِ، ﴿۱﴾
• وای آنکه تندی و تیزی سختیها، به عنایت او فرو مینشیند؛ وَ یَا مَنْ یُفْثَأُ [یَفْثَأُ]بِهِ حَدُّ الشَّدَائِدِ ﴿۱﴾
• وای آنکه بیرون آمدن از تنگی و فشار و قرار گرفتن در راحتی گشایش و رهایی از غم و اندوه، از او خواسته میشود. وَ یَا مَنْ یُلْتَمَسُ مِنْهُ الَْمخْرَجُ إِلَى رَوْحِ الْفَرَجِ ﴿۱﴾
• دشواریها در برابر قدرتت آسان گردد ذَلَّتْ لِقُدْرَتِکَ الصِّعَابُ ﴿۲﴾
• و وسایل زندگی و اسباب حیات، به لطفت فراهم آید وَ تَسَبَّبَتْ بِلُطْفِکَ الْأَسْبَابُ ﴿۲﴾
• و فرمان و حکم به نیرویت جریان یابد؛ وَ جَرَى بِقُدرَتِکَ الْقَضَاءُ ﴿۲﴾
• و همه چیز بر اساس و ارادهات میگذرد. وَ مَضَتْ عَلَى إِرَادَتِکَ الْأَشْیَاءُ ﴿۲﴾
• پس همۀ موجودات به خواست تو، بی آنکه فرمان کلامی دهی، فرمان برند؛ فَهِیَ بِمَشِیَّتِکَ دُونَ قَوْلِکَ مُؤْتَمِرَةٌ ﴿۳﴾
• و (همۀ موجودات) به ارادهات، بی آنکه با گفتار نهی کنی، از کار باز ایستند وَ بِإِرَادَتِکَ دُونَ نَهْیِکَ مُنْزَجِرَةٌ. ﴿۳﴾
• تنها تو را در دشواریها میخوانند أَنْتَ الْمَدْعُوُّ لِلْمُهِمَّاتِ ﴿۴﴾
• و در بلاهای سخت و دشوار، تنها تو پناهگاهی وَ أَنْتَ الْمَفْزَعُ فِی الْمُلِمَّاتِ ﴿۴﴾
• بلاهای سخت و دشوار از انسان دور نمیشود، مگر آنچه را که تو دور کنی؛ لَا یَنْدَفِعُ مِنْهَا إِلَّا مَا دَفَعْتَ ﴿۴﴾
• و از گرههای رنجآور، چیزی گشوده نمیشود، مگر آنچه را تو بگشایی وَ لَا یَنْکَشِفُ مِنْهَا إِلَّا مَا کَشَفْتَ ﴿۴﴾
• و تو به برطرف کردن آنچه که به آن گرفتار شدهام و دور کردن بلایی که در آن افتادهام، توانایی؛ وَ أَنْتَ الْقَادِرُ عَلَى کَشْفِ مَا مُنِیتُ بِهِ، ﴿۱۰﴾
•ای دارای عرش بزرگ! یَا ذَا الْعَرْشِ الْعَظِیمِ. ﴿۱۰﴾
بیان مشکل به درگاه الهی
سپس مشکل خود را بدرگاه الهی بیان میکنیم:
• پروردگارا! بلایی بر من نازل شده که سنگینیاش مرا به زحمت و رنج انداخته وَ قَدْ نَزَلَ بِی یَا رَبِّ مَا قَدْ تَکَأَّدَنِی ثِقْلُهُ ﴿۵﴾
• و سختی و مشکلی به دردم آورده که تحمّلش مرا در فشار قرار داده، وَ أَلَمَّ بِی مَا قَدْ بَهَظَنِی حَمْلُهُ ﴿۵﴾
• و تو آن را به قدرتت بر من وارد کردهای وَ بِقُدْرَتِکَ أَوْرَدْتَهُ عَلَیَّ ﴿۶﴾
• و به اقتدارت به سوی من فرستادهای، وَ بِسُلْطَانِکَ وَجَّهْتَهُ إِلَیَّ. ﴿۶﴾
• چیزی را که تو وارد کردهای، مُصْدِرَ ﴿۷﴾
اعتراف به عجز در برابر مشکل
آنگاه در برابر عظمت و توانایی خداوند؛ احساس عجز خود را بیان میکنیم:
• پس چیزی را که تو وارد کردهای، برگردانندهای برای آن نیست؛ فَلَا مُصْدِرَ لِمَا أَوْرَدْتَ ﴿۷﴾
• و آنچه را تو فرستادهای، دور کنندهای برای آن وجود ندارد؛ وَ لَا صَارِفَ لِمَا وَجَّهْتَ ﴿۷﴾
• و چیزی را که تو بستهای، گشایندهای برایش ناست ؛ وَ لَا فَاتِحَ لِمَا أَغْلَقْتَ ﴿۷﴾
• و چیزی را که تو بگشایی، کسی قدرت بستنش را ندارد؛ وَ لَا مُغْلِقَ لِمَا فَتَحْتَ ﴿۷﴾
• و آنچه را که تو دشوار کردهای، آسان کنندهای برایش نیست؛ وَ لَا مُیَسِّرَ لِمَا عَسَّرْتَ ﴿۷﴾
• و کسی را که تو بی یار و یاور گذاشتهای، یاوری برای او وجود ندارد. وَ لَا نَاصِرَ لِمَنْ خَذَلْتَ ﴿۷﴾
• (موجودات) تنها تو را در دشواریها میخوانند أَنْتَ الْمَدْعُوُّ لِلْمُهِمَّاتِ ﴿۴﴾
درخواست حل مشکل از خداوند
پس از ذکر موارد فوق، حال عاجانه از خداوند درخواست حل مشکل میکنیم:
• پس بر محمّد و آلش درود فرست، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ﴿۸﴾
•ای پروردگارم! و به فضل و احسانت، درِ گشایش و فرج را به روی من باز کن وَ افْتَحْ لِی یَا رَبِّ بَابَ الْفَرَجِ بِطَوْلِکَ ﴿۸﴾
• و به چاره سازیت، تسلّط غم و اندوه را از من بشکن وَ اکْسِرْ عَنِّی سُلْطَانَ الْهَمِّ بِحَوْلِکَ ﴿۸﴾
• و مرا در موردی که از آن شکایت دارم، به تأمل و تدبّر نیک برسان؛ وَ أَنِلْنِی حُسْنَ النَّظَرِ فِیما شَکَوْتُ ﴿۸﴾
• و در آنچه از تو درخواست میکنم، شیرینی اجابت را بچشان؛ وَ أَذِقْنِی حَلَاوَةَ الصُّنْعِ فِیما سَأَلْتُ ﴿۸﴾
• و از جانب خودت، رحمت و گشایشی گوارا به من ببخش؛ وَ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً وَ فَرَجاً هَنِیئاً ﴿۸﴾
• و برای من از نزد خود، راه نجاتی سریع قرار ده. وَ اجْعَلْ لِی مِنْ عِنْدِکَ مَخْرَجاً وَحِیّاً ﴿۸﴾
• و مرا به خاطر غمگینی و حزن و اندوه، از رعایت واجباتت و به کار گرفتن مستحباتت باز مدار. وَ لَا تَشْغَلْنِی بِالاِهْتِمامِ عَنْ تَعَاهُدِ فُرُوضِکَ، وَ اسْتِعْمَالِ سُنَّتِکَ ﴿۹﴾
• پروردگارا! به سبب بلایی که بر من نازل شده، درمانده شدهام؛ فَقَدْ ضِقْتُ لِمَا نَزَلَ بِی یَا رَبِّ ذَرْعاً ﴿۱۰﴾
• و از تحمّل آنچه برای من پیش آمده، دلم از اندوه و غصّه پر شده؛ وَ امْتَلَأْتُ بِحَمْلِ مَا حَدَثَ عَلَیَّ هَمّاً ﴿۱۰﴾
• بنابراین قدرت و تواناییات را دربارۀ من به کار گیر؛ وَ دَفْعِ مَا وَقَعْتُ فِیهِ ﴿۱۰﴾
• اگرچه از جانب تو سزاوار آن نیستم؛ای دارای عرش بزرگ! فَافْعَلْ بِی ذَلِکَ وَ إِنْ لَمْ أَسْتَوْجِبْهُ مِنْکَ، یَا ذَا الْعَرْشِ الْعَظِیمِ ﴿۱۰﴾
سخن پایانی
با توجه به توصیه رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر خواندن دعای هفتم صحیفه سجادیه و امیدواری ایشان به دعای برخاسته از دل پاک و صاف جوانان و افراد پرهیزگار برای دفع بلاهای بزرگ، علاوه بر رعایت تمام توصیههای پزشکی و لازم است، تا پایان رقع بحران کرونا هر روز این دعا قرائت شود، تا ان شاالله بسرعت بساط ویروس منحوس برچیده شود.
متن دعای هفتم صحیفه سجادیه
﴿۱﴾ یَا مَنْ تُحَلُّ بِهِ عُقَدُ الْمَکَارِهِ، وَ یَا مَنْ یُفْثَأُ [یَفْثَأُ]بِهِ حَدُّ الشَّدَائِدِ، وَ یَا مَنْ یُلْتَمَسُ مِنْهُ الَْمخْرَجُ إِلَى رَوْحِ الْفَرَجِ.
ای آنکه گرههای امور رنجآور، به وسیلۀ او گشوده میشود؛ وای آنکه تندی و تیزی سختیها، به عنایت او فرو مینشیند؛ وای آنکه بیرون آمدن از تنگی و فشار و قرار گرفتن در راحتی گشایش و رهایی از غم و اندوه، از او خواسته میشود.
﴿۲﴾ ذَلَّتْ لِقُدْرَتِکَ الصِّعَابُ، وَ تَسَبَّبَتْ بِلُطْفِکَ الْأَسْبَابُ، وَ جَرَى بِقُدرَتِکَ الْقَضَاءُ، وَ مَضَتْ عَلَى إِرَادَتِکَ الْأَشْیَاءُ.
دشواریها در برابر قدرتت آسان گردد و وسایل زندگی و اسباب حیات، به لطفت فراهم آید و فرمان و حکم به نیرویت جریان یابد؛ و همه چیز بر اساس و ارادهات میگذرد.
﴿۳﴾ فَهِیَ بِمَشِیَّتِکَ دُونَ قَوْلِکَ مُؤْتَمِرَةٌ، وَ بِإِرَادَتِکَ دُونَ نَهْیِکَ مُنْزَجِرَةٌ.
پس همۀ موجودات به خواست تو، بی آنکه فرمان کلامی دهی، فرمان برند؛ و به ارادهات، بی آنکه با گفتار نهی کنی، از کار باز ایستند.
﴿۴﴾ أَنْتَ الْمَدْعُوُّ لِلْمُهِمَّاتِ، وَ أَنْتَ الْمَفْزَعُ فِی الْمُلِمَّاتِ، لَا یَنْدَفِعُ مِنْهَا إِلَّا مَا دَفَعْتَ، وَ لَا یَنْکَشِفُ مِنْهَا إِلَّا مَا کَشَفْتَ
تنها تو را در دشواریها میخوانند و در بلاهای سخت و دشوار، تنها تو پناهگاهی. بلاهای سخت و دشوار از انسان دور نمیشود، مگر آنچه را که تو دور کنی؛ و از گرههای رنجآور، چیزی گشوده نمیشود، مگر آنچه را تو بگشایی.
﴿۵﴾ وَ قَدْ نَزَلَ بِی یَا رَبِّ مَا قَدْ تَکَأَّدَنِی ثِقْلُهُ، وَ أَلَمَّ بِی مَا قَدْ بَهَظَنِی حَمْلُهُ.
پروردگارا! بلایی بر من نازل شده که سنگینیاش مرا به زحمت و رنج انداخته و سختی و مشکلی به دردم آورده که تحمّلش مرا در فشار قرار داده،
﴿۶﴾ وَ بِقُدْرَتِکَ أَوْرَدْتَهُ عَلَیَّ وَ بِسُلْطَانِکَ وَجَّهْتَهُ إِلَیَّ.
و تو آن را به قدرتت بر من وارد کردهای و به اقتدارت به سوی من فرستادهای،
﴿۷﴾ فَلَا مُصْدِرَ لِمَا أَوْرَدْتَ، وَ لَا صَارِفَ لِمَا وَجَّهْتَ، وَ لَا فَاتِحَ لِمَا أَغْلَقْتَ، وَ لَا مُغْلِقَ لِمَا فَتَحْتَ، وَ لَا مُیَسِّرَ لِمَا عَسَّرْتَ، وَ لَا نَاصِرَ لِمَنْ خَذَلْتَ.
پس چیزی را که تو وارد کردهای، برگردانندهای برای آن نیست؛ و آنچه را تو فرستادهای، دور کنندهای برای آن وجود ندارد؛ و چیزی را که تو بستهای، گشایندهای برایش ناست ؛ و چیزی را که تو بگشایی، کسی قدرت بستنش را ندارد؛ و آنچه را که تو دشوار کردهای، آسان کنندهای برایش نیست؛ و کسی را که تو بی یار و یاور گذاشتهای، یاوری برای او وجود ندارد.
﴿۸﴾ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ افْتَحْ لِی یَا رَبِّ بَابَ الْفَرَجِ بِطَوْلِکَ، وَ اکْسِرْ عَنِّی سُلْطَانَ الْهَمِّ بِحَوْلِکَ، وَ أَنِلْنِی حُسْنَ النَّظَرِ فِیما شَکَوْتُ، وَ أَذِقْنِی حَلَاوَةَ الصُّنْعِ فِیما سَأَلْتُ، وَ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً وَ فَرَجاً هَنِیئاً، وَ اجْعَلْ لِی مِنْ عِنْدِکَ مَخْرَجاً وَحِیّاً.
پس بر محمّد و آلش درود فرست،ای پروردگارم! و به فضل و احسانت، درِ گشایش و فرج را به روی من باز کن و به چاره سازیت، تسلّط غم و اندوه را از من بشکن و مرا در موردی که از آن شکایت دارم، به تأمل و تدبّر نیک برسان؛ و در آنچه از تو درخواست میکنم، شیرینی اجابت را بچشان؛ و از جانب خودت، رحمت و گشایشی گوارا به من ببخش؛ و برای من از نزد خود، راه نجاتی سریع قرار ده.
﴿۹﴾ وَ لَا تَشْغَلْنِی بِالاِهْتَِمامِ عَنْ تَعَاهُدِ فُرُوضِکَ، وَ اسْتِعْمَالِ سُنَّتِکَ.
و مرا به خاطر غمگینی و حزن و اندوه، از رعایت واجباتت و به کار گرفتن مستحباتت باز مدار.
﴿۱۰﴾ فَقَدْ ضِقْتُ لِمَا نَزَلَ بِی یَا رَبِّ ذَرْعاً، وَ امْتَلَأْتُ بِحَمْلِ مَا حَدَثَ عَلَیَّ هَمّاً، وَ أَنْتَ الْقَادِرُ عَلَى کَشْفِ مَا مُنِیتُ بِهِ، وَ دَفْعِ مَا وَقَعْتُ فِیهِ، فَافْعَلْ بِی ذَلِکَ وَ إِنْ لَمْ أَسْتَوْجِبْهُ مِنْکَ، یَا ذَا الْعَرْشِ الْعَظِیمِ.
پروردگارا! به سبب بلایی که بر من نازل شده، درمانده شدهام؛ و از تحمّل آنچه برای من پیش آمده، دلم از اندوه و غصّه پر شده؛ و تو به برطرف کردن آنچه که به آن گرفتار شدهام و دور کردن بلایی که در آن افتادهام، توانایی؛ بنابراین قدرت و تواناییات را دربارۀ من به کار گیر؛ اگرچه از جانب تو سزاوار آن نیستم؛ای دارای عرش بزرگ!
* منبع ترجمه زیارت عاشورا: پایگاه اطلاع رسانی استاد حسین انصاریان به نشانی زیر است:
https://www.erfan.ir/farsi/sahifeh۷/۱۰۰۱۱/%D۸
گزارش از سید جواد هاشمی فشارکی