شهید گمنام- این روزها اشک با چشمانمان اُنسی بینهایت گرفته و شقایق های دشت سینه، در دست بادهایی سرد پرپر می شوند. این روزها خبرها پر از نام های کسانی ست که عنوان جانباز را با نام شهید جابجا می کنند و کام شهر، طعم تلخ فراق به خود گرفته است!

چند روز دیگر دومین یادواره جانبازان شهیدی است که صبورانه سال ها با درد و رنج های ناشی از مجروحیت همنشین بودند و غریبانه از میان شهر پر از غفلت و فراموشی ما به سوی یاران شهید خود می شتابند.

  قلب مالامال درد می شود وقتی می شنویم که آمار شهادت جانبازان در سال 93 خیلی بیش تر از سال پیش از آن است و اینگونه کوچ پرندگان سرعت گرفته! این برای همه ما یک هشدار است اعم از مردم و مسئولین که بدانیم آبروداران این سرزمین و قهرمانان ملی این آب و خاک به سرعت دارند از میان ما رخت سفر برمی بندند و همچون شقایق هایی سینه سوخته و لطیف در دست باد تک به تک و درست جلوی چشمانمان پرپر می شوند!

 در میانه سیل اشک هایمان که برای از دست دادن کبوتران شکسته بال از چشم چشمه جاری می شود و دلتنگی هایمان از فراق این عزیزان آبرومند در زمین، شاید خوب است به این موضوع هم کمی فکر کنیم که چرا این کبوتران زخمی اینگونه سریع درحال ترک کردن ما هستند. شاید این بی توجهی ها و کم کاری های ماست که همچون قفسی عرصه را بر این پرستوهای مهاجر تنگ کرده و شوق پرواز را در ایشان شدت داده است!

 توجه کردن به افزایش میانگین سنی جانبازان عزیز ساده ترین و ابتدایی ترین علتی ست که می توان به آن اشاره کرد. نگاهی به سال های جنگ تحمیلی و عوارضی که آن سال ها و سلاح ها و ... بر روح و جسم رزمندگان دفاع مقدس گذاشت، شاید بتواند ما را به علل این سرعت برساند.

بررسی عوارض جنگ تحمیلی در سال های جنگ

قرار گرفتن در معرض انواع سلاح ها مانند شلیک توپ و تانک و خمپاره، ترکش و تیر و تفنگ و ... که نه تنها جسم بلکه روح هر انسانی را تحت تأثیر قرار می دهد... صدای مهیب انفجار و دیدن صحنه های دلخراش و تکان دهنده از سوختن و تکه تکه شدن هم رزمان، دست و پنجه نرم کردن از نزدیک با مرگ و جان دادن انسان ها و برادران همدل و هم رزم به صورت دائم... که روح و جسم را به شدت آزار داده و به آن آسیب می رساند... قرار گرفتن در معرض انواع سلاح های شیمیایی، آسیب های صوتی و موج انفجار، زخم ها و مجروحیت های جسمی و روحی، قطع اعضا و از کار افتادگی که حقیقتا زندگی انسان را تغییر می دهد.

... تحمل انواع شکنجه های جسمی و روحی در ایام اسارت، گرسنگی و بی غذایی در جبهه، تشنگی ها و کم آبی، نبود میوه و سبزیجات و شیر در ایام اسارت و نخوردن غذای سالم بعضا" تا چند سال در اسارت یا جبهه که به شدت دستگاه گوارش را در معرض بیماری قرار داده و عوارض بعضا" مزمنی را در بدن رزمندگان ایجاد کرده است. نبودن امکانات بهداشتی و پزشکی در اسارت و در جبهه خود از عوامل آسیب دیدگی رزمندگان است که میزان جراحات را به ایشان بالا برده است.

... دوری از خانواده و گاها" از بین رفتن یک سری روابط خانوادگی در اثر سال های طولانی جدایی در زمان جنگ تحمیلی نیز خود از عوارض این دوران است و صدها و هزاران عامل دیگر که می تواند بر زندگی امروزه جانبازان عزیز تاثیر بگذارد و این گذشت حدود سی سال از جنگ را برای هریک از این عزیزان به گونه ای رقم بزند.

با توجه به تمام این عوارض و عوامل برشمرده شده ناشی از جنگ تحمیلی بر جسم و روح و زندگی و حتی خانواده رزمندگان، در تمامی این سال ها عوارض دیگری برای هریک از این عزیزان با توجه به شرایط زندگی، سن و سال، شرایط خانوادگی، میزان مجروحیت، طول زمان شرکت در جنگ و شدت جراحات به وجود آمده است که هم اکنون پس از گذشت اینهمه سال دارد خود را به این شکل یعنی سرعت فزاینده در از دست دادن این عزیزان جانباز، نشان می دهد.

بررسی عوارض جنگ تحمیلی در سال های پس از جنگ

  صحیح نبودن مصرف غذا و آب و مواد خوراکی مورد نیاز یکی از عواملی ست که در سال های پس از جنگ تحمیلی، به شدت سلامتی جانبازان را تحت تاثیر قرار داد. یبوست، تنبلی روده، چسبندگی روده، زخم معده و خونریزی های معده، سوء تغذیه و کم خونی های شدید، بیماری های کبد، و ... از بیماری های دستگاه گوارش است بسیاری از جانبازان گرامی از آنها رنج برده و سلامتی ایشان را به خطر می اندازد.

 عوارض کلیوی مانند سنگ کلیه و نارسایی کلیه که تحت تاثیر کمبود آب ایجاد شده است و فرصت های سخت در زمان جنگ و خطوط مقدم جنگ و ایام اسارت که بیماری های مثانه و کلیه و روده را برای ایشان ایجاد می نماید.

عارضه قطع نخاع که اینگونه جانبازان را به شدت در معرض کم تحرکی، چاقی، و بیماری های قلبی قرار می دهد و جان این عزیزان را به مخاطره می اندازد.

  عدم رسیدگی کافی پزشکی به این عزیزان، نبود امکانات و سهولت درمان برای ایشان، مشکلات شدید برای تهیه داروها و ... از فاکتورهایی ست که با بی توجهی ما و مسئولین، به انواع دردها و رنج ها و آلام روحی و جسمی این عزیزان دامن می زند و سلامتی آنها را به مخاطره می اندازد... و متاسفانه بسیاری از ما و کسانی که مسئول تامین بهداشت و درمان جانبازان هستند، دست روی دست گذاشته ایم تا خداوند این اسوه های ایثار و مقاومت را که برکت کشور و زندگی ما هستند  از میان ما ببرد!

... مشکلات زیادی که به دلیل شرایط خاص برای جانبازان به خصوص جانبازان نخاعی در زندگی و روابط اجتماعی وجود دارد نیز به این عوامل تهدید کننده سلامت جانبازان اضافه می شود.

نبود امکانات شهری مناسب و مناسب سازی ها برای تردد جانبازان ویلچری در اماکن عمومی، پارک ها، ادارات، پیاده روها و معابر، خود باعث محدودیت حرکتی و انزوای بیشتر جانبازان شده و می تواند یک فاکتور خطر محسوب شود. نداشتن روابط اجتماعی در برخی جانبازان باعث عوارض روحی و روانی گردیده و به تبع آن، ضعف  و بیماری های جسمی نیز تشدید خواهد شد.

دیده شده است که برخی جانبازان نخاعی داخل آسایشگاه ها به دلیل انزوای اجتماعی سال هاست که از آسایشگاه ها بیرون نرفته اند و همه این موارد زمینه بیماری را برای ایشان فراهم می کند.

وجود شرایط جسمی و روحی خاص که روابط خانوادگی با همسر و فرزندان را نیز تحت تاثیر قرار می دهد، در برخی موارد جدایی های ناگزیر و نداشتن همسر و همراه، روابط گسسته خانوادگی به دلیل سختی های خاص زندگی در مواردی می تواند منجر به تشدید بیماری های فرد گردد. در جانبازان اعصاب و روان که این موارد پررنگ تر و شایع تر بوده و می تواند سلامت فرد را به شدت به خطر بیندازد.

... زخم های بستر به خصوص در جانبازان نخاعی، جراحی های شدید و سخت، عوارض شیمیایی و تنفسی و عدم امکان آسان تهیه کپسول اکسیژن در جانبازان شیمیایی  نیز از عواملیست که جان قهرمانان این سرزمین را تهدید می کند.

با توجه به همه موارد مذکور که کم هم نیستند و عوارض متعدد دیگر، همه ما اعم از مردم و مسئولین باید توجه کنیم که هرکدام از ما در حرفه، مسئولیت و وظیفه خود باید بیش از پیش به این قشر آسیب پذیر و در معرض خطر و صدالبته ارزشمند اهمیت داده و برنامه ریزی های خرد و کلان خود را در جهت تامین رفاه، آسایش، تامین و تصویب بودجه برای تهیه امکانات رفاهی و مادی، درآمدزایی، اشتغال زایی، بسترسازی اجتماعی، مناسب سازی اجتماعی، امکانات پزشکی و دارویی و بیمارستانی و رسیدگی و توجه همه جانبه به ایشان انجام دهیم و فراموش نکنیم که حضور جانبازان در شهر و زندگی ما، مایه مباهات و برکت بوده و با از دست دادن هریک از این گل های آسمانی این ما هستیم که از برکتی خداوندی و حضور آبروداری در زمین محروم خواهیم شد. همچنین نباید فراموش کنیم که همه ما زندگی و نفس کشیدنمان را به حق مدیون این عزیزان و بزرگان هستیم و باید بی منت و بر اساس وجدان و وظیفه اجازه ندهیم تا رنجی غیر از رنج مجروحیت ایشان را بیازارد، شاید کمی از دین خود را به این ایثارگران گرانقدر ادا کرده باشیم.