فرامتن سخنان رهبری

عمدتا ۴شاخص در سبک تحلیل رهبری از مسائل روز، پربسامد است. یکم تعیین اصل و فرع ماجرا. دوم ضریب‌دهی دقیق. سوم سهم‌دهی متناسب عوامل و چهارم اشاره به نقش خواص در تبیین و روشنگری.

از این جهت فرامتن سخنان رهبری را با این ۴شاخص مرور کنیم.

 یکم اصل و فرع، اگر اصل و فرع هر حادثه روشن نشود، مخاطب دچار گیجی می‌شود؛ اینکه بالاخره چه‌کسی درست می‌گوید؟ در بین طرفین ممکن است وجهی از حق و باطل نمایان باشد؛ اما بالاخره چطور باید برایند گرفت؟

رهبرانقلاب در این سخنرانی به صراحت و روشنی اصل و فرع ماجرا را از هم جدا کردند. اصل، تقابل با بنیان ایران قوی است و نه حتی جمهوری اسلامی. پشت پرده نیز دست عیان آمریکا و رژیم صهیونیستی است. آنچه در داخل نیز رقم می‌خورد هیجان جاهلی و مزدوری جریان نفاق است. خط قرمز نیز امنیت مردم است و در این رابطه هیچ جای مسامحه نیست.

با این توضیح، باقی مباحث فرع ماجراست. حجاب و گشت ارشاد و حادثه مرحوم مهسا امینی و غیره. از این جهت هر تحلیلی که باعث شود مخاطب در فهم اصل و فرع ماجرا دچار خطای تشخیص شود، ناقص است.

برخی در این چند روز چنان مغشوش موضع گرفتند که در نهایت مخاطب متوجه نشد چطور باید حق و باطل را جمع بزند.

دوم ضریب‌دهی، بعد از اینکه اصل و فرع مشخص شد باید لحن اعتراض به اندازه اهمیت موضوع باشد.

برخی از خواص در مورد اخیر، درست موضع گرفتند اما کلام‌شان ضریب متناسب نداشت. این خطا باعث چه اشکالی می‌شود؟ مخاطب ممکن است حق و باطل را تشخیص دهد اما اهمیت و عمق و وسعت زشتی موضوع را دقیق نشود.

فرض کنید جلوی چشم یک نفر، آدم بکشند و فرد ناظر به آرامی بگوید این کار خطاست. طبیعی است که مضحک است. رهبری انقلاب در این سخنرانی با لحنی متناسب، زشتی و تلخی ماجرا را ضریب دادند و در حد یک خط قرمز غیرقابل گذشت به چشم آوردند.

سوم تعیین سهم نقش‌ها، خیلی موارد اصل و فرع و ضریب‌ها درست تشخیص داده می‌شود اما در سهم عادلانه نقش‌ها، خطای برآورد وجود دارد.

در تحلیل رهبر انقلاب سهم هرکس به اندازه خودش تصریح شد؛ خاصه وقتی خطا آگاهانه است. در ابتدا سهم دشمن اصلی مشخص شد. سپس به حلقه میانی و جریان مزدور و متصل به دشمن نیز توجه شد. به سکوت و خطای خواص نیز اشاره و حتی بر جبران خطا نیز تأکید شد.

همچنین تصریح شد که جرم‌های کف خیابان را باید دسته‌بندی کرد و با هرکس متناسب با خودش برخورد شود. حتی آن که خطایی از سر هیجان داشته است، باید متنبه شود.

اندازه سلبریتی‌ها نیز مشخص شد؛ اول اینکه قاطبه هنرمندان انقلابی‌اند. دوم اینکه برخی مواضع دشمن شادکن از جهت تأثیر عمومی بی‌ارزش است و سوم اینکه تعیین مجرمانه بودن مواضع با عدلیه است.

چهارم، تأکید بر نقش خواص اگر اصل و فرع و ضریب‌ها و سهم‌ها مشخص شود، بازهم روشنگری نیازمند مشارکت خواص است. اهمیت خواص از این جهت است که در شرایط فتنه، حرف زدن یا نزدن‌شان بر روشن شدن موضوع مؤثر است. و اگر نه روشنگری‌ها هر میزان هم دقیق باشد، شنیده نمی‌شود و به گوش مخاطب نمی‌رسد.

اما به این فهم نکته متفاوت ماجرا این است که رهبری برخلاف موارد مشابه، حوادث اخیر را عاری از هرگونه فتنه دانستند؛ به این معنا که مرزبندی حق و باطل کاملا عیان و روشن است.

به همین دلیل از کسری تحلیل خواص ۲جا گلایه می‌کنند. یکی مقاومت در دیدن دست دشمن خارجی. رهبرانقلاب اظهار شگفتی از کسانی می‌کنند که دست عیان دشمن را در قضایای اخیر نمی‌بینند.

دوم خطای آنهایی که در ابتدا به ناجا و نظام افترا و تهمت ناروا زدند و لذا تأکید دارند که جبران کنند. این ۴شاخص قابل تعمیم و بهره‌برداری در موارد مشابه است؛ خاصه در شرایط سکوت خواص.

محسن مهدیان