کتاب «شناسنامه لشکر ۷ ولی عصر (عج)» رونمایی شد

کتاب «شناسنامه لشکر 7 ولی عصر (عج)» توسط انتشارات مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منتشر و وارد بازار نشر شد.

شناسنامه‌های یگانی یکی دیگر از آثار مرجع مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس می‌باشد که به عملکرد یگان‌های شرکت‌کننده در عملیات‌های دفاع مقدس می‌پردازد و عملیات‌های آفندی و پدافندی آن یگان را موردبررسی قرار می‌دهد. همچنین سرنوشت یگان مربوطه بعد از جنگ تحمیلی از نکات مهمی است که در این نوع از کتاب‌ها به آن‌ها پرداخته شده است. شناسنامه لشکر 7 ولی‌عصر (عج) اولین شناسنامه یگانی است که توسط گروه مطالعات و جغرافیای نظامی این مرکز منتشر و در بازار نشر ارائه می‌گردد. به همین مناسبت با اکبر رستمی، مدیر گروه مطالعات و جغرافیای نظامی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس و سردار عبدالمحمد کوچک نویسنده این اثر به گفتگو پرداختیم.

رونمایی از اولین شناسنامه یگانی

اکبر رستمی، مدیر گروه مطالعات و جغرافیای نظامی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از انتشار شناسنامه لشکر 7 ولی‌عصر (عج) به‌عنوان اولین شناسنامه از یگان‌ها خبر داد و گفت: انتشار شناسنامه یگان‌ها از سال 1393 در گروه مطالعات نظامی استارت خورده است و همزمان سه یگان در دستور کار قرار گرفت تا شناسنامه آن‌ها به‌صورت کتاب منتشر شود.

وی افزود: امروز شناسنامه لشکر 7 ولی‌عصر (عج) به‌عنوان اولین یگانی است که به چاپ نهایی رسیده و از آن رونمایی می شود.

مدیر گروه مطالعات و جغرافیای نظامی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با بیان اینکه هر شناسنامه از سه بخش کلی تشکیل شده است، عنوان کرد: شناسنامه‌ها عملکرد یگان موردبررسی را در طول دوران دفاع مقدس از بدو تشکیل تا آخر جنگ را در سه بخش کلی موردبررسی و کنکاش قرار می‌دهند. بخش اول به شکل‌گیری یگان و زمینه‌های تشکیل آن می‌پردازد، دومین بخشی که در این شناسنامه‌ها به آن پرداخته می‌شود و مهم‌ترین بخش و بخش اعظمی از کار را شامل می‌شود، عملیات‌های آفندی است که آن یگان در طول دوران دفاع مقدس داشته است و سومین بخش، مأموریت‌های پدافندی آن یگان است.

وی وجه تمایز کارهای یگانی در شناسنامه‌ها را پرداختن به موضوع پدافند مطرح کرد و گفت: بحث پدافند یگان‌ها موضوعی است که کمتر در آثار مرکز حداقل در گروه مطالعات و جغرافیای نظامی پرداخته می‌شود ولی در شناسنامه‌ها به‌صورت روتین و ساختارمند به بحث پدافند یگان‌ها پرداخته می‌شود و این نکته مثبتی در کارهای یگانی ما است.

رستمی در ادامه در خصوص شناسنامه لشکر 7 ولی‌عصر (عج) بیان کرد: سردار عبدالمحمد کوچک پژوهشگر این اثر بودند. ایشان خود از فرماندهان این یگان بودند و کار پژوهش این اثر را بر عهده داشتند.

وی با اشاره به اینکه نظارت این کار هم در چند برهه انجام شده است، اظهار کرد: یک بُعد نظارت اولیه بوده است که در گروه مطالعات و جغرافیای نظامی مرکز انجام شده است، در واقع بخش نظارت مرکزی را در مقطعی آقای زارع زاده و سپس آقای طباطبایی بر عهده داشتند.

مدیر گروه مطالعات و جغرافیای نظامی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس افزود: در بحث محتوای کتاب نیز سردار رئوفی و مرحوم سردار کوسه‌چی تأیید اطلاعاتی و محتوایی این اثر را بر عهده داشتند. در فاز سوم نظارت، تعداد 20 نسخه از این اثر قبل از انتشار نهایی در اختیار همه فرماندهان رده گردان به بالای این تیپ و این لشکر قرار گرفت تا نقطه نظرات خودشان را بدهند و در انتها جمع‌بندی شد و با اصلاحاتی که از این افراد و فرماندهان رسیده بود کار نهایی شد و به چاپ نهایی اثر رسید.

وی با بیان اینکه در شناسنامه لشکر 7 ولی‌عصر (عج) به 14 عملیات آفندی و 6 مأموریت پدافندی پرداخته شده است، توضیح داد: معمولاً مأموریت‌های پدافندی یگان‌ها خیلی پراکنده و همزمان بوده است و ممکن است چند مأموریت پدافندی در طول نوار مرزی داشته باشند ولی چون محدودیت خروجی و حجم کار را داشتیم، مهم‌ترین پدافندهای یگان را منتشر کرده‌ایم.

در ادامه سردار عبدالمحمد کوچک نویسنده کتاب «شناسنامه لشکر 7 ولی‌عصر (عج)» که علاوه بر شناسنامه لشکر اطلس شناسنامه لشکر 7 ولی‌عصر (عج) را به نگارش درآورده است در ابتدا شرح مختصری از خود گفت و اظهار کرد: بنده در تاریخ 1358/9/2 زمانی که هیجده ساله بودم در سپاه دزفول مشغول به خدمت شدم، بلافاصله هم در کارهای عملیاتی انجام‌وظیفه کردم. من جزو نیروهایی بودم که در غرب کرخه فعالیت می‌کردم و نسبت به منطقه عمومی غرب کرخه آشنایی کامل داشتم.

وی افزود: به دلیل پتاسیل بالایی که در سپاه دزفول وجود داشت، ما را قبل از شروع جنگ تحمیلی به شهرهای ماکو، ارومیه و مهاباد اعزام کردند. تقریباً سه ماه قبل از شروع جنگ تحمیلی در آن مناطق حضور داشتیم و در آنجا با ضدانقلاب مقابله می‌کردیم.

نویسنده کتاب «شناسنامه لشکر 7 ولی‌عصر (عج)» به شروع جنگ تحمیلی اشاره و اظهار کرد: با شروع جنگ تحمیلی، ما از شهر مهاباد به دزفول آمدیم، جبهه‌های غرب کرخه شامل دالپری، دشت عباس، تپه چشمه، کرخه، صالح مشطط، عنکوش، رقابیه و تنگ سعده بود یعنی در حدود نه جبهه پدافندی توسط سپاه دزفول فرماندهی و کنترل می‌شد. یکی از جبهه‌ها، دشت عباس بود که در مجاورت جبهه عراق قرار داشت. من در آنجا حضور داشتم و از آنجا کارهای چریکی و کمین زدن و مین‌گذاری روی جاده‌های تدارکاتی عراق را انجام می‌دادیم.

وی به تشکیل تیپ 7 ولی‌عصر (عج) سه ماه قبل از عملیات فتح‌المبین اشاره کرد و گفت: تقریباً در دی‌ماه سال 1360، تیپ 7 مقاومت دزفول تشکیل شد که بعداً این تیپ هم به تیپ 7 ولی‌عصر (عج) تغییر نام پیدا کرد. آن موقع ما اصلاً توپخانه به آن شکل نداشتیم، پدافند هوایی نداشتیم و عملیات فتح‌المبین اولین عملیات گسترده تیپ بود. بنده هم به‌عنوان جانشین طرح و عملیات تیپ 7 انتخاب شدم.

سردار کوچک به عملیات‌هایی که لشکر 7 ولی‌عصر (عج) در آن‌ها حضور داشته و حماسه‌آفرینی کرده است اشاره و بیان کرد: علاوه بر آن یک سال و نیمی که قبل از تشکیل لشکر 7 ولی‌عصر (عج) در غرب کرخه حضور داشتیم، در 14 عملیات ازجمله فتح‌المبین، بیت‌المقدس، رمضان، والفجر مقدماتی، والفجر 1، خیبر، بدر، والفجر 8، کربلای 4، کربلای 5، نصر 4، نصر 8، والفجر 10 و بیت‌المقدس 7 شرکت داشتیم.

وی با تأکید بر اینکه لشکر 7 ولی‌عصر (عج) تنها لشکر خوزستان در دوران دفاع مقدس بود، یادآور شد: تیپ 7 ولی عصر(عج) در 1360/10/1  یعنی قبل از عملیات فتح المبین تشکیل شد ودر تاریخ 1361/9/1 یعنی قبل از عملیات والفجر مقدماتی به لشکر 7 ولی عصر(عج) ارتقا پیدا کرد و تا پایان جنگ تحت عنوان لشکر 7 ولی‌عصر (عج) در عملیات‌ها شرکت داشت و ما شهدا و مسئولین زیادی را هم در دوران دفاع مقدس از طرف لشکر تقدیم انقلاب کردیم. البته خوزستان تیپ‌های دیگر هم داشت منتها تنها لشکر، لشکر 7 ولی‌عصر (عج) بود.

وی اظهار کرد: در سال 1391 بعد از 33 سال بازنشسته شدم، بلافاصله تصمیم گرفته تا زحماتی که در این لشکر توسط فرماندهان و رزمندگان کشیده شده را به رشته تحریر دربیاورم. از طرفی چون نسبت به کارهای عملیاتی در سطح لشکر آشنایی کامل داشتم و از ابتدا تا پایان هم با لشکر بودم و در متن کارهای طرح‌ریزی، مناطق عملیاتی، مسئولین و بحث‌های عملیاتی بودم تصمیم گرفتم تا نقش لشکر در عملیات‌هایی که شرکت داشت را بنویسم.

نویسنده کتاب «شناسنامه لشکر 7 ولی‌عصر (عج)» به اقداماتی که برای نگارش این کتاب‌ها بود اشاره کرد و گفت: برادرانی که در سطح استان خوزستان می‌شناختم را یا به محل کار خودم دعوت می‌کردم یا من به محل کار آن‌ها یا منزلشان می‌رفتم و با آن‌ها مصاحبه می‌کردم. برای هر عملیات چیزی در حدود 150 تا 200 تن را فراخوانی می‌کردم و با آن‌ها مصاحبه می‌کردم و در پایان کار که 14 عملیات لشکر را نوشتم در حدود 2600 تن از برداران پاسدار و بسیجی را مصاحبه کردم، علاوه بر خوزستان به استان‌های لرستان، مرکزی، قم، تهران و زنجان سفر کردم و برادرانی که در طول دفاع مقدس در لشکر 7 ولی‌عصر (عج) مسئولیت داشتند مصاحبه کردم و خاطراتشان را به‌عنوان تاریخ شفاهی گرفتم و این مصاحبه‌ها و خاطرات را به‌صورت کتاب درآوردم.

وی افزود: تاکنون 8 تا از این عملیات‌ها چاپ شده است یعنی فتح‌المبین، بیت‌المقدس، رمضان، والفجر مقدماتی، والفجر 1، خیبر، بدر و والفجر 8 به چاپ رسیده است.

سردار کوچک در ادامه به چرایی نگارش کتاب «شناسنامه لشکر 7 ولی‌عصر (عج)» اشاره و عنوان کرد: روزی با آقای سردار رئوفی صحبت کردم و گفتم قصد دارم کل عملیات‌های لشکر را در قالب یک کتاب به نگارش در آورم. ایشان خیلی خوشحال شد و گفت «من شما را خدمت آقای دکتر اردستانی، رئیس فقید مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، معرفی می‌کنم» مرحوم اردستانی به من گفت ما برای نگارش این نوع از کتاب‌ها فرمتی داریم و شما باید طبق این فرمت برای ما کار کنید. بنده پس از قبول شرایط، شناسنامه این یگان را بر اساس اسناد و مدارکی که مرکز در اختیارم قرار داده بود، نوشتم.

وی تأکید کرد: علاوه بر نقشه‌های عملیاتی و اسنادی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، پژوهش‌های خود نیز در خصوص 14 عملیات لشکر در این موضوع به من کمک کرد.

نویسنده کتاب «شناسنامه لشکر 7 ولی‌عصر (عج)» در خصوص نظارت بر این کتاب گفت: شناسنامه لشکر توسط سردار رئوفی، مرحوم سردار کوسه‌چی و بنده در مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس صفحه به صفحه، جمله به جمله و کلمه به کلمه مطالعه شد و اشکالاتی که احیاناً سردار رئوفی یا سردار کوسه‌چی داشتند در حضور برادران مرکز بررسی کردیم و اشکالات احتمالی رفع شد.

سردار کوچک در رابطه با مخاطبان کتاب «شناسنامه لشکر 7 ولی‌عصر (عج)» اظهار کرد: این کتاب هم برای پژوهشگران و هم برای مردم عادی مخصوصاً رزمندگانی که در این عملیات بودند، قابل‌استفاده است. از طرفی جامعه هدف ما پاسداران، پادگان‌های نظامی، یگان‌های نظامی و افرادی که علاقه‌مند پژوهش در کارهای دفاع مقدس هستند می‌باشد.