آمریکا زدگی و فرهنگ سیاسی

فاش نیوز- همرفتاریِ همدلانه و علاقه ی مردم نسبت به سرنوشت کشور، و سیاست و شیوه ی تصمیم گیری و عملکرد دولتیان؛ فرهنگ سیاسی توصیف می شود. این تمایل عاطفی که به فرهنگ عمومی مربوط می شود؛ فراتر از نظام سیاسی است و استقلال خاص خود را دارد.

 به بیان آرون «یک نظام اجتماعی پایدار نمی ماند مگر آنکه احساس عاطفی متناسب با آن در نزد افراد مردم وجود داشته باشد.»

پرتو افکنی بر امر" آمریکا زدگی با خوانش هایدگر"  لطفی دیگر دارد، بخوانید با صفاست! برخی از متفکرانی که هایدگر را با اسلام تفسیر می کردند؛ او را یگانه متفکری می دانستند که در جهت جمهوری اسلامی است؛ بنابراین قدری بیشتر به اندیشه ی او سرک می کشیم.

  حتی هنگامی که طاغوت و « قدرتِ حاکمه ی ناروا » با تعطیل عقلانیت! می کوشید تا هنجارها و رفتار های اجتماعی به طور گسترده تقلیدی از غرب باشد، هرگز فرهنگ سیاسی و شأن و شرف ریشه دار در مرام و منش ایرانی کاهش نیافت و یاحذف و ویران نشد.  

« فرهنگ سلطنت / فرهنگ چاکری »  دو طیف از افکار را پیش روی جهان اجتماعی ( جامعه؛ فرهنگ ) قرار داد:

•  غرب گراییِ تدریجی و تمام عیار؛
• آرمان گرایی ریشه دار در خصال ایرانی؛

 نتایج برخی پژوهش ها نشان می دهد که در ابتدا برای عده ی معدودی از اقشار اجتماعی، ترجیح غرب گراییِ دیروزی  نیز به سان امروز توجیه خاص خود را داشته است. شاید این بدان علت بود که در بوق و کرنا کردن برخی از دست آوردهای علم غربی ( توهم غالب آن روز) فراگیر شده بود.

مفروض است:

دیجیتالیسم به روشی ظریف اما مشهود و به قول نیکلاس کار « احمقانه اما پیشرفته تر از قبل» با شایعه پراکنی و ترور شخصیت جامعه را در آستانه ی ورود به عرصه ی مهمی از تعارضات سیاسی و فکری و اجتماعی قرار داده است.

 پیش از این نیز پهلوی ها تحجرِ تاریخِی 2537 ساله ی پر ابهام را با نوعی تکبر چندش آور به عدل و داد آراستند و عقل سلیم جامعه ی ایران را در تردستی و شعبده بازی های جادوگرانِ آن روزگار به دام انداختند!

و در آن برهه از تاریخ فکری و فرهنگی با لاف زنی چنان برخود بالیدند که انگار« به ترازی از انسانیت دست یافته اند که هر گز دست کسی به آن نرسیده است.»

فرضیه:

الف:  کمترین بهای رفتار فریبکارانه ی فناوریِ فکر آمریکایی عبارتند از:

• تغییر و تحول در سبک زندگی روزمره ی بخش قابل توجهی از نسل نوظهور؛
• پدیده ی بی بند و باری نوین درطرح نظرات بدبینانه و حتی کفر آمیز و طغیان گرانه؛

ب: حاصل پیوند میان فرهنگ چاکری و اخلاق زدایی؛ تولد فرزندانی توأمان بود:

•  تبدیل شدنِ شاهِ ایران به ژاندارم منطقه ی خلیج فارس؛
• حرکت به سوی آمریکا زدگی و تغییر تدریجی سرشت؛

ج: فقدان کار عمیقِ متولیان امرتعلیم و تربیت موجب شده تا شارلاتانیسم دیجیتا ل محور؛ با فریب کاری و نیرنگ، قاپ نسل جدید را بدزدد.

تمثیل ( شکل دهنده ی ادراک و تجربه و راه میانبر استدلال ) به زیبایی  به حل تعارضات در عرصه های سیاسی و فکری کمک می کند، امروزه افراد و گروها مثل قصه ی انگور و عنب و استافیل ...؛ از ظن خود رشد و پیشرفت و توسعه ی کشور را معنا می کنند:

•  آگاهان سیاسی، به کار آمدی نظام؛
• جامعه شناسان، به نظم و تعادل اجتماعی؛
• اقتصاد دانان، به رشد اقتصادی و افزایش سطح زندگی؛

 همه به دنبال تحقق یک واقعیت اند اما راه رسیدن به آن را با کلماتی متفاوت بیان می کنند و هر کدام معنا و اهدافِ خاص خود را در نظر دارند. اگر مولانا با نشان دادن حبه ی انگور دعوا را فیصله داد! اما درنگرش غیر علمی که در آن بسان کشتی مجانین همه علامه ی دهرند ! چنین کاری ممکن نیست ...؛

« مبارزه ی سیاسی و اقتصادی صرفا! بخشی از پدیده های اجتماعی اند. هنگامی که کار جمعی مطرح نیست، منیّت به طور خودکار مطرح می شود؛ » و دود آن به چشم آحاد جامعه می رود ؛ و مردم آن قدر دروغ می شنوند که دیگر به کسی اعتماد نمی کنند.

و این درحالی است که دانش جامعه شناسی با تکیه بر کلید واژه ها و طرح های متنوع منطق درونی فرآیندهای اجتماعی را توضیح می دهد ...

از جمله طرح موسوم به« اجیلAGIL » پارسونزی (اسمیت؛ درآمدی برنظریه ی فرهنگی،ص55)» با ظرفیت تبینی مناسب مبنای اغلب کارهای جامعه شناسی سیاسی معاصر است؛ و با تأکید بر رابطه ی سیاست و اقتصاد و نظم و رهبری و عواطف و ...؛ تحسین سایبرنتیکی ها را نیز برانگیخته است.

کلید فهم چرایی و چگونگی پیشبرد فرآیند انقلاب توسط امام خمینی (ره) و راز و رمز تداوم آن را این دانش و همچنین پدیدار شناسی به راحتی در اختیار قرار می دهند؛ اما مهندسان فراسیاسی مأوی گرفته در دره ی سلیکون هرگز دوست ندارند تا نسل جدید از این فرآیند آگاه شود!

بویژه پدیدار شناسی هایدگر ی با پرتو افکنی بر دشواری های " شب طولانی و ظلمانی" رژیم پیشین به خوبی نشان می دهد که چرا و چگونه  در « فرهنگ سلطنت / چاکری ، ارادت جای مهارت را گرفته» و مناسبات انسانی به گونه ای نا درست تنظیم شده بود و متصدیان امر سیاست و امرفرهنگ و ...؛ که بواسطه ی چاکری و ارادت منصوب می شدند  نظری به انصاف و وجدان نداشته اند ؛ و بقول تکیه کلام دیر آشنا مأمور بوده اند و معذور و مزدور!  

کتاب نخبگان سیاسی ایران اثر ماروین زونیس (صاحب شکست شاهانه) از جمله آثار قابل توجه در رابطه با رژیم طاغوت؛ با این مفروض آغاز می شود که ایران در دهه ی 1960درپی رشد و پیشرفت و توسعه بود. ...

به موازات موج  اغواگر تقلید از سبک زندگی غربی؛ نوعی تفکر حسابگرانه نیز به عنوان تنها روش تفکر سود آور به بدنه ی جامعه ی ایران تسری می یافت ...

مهمترین اتفاقی که افتاد به طور خلاصه این بود:

 « بذرِ توحش نوین [که] زیر انوار سرد خورشید عقل حسابگر می بالد و به گُل می نشیند؛» باغ و بوستان جامعه و فرهنگ را به سبک غربی و به طرزی فریبا و خیره کننده تزیین کرد؛ بنابراین:

• تعادلِ نسبتِ بینِ" ضرورت و زندگانی" به هم خورد؛
• آزادیِ بی بند و باری! خودِ زندگی را در معرض تهدید قرارداد؛

در نتیجه، تفکر عمیقِ مبتنی بر خصال خویشتن و آموزه های ایرانی/ اسلامی قربانی پیشرفت رو به جلو شد؛ تا حدی که قربانیان این بحران:

به امیدِ رها کردن موجودیت کنونی و گام نهادن به زندگی جدید حتی خود را در ملاء عام به دامن بازی های جنسی انداختند ...

• هم« طاغوت و قدرتِ حاکمه ی ناروا » خود طبّال! این بازی ها بود؛
• هم« زندگی مال اندوزانه ی سودگران؛» امور شأن و شرفی که « "هیچ گاه به گفت در نمی آیند" و مختص قلمرو خصوصی اند،» را کُشت!

حکومت پهلوی دوم با ابتنا بر خواست های یک فرد و اقلیتی بسیار کوچکِ اطرافِ او بیشتر حالتی روانشناسانه داشت و بدون داشتن استوانه های مستحکم فکری آثار هنری ؛تلویزیون و سینما و ...؛ را همچون شعارهای سیاسی بسته بندی می‌کرد و با تخفیف به خورد مردم می داد.

•   طاغوت به بهانه ی توسعه ی فرهنگی با به نمایش در آوردن عشق در انظار عموم آن را از بین می بُرد، و با بی فکری از رهگذر دست آوردهای کم ارزش هنری و برنامه های مبتذل ...؛ معنای فرهنگ را به جلوه های حقیر خود کاهش می داد.

 چنین کاری را  « هایدگر به تحقیر" آمریکا زدگی " می خواند؛ ( احمدی؛ هایدگر و تاریخ هستی، ص 200) » بیان او جایی برای اغراق باقی نگذاشته است.

زیرا  "فرهنگ وارداتی آمریکایی" با سوار ی مُفتی بر اندیشه ی کارگزاران تاجر پیشه ی درگاه ذات غیر اقدس همایونی! و سرایت به بدنه ی جامعه؛ استحکام خانواده را دچار مخاطره ی شدید کرد.

نکته ی طنزآمیز درباره ی حاکمی خودستا که در صدد تحمیل سروری آمریکا بر جامعه ی ایران بود این است که خیال می کرد می تواند تاریخ و تمدن ملتی کهن را پیش پای تمدنِ لیبرالِ غربی ذبح کند...؛ امّا روی تیغه ی کاردِ سوهان زده اش دعای قربانی را نخوانده بود! 

 فرمان خدا و تقدیر و سرنوشت امری اجتناب ناپذیر است و به قول لاسکی« گهگاه تقدیر برنامه ها را برهم می زند»

در نیمه ی دوم قرن بیستم جهان شاهد معجزه ی ذات اقدس الهی در حفظ عزت و احترام و شأن و شرف مردم ایران با رهبریِ یکی از" عبادالله الصالحین" بود و اکنون نیزعَلَم در دستان پرتوان عَلَمدار دیگری است که در میدانِ توفانِ دیجیتالیسم چشم جهانیان را خیره کرده است!

سخنگوی وجدان ایرانی حافظ شیرازی چه زیبا امید آفرینی کرده:

ای دل ار سیل فنا بنیاد هستی بر کند

چون تورا نوح است کشتیبان زطوفان غم مخور

و پندی راه گشا داده:

مصلحت دید من این است که یاران همه کار

بِگُذارَند و خَمِ طُرِّه ی یاری گیرند

بنا بر این :

رقص بر شعر تر و ناله ی نی خوش باشد

خاصه رقصی که در آن دستِ نگاری گیرند

 

نتیجه گیری:

 حاصلِ تبدیل شدنِ فناوریِ فکر غربی به موضوعی کانونی در زندگیِ بخشی از نوجوانان و جوانان، باز تولید عصر طغیانِ ژاندارم و نوعی آمریکا زدگی جدید است! به راستی که هیچ دشمنی برای فرهنگ سیاسی؛ خطرناک تر از طاغوت و سلطه ی شارلاتانیسم وجود ندارد.

« عناصر سیاسی که ثبات سیاسی ایجاد می کنند بیشتر اجتماعی هستند. این گفته نفی کننده ی نیروی محرکه ی عظیم اقتصادی نیست بلکه به این معناست که تغییرات اقتصادی از طریق انگیزه های اجتماعی حرکت می کنند. بدین ترتیب فقر به خودی خود منجر به نا آرامی اجتماعی نمی گردد همانطور که رفاه به تنهایی موجب ایجاد هماهنگی در جامعه نمی گردد.»

اساسا رویکرد پدیدار شناسی نسبت به تأثیرات محیطی بر نگرش و عملکرد کنشگران کاملا حساس است.

 از این روست که پژوهشگران مسائل اجتماعی هنگام واکاوی عوامل آرمانی بویژه از حیث توجه به:

•  سازگاری و انطباق؛
• تأثیر اقتصاد برجهت گیری ارزشی واعتقادی؛
•  نقش یکپارچگی و حفظ نظم در ارتقاء جهان اجتماعی؛
• الگوی پنهان مدیریت تنش احتمالی از رهگذرخانه، مدرسه و...؛

 از پارسونز و یکی از دانشجویانش به نام اسملسر نیز بسیار التماس دعا دارند!

یکی از مهمترین درون داشت های گذار از جامعه ی سنتی به جامعه ی مدرن که توجه این پژوهشگران را به خود جلب می کند رفتار مبتنی بر احساس و عاطفه و ارتباط آن با شرایط اقتصادی است ... 

بخصوص اکنون که فضای مجازی  و نظام فکری ملازم آن  شمشیر را از رو بسته اند تا نوجوانان و جوانان عملکرد پدرانشان در سرنگون کردن « نظامی استبدادی که در آن نیازهای اجتماعی و انفرادی در هم [آمیخته بود] به گونه ای که نیازهای واقعی ارضانشده می ماند؛ » را به چالش بطلبند!

 نتیجه ی وحشتناک حداقل دو عامل:

• کم کاری و ندانم کاری متولیان امر فرهنگ و تعلیم و تربیت؛
• شتاب سرسام آور قیمت ها و سرعت فزاینده ی موتور های جستجو؛

 این شد که دور به دست این منبع آگاهی کاذب و قرارگاه شارلاتان ها! بیافتد تا با نا جوانمردی؛ فرایندِ تغییرِ « طاغوت و قدرتِ حاکمه ی ناروا » را برای شهروندان دائمی اش به صورتی دلبخواهانه تبیین کند.

با پرتو افکنی بر رفتار تحریف گرای رسانه های نوپدید در نقل چرایی و چگونگیِ تغییر و تحول تاریخ سیاسی و اجتماعی؛ نکاتی مهم پدیدار می شود از جمله عوامل مؤثر در زوال یک اندیشه و اینکه در تورم لجام گسیخته ی اخیر چقدر پای قدرت سرمایه سالار در میان است.

سخن آخر:

 فرهنگ سیاسی در عصر پهلوی دوم پایه ی غیر علمی داشت و صورت نظری ای که جمالزاده در 1345 در کتاب خلقیات ما ایرانیان مطرح نمود بیانگر این است که چرا  تمایلاتی فراتر از حد متعارف نسبت به عملکرد شاه و دولتیان وجود داشته است؛  ...

 به بیان اندرو افریت « یک چهارچوب نظری تحلیل سیاسی باید به بیان این گونه رفتار نیز بپردازد! متأسفانه بخش اعظم سیاست، صرفا توسط ارزش ها و هنجارها شکل نمی گیرد...؛ »

اما هر اهل نظر و انصافی کار عظیمِ امام خمینی (ره) در سرنگونی «طاغوت و قدرتِ حاکمه ی ناروا » و قطع دست اجانب و درمان آمریکازدگی و عشق و اراده ی او به تامین سعادت ملت و رشد و پیشرفت و توسعه ی همه جانبه در زیر سایبان اسلام را امری پیامبرگونه توصیف می کند:

آن سفر کرده که صد قافله دل همره اوست

هرکجا هست خدایا به سلامت دارش

صحبت عافیتت گرچه خوش افتاد ای دل

جانب عشق عزیز است فرو مگذارش

 

* جانباز دکتر سیدمهدی حسینی