شناسه خبر : 98535
سه شنبه 16 اسفند 1401 , 12:00
اشتراک گذاری در :
عکس روز

جانباز، امنیت ملی و صدای شلیک گلوله

درهای ورودی اندیشه ها با کلیدواژه هایی خاص باز می شوند. از جمله ی این واژگان؛ جانباز است، یعنی همان چراغ هدایت و نشانه ای که...

فاش نیوز - درهای ورودی اندیشه ها با کلیدواژه هایی خاص باز می شوند. از جمله ی این واژگان؛ جانباز است، یعنی همان چراغ هدایت و نشانه ای که وجودش هم نشانه ساز و هم راهنمای اندیشه می باشد!

هرچند« حدیث مستان سِرّی بُوَد خدایی!» اما تبیین علمیِ جانباز با شیوه های متنوعِ قابلِ توضیح و از نگاه فیلسوفی قرن نوزدهمی که در بحث از « پیکاری تا پای جان به بویِ آزرم و آبروی محض(1)» بارها از مفهوم دیر آشنای اندیشه ی سیاسی در ایران و اسلام بهره برده حلاوتی دیگر دارد.

یعنی دقیقا همان حقیقت ناب که در برابر آن؛ برخی از متولیان امور بنا بر عادت با بی اعتنایی شانه بالا می اندازند! و جای تأسف دارد که چنین ظرفیت عظیمی را به ملزومات حیاتی پس از جانبازی!!! تقلیل داده اند.

 اساسا« مبارزه برای شرف و عزت؛ یک کنش ارزشی است؛(2)» و هرگونه نابالغیِ سیاسی در فهم این پیکارِ اسطوره ای! عاملِ شتابزای زوال فرهنگ خواهدشد، پویاییِ زندگی در عصر دیجیتال و مقتضیات زمان نیز مزید برعلت است!

در این نوشتار بر مفهوم فرا روایتیِ جانباز و ارتباط بی واسطه ی آن با« سیاستِ بَدَن» پرتویی می افکنیم.

مفروض است:

در جهان جدید، سازِ جنگ و صلح با نوای دیجیتالیسم و به میل امریکا کوک می شود!

پیش از این، حاصل جمع بین اندیشه و زبان و فرهنگ و تاریخ عبارت می شد از:

  •  سلحشوری و غیرت و تأمین امنیت ملی در نبرد رو در رو؛  
  • مبارزه و جانبازی در راه شأن و شرف و عزت و قدرت و شوکت؛

در اندیشه ی« هگل» نیز بر این امر تأکید شده است، بوه یژه آنجا که گفت« واقعیت انسانی و آزادی؛ تنها از راه جانبازی و با خطر کردن محقق می شود، نه در استغراق در زندگی حیوانی!»

فرضیه

الف: علی رغم کوشش برای« آشتیِ مذهب با احساسِ ارزش و اعتبار؛ (3)»کژکارکردی ها، بخشی از نسل جدید را به خوشه چینی از « ایمان دینی به فن آوری(4)» می فرستد؛ در آنجا خواهندگفت:

چشم اگر این است و ابرو این و ناز و عشوه این

الوداع ای زهد و تقوی، الفراق ای عقل و دین

ب: سامان دهیِ ظرفیتِ فیزیکی و فکری جانبازان (مؤسسه های سیار فرهنگی) بعضی مشکلات حاصل از پرتاب شدگی جامعه به شرایط نابسامان فرهنگی را کاهش خواهد داد!

ج: بلوغ سیاسی و انعطاف در برخی ساز وکارها و عدالت در تلاش معاش! قدرت ملی و روحیه ی ملی را بالاتر خواهد برد!

در ابتدا دو نکته شایسته ی یادآوری است:

  • حفظ « آزرم و آبروی محض» نیاز به پیکار جانبازانه دارد.
  •   چگونگیِ تعریف و تحریر و ارائه ی موضوع، گام نخست درروش شناسی است.

 از آنجا که «هر جمله یک اندیشه را بیان می کند؛ (5)» بنا براین، درک «پیکار جانبازانه» و باز نمایی آن از رهگذر زبان و کلمه؛ نیاز به درک معنای آزرم و آبروی محض در اندیشه ی سیاسی در اسلام و ایران دارد!

 و چون این مفاهیمِ والا در اینجا همواره با عطر وفاداری و گلاب عواطف آغشته اند! همین امر ممکن است کار پژوهشگران را در انتقال معنا اندکی سخت تر کند. ...

به هر حال، به بیان «هگل»:

  • «آدمی با جانبازی در عرصه ی پیکار؛ انسانیت خود را محقق می کند.
  •  در این خطر کردن و با این خطر کردن! واقعیت خود را محقق می کند.

 یعنی خود را نشان می دهد، و ثابت و محرز می کند، و بر حقیقت خویش برهان و دلیل می آورد.»

 به بیانی دیگر؛ در جهان پر مسئله!« مردِ پیکار جو» در راه شَرَف، دست و سینه و پای خود را هدف آماج گلوله های خصم دون قرار می دهد!

او که «در جانبازی تا فرجام راه رفته» و صدای شیهه ی اسبش دل خصم را لرزانده! در این خطرکردن «رنجکش خصوصی مصائب عمومی جنگ،(6)» نیز می شود؛ و حالتی اسطوره ای می یابد و فضایل انسانی را معنی می کند!

به طور کلی؛ سلحشوری و «خطرکردن درراه بزرگی و سالاری،کارمردم با فضیلت است نه گرگان و درندگان!(7) و در هر نسلی[تعدادی افراد] فدای دیگران می شوند و باید در عین تحمل دردهای شدید، چیزی را کشف کنند که دیگران از آن بهره مند شوند.(8)»

البته ارتباط بی واسطه ی جانبازی با «سیاستِ بَدَن» گاه گداری رسانه های آن ور آب را به طمع می اندازد تا شاید بتوانند از دلِ آن " عنصری ناسازگار" برای ساختار سیاسی درآورند!

از این مقدمات که بگذریم؛ چنان که پاسکال یادآور شده «همه ی بلیّات دنیا ناشی از این است که آدمی زاده در اتاقی آرام نمی‌نشیند!(9)»

هر که را در عشق چشمی باز شد

پای کوبان آمد و جانباز شد

بنابراین، برای درک معنای پیکار جانبازانه یا انتخاب از روی اراده اما گریزناپذیر و اسطوره ای! باید از مطالعات نشانه شناسی مدد گرفت.

 « نشانه شناسی به ما می آموزد که کارویژه ی اسطوره؛ توجیهِ نیَتی تاریخی است؛ (10)» و اندیشه و انگیزه را به امری سلحشورانه و ازلی و ابدی تبدیل می کند.

 بنا بر عقلانیت سیاسی؛ امروز این نیَت و انتخاب و روحیه ی جنگاوری نیاز به مراقبت ویژه دارد؛ زیرا از سوی امر دیجیتال مورد معارضه ای جدّی قرار دارند!

ولی اگر پول به ارزش اصلی تبدیل و مفاهیم ایثار و گذشت و فداکاری کم رنگ شوند و روابط بازاری (با ماهیت غریب و بیگانه ی سرمایه سالاری) به جامعه و فرهنگ؛ تَسرّی یابند؛ آنگاه:

 "شجاع ترین مردان روزگار! ناباورانه شاهد نگرشی خواهند بود که در آن «هرکس بتواند شجاعت را خریداری کند شجاع است، هرچند بزدل باشد! ( 11)»"

خطرناکترین آثار اجتماعی چنین داد و ستد آلوده به ویروسی:

  • کیمیاشدن راستی و درستی؛
  • به محاق رفتن فرزانگی و فرهیختگی؛
  •  عادی سازی بی اعتمادی و ریاکاری و دروغ و دغل؛
  • ...

خواهد بود. این نگرش که با روح تعلیمات دینی مغایر است، باعث می شود جامعه از انسان های تربیت شده و کمال یافته و خشنودِ از کمال خویش! تهی شود و مردم، خود پرست و بدخواهِ یکدیگر شوند. این هشدارِ جدی هر وجدان آگاه را به تأمل وا می دارد!

نگاه به سیر تاریخی زندگی انسان نشان می دهد که هرگاه مفاهیم والا از جوامع رخت بر بسته اند نشانه های حرکت به سوی زوال اندیشه و فرهنگ و حتی تمدن! پدیدار شده است.

یکی از راه های پیشگیری از این زوال! بازگشت به خصال خویشتن و" نیکوداشت و نه صرفا نکو داشتِ" نشانه ها است.

درست است که "فروش شجاعت به  بُزدلان!" در شبکه های اجتماعی باعث «رشدِ هیجان، اضطراب و تضاد در جامعه» می شود اما به تعبیر مک لین «از این "بازی بزدلانه" خیری حاصل نخواهد شد.(12)»

شاید بتوان گفت که یکی از آثار اغتشاش پائیزی، و دراز شدن مجلسِ وعظ! دور شدن بخشی از جامعه از حاصل پیکارِ تا پای جان به بویِ آزرم و آبروی محض! و پدیداری عدم بلوغ سیاسی برخی از متولیان امور فرهنگی بود! ...

به نظر می رسد این رفتارهای نابالغانه در رابطه با مصادیق پیکار جانبازانه؛ تبدیل به عادت همدردی غیر واقعی و شانه بالا انداختن های برخی از متولیان امور شده، و می تواند به عنوان مثال دغدغه ای چون:

" تهیه ی کیسه کلوستومی و دوام چسبندگی آن به بَدَن و پیامدهای کمبود یا کیفیت چینی آن؛ و سایر ملزومات جانباز در زندگی روزمره ی برخی از مردان پیکار جو را تبدیل به یک موضوعِ فرا نیاز کند!!!"

هرچند به قول « یانگ و کلوسکو» «افراد ایثارگر؛ خود را مسئول خوشبختی و آسایش دیگران می دانند [اما تحول نسلی] در حکم ماشه چکان افکار فاجعه آمیز(13)» است و می تواند «جامعه[را] به تدریج در مسیر انقطاعِ تاریخیِ همه جانبه (14)» قرار دهد.

زیرا «هرگاه نظام اعتقادی جدید جای نظام اعتقادی قدیمی را می گیرد، چشم اندازها جابجا می شوند و رویدادهای قبلی، معنای جدیدی پیدا می کنند.(15)»

 اکنون برخی از افراد ایثارگر در راستای تعریف و «زنده نگه داشتن خیال روزگار خوش گذشته؛[یعنی] زمانی که پیکر اجتماع گرم و خانواده ها یک دل و متفق بودند!(16)» و برای دفاع علمی از ارتباط مذهب با احساسِ ارزش و اعتبار؛ به بالاترین مقاطع تحصیلی و یافته هایی راهگشا در رشته های علوم انسانی نیز دست یافته اند!

اما باید به این نکته ی مهم دقت کرد که ممکن است در مواردی برخی فرزندان آنها بویژه با مشاهده ی "عدم عدالت برای تلاش معاش!" مانند پدران نسبت به آن روزگار و ایثار! نیاندیشند. ...

بیان سخنگوی وجدان ایرانی حکیمِ طوس در این زمینه؛ کوتاه و گویا است:

فریدون فرخ فرشته نبود

به مشک و به عنبر سرشته نبود

به « داد» و «دهش» یافت او نیکویی

تو داد و دهش کن فریدون تویی

این اشاره از این رو حائز اهمیت است که در روزگار شتاب زندگی دیجیتال! رسانه های آن ور آب بر طبلی نیز می کوبند که کارشناسان امر مشاوره آن را" تله ی ایثار گری" نامیده اند؛ و در نتیجه تهدید بیشتری برای اندیشه و انگیزه ایجاد شده است!

 اثر وضعیِ خلل در اندیشه و انگیزه فراهم شدن موجبات خشنودی رسانه های امریکایی است. ...

پر واضح است که بنا بر شاکله ی رفتاری بشر؛ تاریخ همواره به روی مشکلات گشوده خواهد ماند و از شنیدن صدای سُمِ اسبان و چکاچک شمشیرها و شلیک گلوله ها گریزی نیست!

رخدادهای کنونی؛ بازخوانی چند سطر از این تاریخِ گشوده را واجب می کند:

آمریکا «در جریانِ رقابتِ واقعیِ مغزها (17)» با سرقت رمزِ باورِ مهم و کلیدیِ «توانا بود هر که دانا بود» از گنجینه ی فکر ایرانیان؛ برای خود سکوی پرتاب قدرت سیاسی و اقتصادی ساخت!

با طرح مذبوحانه ی این دزد ماهر! «شاه، ژاندارم خلیج فارس، و دهه ی 1350 عصرِ قرار گرفتن منطقه زیر سلطه ی کامل امریکا شد. ...(18)»

اما با سقوط حکومت ناروای طاغوت و خلاء قدرت؛ تعارضاتی دامن منطقه را گرفت و جناح بندی جدید ایجاد شد. ...

سازمان دهی تهاجم نیروهای عراقی به خاک ایران مهمترین تعارض بود. ...

نکته ی قابل تأمل این است که:

  دقیقا در همین ایام! تحقیقات پروژه ی الکتریک و الکترونیک (موسوم به علم فرمانش/ سایبر نتیک) تکمیل شد!

(پروژه ای که در 1940 به منظور «جایگزینیِ شیوه های معمولِ دانستن و تفکر» در نیویورک کلید خورد؛ و به دور از هیاهوی جنگ! در اوایل دهه ی1980 به همه اهدافش دست یافت.)

هرچند به اقتضای شکستنِ صفِ دشمن! مفهوم جانباز نیز به سان مفهوم والای شهید فراگیر شد؛ ولی باطل کردن  محاسبات خصم دون بدون پرداخت این هزینه ها غیر ممکن بود.

 « استراتژی امریکا بر اساس حمله ی برق آسا (نه جنگ طولانی) شکل گرفته بود!» اما رسیدن آوازه ی رزم جوانان ایرانی به گوش عمو سام سنگین آمد؛ این بودکه گزینه ی نبرد در میدان فرهنگ را روی میز گذاشت!...

اکنون نبرد فرهنگی هر روز پیچیده تر می شود و طراح آن درتکاپوی کوچ و تَرک قشلاق پائیز و زمستانه و شتاب درآماده شدن برای ییلاق بهار و تابستانه! است.

به نظر می رسد امریکا که در این مکر جدید از رفتار « فرانسه در الجزایر! یعنی تمرکز بر چادر زنان برای هجوم به تار و پود جامعه (19)» الگو برداری کرده؛ در موسم ییلاق! بر سنگین تر کردن کفه ی ترازوی سَبک پوشش! و پرت کردن هواس؛ تمرکز کند!

 در غیاب بزرگانی چون چمران و خرازی و بروجردی و همت و کاوه و صیاد و سلیمانی و... در نبرد فرهنگی! کوچه های شهرما که دیروز گلبرگ سرخ لاله ها درآن بوی شهادت می داد! امروز موجباتِ بالیدنِ این مکّار به دانش دیجیتال و چشم انداز پیروزی علم برفرهنگ! را فراهم کرده اند. ایضا خنده بر نابسامانی اقتصادی جاری را !!!

ولی با این وجود؛ کی به" سِرِّ غیب" واقف است! ...

عبور از شرایط نابسامان فرهنگی نیاز به ابتکار عمل دارد؛ هر مصداق پیکار جانبازانه به سان یک مؤسسه یِ سیار؛ تأثیر فرهنگی بر جامعه دارد. ظرفیت عظیم نهفته در این فیزیکِ حضور! در پیکار فرهنگی جاری بیشتر کارآمد است.

البته اگر:

  • متولیان امورعادت بی اعتنایی و شانه بالا اندازی را ترک کنند!
  • از یافته های علمی و تلاش و تجربه ی این قشر معتمد بهره بگیرند!

این هر دو صرفا از بلوغ سیاسی و آگاهی از مقتضیات زمان و سازماندهی مناسب بر می آید و بس!

در حال حاضر شیوع ایمان دینی به فناوری نوآورِ دیجیتال! و نقش پول در احساس ارزش و اعتبار؛ نیاز به ابزار فکری و حتی واژگانی نو! را ضروری ساخته است؛ تا« فساد و تباهی دانش [دیجیتال] و بیهودگی کوشش انسانی(20)» در هالیسود (هالیوود/ سیلیوود)؛ جهان اجتماعی (جامعه و فرهنگ) را از تجربه و تدارک اقتضائات زندگی فضیلت مندانه محروم نکند!

نتیجه گیری

باریک اندیشی نسبت به جنبه های متنوع از پیکار جانبازانه، با یک تحلیل اجتماعی- سیاسی تبیین نمی شود! ولی منطق درونی آن از رهگذر زبان و فرهنگ و تاریخ که فهم و درک را به تعادل می رسانند؛ پدیدارشدنی است!

«پدیدار شناسان می گویند:

پدیده ها بیانگر و توضیح دهنده ی حقیقت هستند، یعنی خودشان سخن می گویند. به بیان دیگر وظیفه ی ما تنها این است که آماده ی شنیدن باشیم. »

آموزگار آزادی و آزادگی و معلّمِ این پیکار امام حسین(ع) است. «در ایران همواره از حسین[ع] سخن می گویند. یک ظاهر کننده، یک شاهد- یک شهید- که با رنج خود علیه بدی ظهور کرد و مرگ[شهادت] اش با شکوه تر از زندگیِ فاتح اش بود. مردم با فریادهای خستگی ناپذیرِ شهید، شهید؛ شاه را بیرون کردند و این باورنکردنی و بی سابقه است. »

پدیدار شناسی چون «فوکو» که به شدت مجذوب انقلاب اسلامی نیز شده و تلاش می کند آن را درک کند؛ می گوید «وزارت خارجه ی آمریکا هم منتظر سالگرد شهادت امامِ شهید است. ...(21)»

 بر اساس تعلیمِ امامِ شهید؛ پایان جنگ هرگز به معنی دست برداشتنِ " تفنگ از نالیدن میان دشت آلاله و لرزندان دل خصم از صدای شیهه ی اسب نمی تواند باشد."

بنا بر این نقطه ی عزیمتی شد برای کوچ از مرزهای سرزمینی به میدان نبرد فرهنگی ...

 همان تفنگدارانی که دیروز با تَرکِ دستان و پاها و چشمان خود امنیت مرز را برقرار و با غرور برگشتند؛ امروز نیز در پیکار پیچیده ی جاری در میدان فرهنگ؛ قادر به سینه سپر کردن هستند!

 مسئله این است که متولیان امور فرهنگ وظایف خود را از نو تعریف کنند و بدانند در این مورد چگونه باید عمل کنند!

برای « روش تبیینی علوم اجتماعی [نیزکه در پیِ] کشف علتِ پدیده ی ارادیِ و دارای قصد و نیّت؛ (22)» و درک معنای مقاومت جانانه است، از حاشیه به متن آوردن مردان پیکار؛ یک رخداد فرهنگی و سیاسی و اجتماعی بی نهایت مهم و قابل مطالعه است.

امروز جامعه پژوهان و علاقمندان به سیاست مقایسه ای بامشاهده ی یک موضوع با دو جنبه ی متعارض که بر وجودِ فیزیکی (جسم، بدن) تمرکز دارد:

اولا: می خواهند بدانند چی شد که در دوران دفاع مقدس و در مواردی؛ پسران نو بالغ برای حضور در پیکار " تن با تانک "حتی شناسنامه ها را دستکاری کردند ...

طوطیانند که خود را بکشند از غیرت

گر به سوی شکرش ره ببرد خرمگسی

ثانیا:  سیاست بَدَن با خوانش فمینیستی (پایان فرادستی و فرو دستی) تعیین تکلیف «برتری مردانه ای که کم و بیش زن هراسانه است،(23) راه به کجا خواهد برد!

 تفاوت نقش تن در کارزار با تانک! و نقش محوری آن در اغتشاش اخیر، دو الگوی عالی در اختیار جامعه پژوهان قرار داده است.

بجای سخن آخر

 ویژگی دنیای امروز که «نیاز به درمان‌های سیاسی ریشه‌ای دارد،(24)» ارائه ی تعریف تازه و مغایر با خلقت و حیات بشری از مفهوم انسان است!

برای جامعه ی دائم در معرض خطر که «همه انتظار دارند سیاست مشکل گشا باشد؛ (25)» یک نسخه ی شفابخش «کنِش عقلانی- ارزشی» و پیکار جانبازانه در پیِ آزرم و آبرویِ محض است؛ مهمترین اثر آن تضمین امنیت ملی است.

چگونگی و چرایی نگاه به پیکار جانبازانه و تامین آسایش و آرامش ملی؛ می تواند ملاک مناسبی نیز برای سنجش توان تأثیرگذاری بر رویدادها و و صلاحیت های حکومت داری دینی باشد!

 گرمی خاکستر اغتشاش اخیر و اینکه بطورمرتب صدای شلیک گلوله از دورو نزدیک به گوش می رسد دلیل اصلی تأکید بر این نگرش است؛ زیرا:

 "در عصرِ نوین و پر مسئله و در آغاز هزاره سوم هیچ موضوعی مهمتر از موضوعِ امنیت در برابر خطر؛ نیست."

 سطح بسیار بالای بهره مندی آحاد جامعه از اطلاعات و مهارت و آگاهی و رشد سیاسی و اجتماعی و اتفاق نظر برای تداوم « بقای جامعه به عنوان موجودیت کار آمد و مؤثر!» میزان بیشتری از بازاندیشی در رویه های تصمیم گیریِ متولیان مرتبط با امر پیکار جانبازانه را نیز واجب کرده است!

 

منابع:

  1. هگل؛ خدایگان و بنده
  2. عباس منوچهری؛ رهیافت و روش در علوم سیاسی
  3. نیچه؛ اراده ی قدرت
  4. کارل اشمیت؛ مفهوم امر سیاسی
  5. احمد خالقی؛ قدرت،زبان، زندگی روزمره «در گفتمان فلسفی- سیاسی معاصر»
  6. و.ت. جونز؛خداوندان اندیشۀ سیاسی، جلد دوم
  7. ارسطو؛ سیاست
  8. هوسرل و دیگران؛ فلسفه و بحران غرب
  9. آیزایا برلین؛ در جستجوی آزادی، مصاحبه های رامین جهانبگلو با برلین
  10. حسین بشیریه؛ نظریه های فرهنگ در قرن بیستم
  11. حسین بشیریه؛ سیری در نظریه های جدید در علوم سیاسی
  12. ایان مک لین؛ فرهنگ علوم سیاسی
  13. جفری یانگ و ژانت کلوسکو؛ زندگی خود را دوباره بیافرینید
  14. سجاد ستاری؛ «قدرت و وضعیت استثنائی در ایران» فصلنامه دولت پژوهی پائیز 1401
  15. گولدنبرگ و گولدنبرگ؛ خانواده درمانی
  16. میشل فوکو؛ ایران:روح یک جهان بی روح
  17. همایون الهی؛ دیکتاتوری کارتلها
  18. همایون الهی؛ خلیج فارس و مسائل آن
  19. فرانتس فانون؛ بررسی جامعه شناسی یک انقلاب
  20. میشل فوکو؛ ایرانیها چه رؤیایی در سر دارند
  21. ادوارد سعید؛ شرق شناسی
  22. برایان فی؛ پارادایم شناسی علوم انسانی
  23. حمیرا مشیر زاده؛ تحول در نظریه های روابط بین الملل
  24. الیوت و ترنر؛ برداشت هایی در نظریه اجتماعی معاصر
  25. حسین بشیریه؛ تاریخ اندیشه های سیاسی در قرن بیستم جلد اول

* جانباز سیدمهدی حسینی

اینستاگرام
عرض سلام و ادب خدمت استاد
خیلی کوتاه و مختصر از باب این موضوع
این اشاره از این رو حائز اهمیت است که در روزگار شتاب زندگی دیجیتال! رسانه های آن ور آب بر طبلی نیز می کوبند که کارشناسان امر مشاوره آن را" تله ی ایثار گری" نامیده اند؛ و در نتیجه تهدید بیشتری برای اندیشه و انگیزه ایجاد شده است!
اثر وضعیِ خلل در اندیشه و انگیزه فراهم شدن موجبات خشنودی رسانه های امریکایی است. ...
متولیان امر باید هر چه زودتر نسبت به این مقوله بسیار مهم ، یک راهکار فرهنگی چاره ساز بیاندیشند تا از این تله به سلامت عبور کنیم ...
برنامه ریزی نکردن یعنی ، برنامه ریزی برای شکست . امی جونز

سپاس و تشکر مجدد
با نام و یاد خدا
سلام و درود خدا بر مرتضی قنبری وفا ؛ عزیز دل برادر و دقیق و نکته سنج

با ابراز خرسندی از دیدار مجدد و سپاس از بازخورد
با تشکر از متولیان فهیم و پرتلاش سایت وزین فاش نیوز
نظری بگذارید
نام خود را وارد نمایید
متن نظر را وارد نمایید
مقدار صحیح است
مقدار صحیح وارد کنید
بدون ویرایش از شما
آخرین اخبار
تبلیغ کانال فاش در ایتابنر بیمه دیفتح‌الفتوحصندوق همیاریخبرنگار افتخاری فاش نیوز شویدمشاوره و مشاوره تغذیه ویژه ایثارگرانسایت جمعیت جانبازان انقلاب اسلامیانتشارات حدیث قلماساسنامه انجمن جانبازان نخاعیlogo-samandehi