تاریخ : 1394,چهارشنبه 15 مهر12:18
کد خبر : 38116 - سرویس خبری : مقاله و یادداشت

تحلیل رفتار جمعیت در حادثه منا


تحلیل رفتار جمعیت در حادثه منا

عبدالحمید احمدی پور

عبدالحمید احمدی پور - نوشته ضمیمه پرداختی دارد به حادثه تلخ و غمبار منا بر مبنای تحلیل رفتار جمعیت و استفاده از داده های سایبرناتیک . بر مبنای این تحلیل و با مفروض دانستن آگاهی مقامات رژیم آل سعود و مشاوران امریکایی و انگلیسی آنها از ضرورت پیش بینی و رعایت تناسب منطقی میان جمعیت با معبر ؛ چنین نتیجه گیری شده است که عدم رعایت الزامات بدیهی ، وقوع حادثه را قطعی ساخته و لذا می توان به این برداشت و باور رسید که این رخداد مرگبار محصول تعمد برنامه ریزی شده و حداقل اهمال و قصور آشکار مقامات آل سعود است که در هر دوحالت ، ایشان در برابر امت اسلامی مسؤولیت داشته و باید پاسخگو باشند و صد البته پیگیری جدی حادثه حق طبیعی و غیر قابل چشم پوشی و غیر قابل فراموشی جمهوری اسلامی ایران و سایر کشورهایی آسیب دیده از بی کفایتی آل سعود است .

*ھمانگونه که مستحضر ھستید این روزھا فاجعه جان باختن بیش از چھار ھزار نفر از حجاج کشورھای اسلامی ، شیرینی عید قربان را در ذائقه مسلمانان تلخ نمود؛ ضمن تسلیت این مصیبت بزرگ خدمت شما استاد گرانقدر خواھشمندیم در صورت صلاحدید بیان فرمائید در جائیکه امکان ھیچگونه تھدید و اعمال تروریستی نبوده است ، وقوع این فاجعه چگونه ممکن است ؟ طبق بعضی اطلاعات پراکنده ، آیا عمدی بودن این کشتار امکان دارد یا نه ؟ و شکل آن چگونه بوده است ؟ در خاتمه عزت و سلامت و طول عمر جنابعالی را از خدوند متعال خواھانیم . با احترام : شاگردان شما

بنام خدا . ضمن سلام و تسلیت متقابل خدمت خواھران و برادران عزیز دانشجو باطلاع میرسانم : در این روزھا معمولأ صحبت و اظھار نظر از طرف مسئولین ، کارشناسان و حتی اشخاص عادی ، فارغ از میزان اطلاع آنان از شرایط بستر ساز این اتفاق و کم و کیف فاجعه بسیار است ، بنحوی که در مجموع اطلاعاتی نارسا به جامعه القأ میشود و ھیچکدام جامع شرایط روز حادثه نیستند . در ھر حال ضمن احترام به احساسات انسانی و عواطف اسلامی مردم شریف کشورمان و سپاس از پرسش شما عزیزان ھمانگونه که مطلع ھستید روش نگارنده جوابگویی بر اساس مبانی سیبرنتیک و در قالب تحلیل سازه است . توجه کنید : ابتدا آن مقدار اطلاعاتی که قطعیت آنھا محرز است را بعنوان مبنا انتخاب و تحلیل را از ھمان نقطه شروع میکنیم: اول - تعداد تقریبی حجاج حدود دو میلیون نفر است . دوم - آمار تلفات در حدود چھار ھزار نفر است . ھمین دو داده قطعی اطلاعات مناسبی را برای ما آشکار میکنند . اول اینکه تعداد حجاج بسیار زیاد است و باید مسئله را با استفاده از فیزیک کلان سازه ھا یا (فیزیک جمعیتھای انبوه) بررسی نمائیم و بعلت پرھیز از طول کلام از ذکر فرمولھای مربوطه چشم پوشی میکنیم . توجه کنید : قبل از ھر چیز با توجه به مبانی سیبرنتیک میدانیم مثلا در ترافیکھای خیلی سنگین، مھمترین اصل تحقق ترافیک فاصله طولی بین خودروھاست بنحویکه اگر حداقل فاصله بین دو خودرو بیش از ( M1.4) طول یک خودرو باشد اصولا ترافیکی وجود ندارد . و اگر فاصله بین دو خودرو بین ( M1 ) تا (M 1.4 ) اندازه طول یک خودرو باشد.

بعلت بالا بودن رسانایی حسی (دیدن چراغ سبز) و رسانایی حرکتی (شروع بحرکت راننده) پس از سبز شدن چراغ راھنمایی در ھمان لحظه که اولین خودرو شروع به حرکت میکند آخرین خودرو نیز ھمزمان شروع به حرکت میکند بعبارت دیگر رسانایی حسی منطبق بر رسانایی حرکتی است (یعنی ھمه سبز شدن چراغ راھنمایی را دیده و ھمزمان اقدام به حرکت می کنند) به ھمین لحاظ وجود ترافیک منتفی و تجمع خودروھا یک شلوغی منظم و روان است . در حقیقت ترافیک و مشکلات آن از موقعی شروع میشود که فاصله بین خودروھا بتدریج از اندازه طول یک خودرو به صفر نزدیک شود . در این صورت رسانایی حسی (دیدن چراغ سبز) وجود دارد ولی رسانایی حرکتی شروع به کم شدن میکند . تا ھنگامی که فاصله ای بین دو خودرو نماند در این حالت ترافیک در نارسانا ترین شکل خود از نظر حرکتی قرار دارد . یعنی اگر ھر اتومبیل فقط 15 ثانیه زمان برای حرکت و ترک جایگاه خود نیاز داشته باشد . به محض روئیت چراغ سبز . دقیقأ نیم ساعت زمان نیاز دارد که اتومبیلی که در پانصدمتری است یعنی اتومبیل صدوبیستم شروع به حرکت کند . پس از این مقدمه توجه عزیزان را به موارد زیر که نتیجه بررسی اجزاء تشکیل دھنده کلان سازه ھا است جلب میکنم : یک - در حالت نارسانائی کامل اگر اتومبیل با ھر مانعی مانند چاه یا چاله برخورد کند فقط زمانی متوجه خطر خواھد شد که داخل چاله افتاده باشد . . دو - در حالت نارسانائی کامل ھمه اختیارات راننده در زمان شروع به حرکت و زمان باز ایستادن از حرکت و قدرت تغییر دادن سرعت از او سلب میشود . سه - در حالت نارسانائی کامل ھمه اختیارات راننده در انتخاب روش مقابله با خطر و مانع و قدرت پرھیز از برخورد با مانع از او سلب میشود .

در این شرایط تنھا راه نجات فقط تبعیت از شرایط حاکم است . ھمه آنچه گذشت مقدمه ای بود که دریابیم نتیجه رفتار کلان سازه جمعییت انبوه حجاج چگونه و حجاج ما در سرزمین وحی تحت چه شرایطی بوده اند و چه عواملی موجب این تلفات مصیبت بار شده است. البته لازم است با توجه به داده ھای قطعی و تحلیل رفتار کلان سازه جمعیت انبوه ، مجددأ ھمه داده ھای قطعی شده را مرور کنیم .توجه کنید : 1 - تعداد تقریبی حجاج حدود دو میلیون نفر است . 2- آمار تلفات در حدود چھار ھزار نفر است . 3- با توجه به تعدد معابر بطرف رمی جمرات انحصارأ از یک معبر استفاده شده و بقیه مسدود بوده اند . 4- جمعیت در معبر بسیار متراکم بوده است . (بیش از پنج نفر در متر مربع 5- ) طبق بررسی تصاویر) معبر دارای عرضی با گنجایش تقریبی بیش از پنجاه نفر بوده است . 6- نارسانایی شدید حرکتی بر معبر حاکم بوده است .

7- عوارض تشدید کننده مانند : دمای ھوا ، فقر اکسیژن و فشارھای جانبی وجود داشته 8- معبر بوسیله نرده ھای فلزی قابل عبور محصور بوده است ولی مامورین مانع فرار افراد ھنگام احساس خطر شده اند . تحلیل : باتوجه به آنچه ذکر شد معلوم میشود بعلت ازدحام و تراکم جمعییت شرایط نارسانایی حرکتی شدیدی بر جمعیت در حال حرکت حاکم بوده در شرایط نارسانایی حرکتی اگر چاله ای در چندین متری مسیر قرار داشته باشد فرد ناگزیر از سقوط در آن است زیرا نه توان تغییر مسیر و دور زدن مانع را خواھد داشت و نه توان کم کردن سرعت یا توقف و حتی نه توان اضافه کردن سرعت و اصولا موقعی متوجه وجود چاله خواھد شد که در آن سقوط کرده باشد . در این شرایط ، فرد کاملا بی اراده است و حرکت جمعیت او را با خود میبرد . به این شرایط اضافه کنید پدیده فقر اکسیژن ھوا (در جمعیتھای انبوه بعلت مصرف قسمت اعظم اکسیژن ھوای مجاور جمعیت در جریان تنفس افراد ، فقر شدید اکسیژن بوجود آمده و رقیقتر شدن ھوا بعلت گرما ، فقر اکسیژن را شدید تر میکند) تراکم حداقل پنج نفر در متر مربع این تراکم بعلت عوامل تشدید کننده (گرما و فقر اکسیژن ) برای بیماران و اشخاص مسن خطرناک است و اگر تراکم به شش نفر در متر مربع برسد برای آنھا کشنده خواھد شد در تراکم شش نفر و بیشتر خم شدن یا افتادن یا نشستن فرد اعم از جوان یا مسن به مرگ حتمی او می انجامد .

در اینگونه ازدحام ھا ھرگونه تغییر در رسانایی حسی یا تغییر مفھوم پیامھای حسی مانند : جلوگیری از حرکت ، ایجاد شایعات ، بستن راھھا ، محصور نمودن عرض راھھا ، تغییر مسیر جمعی ، تقابل گروھھا ، فرمانھای انتظامی و ایجاد موانعی مانند اتومبیل و غیره قطعأ منجر به بروز نگرانی جمعی و وقوع حادثه و بحران و در نتیجه کشتار پر تعداد افراد حاضر در صحنه خواھد شد . در این لحظات بجز پاشیدن آب به منظور تلطیف ھوا یا وزش باد (که ھوای پر اکسیژن را جایگزین ھوای کم اکسیژن میکند) ھیچ دخالت دیگری مجاز نیست وهرگونه تلاش منفعلانه و شتاب زده برای تغییر فوری شرایط منجرتشدید نگرانی ها وافزایش صدمات و تلفات میشود . در این شرایط حتی گشودن راھی با عرض کمتر از عرض معبراصلی نیز خطرناک است زیرا این پیام حسی موجب ھجوم مردم بطرف راھی میشود که گنجایش کافی ندارد و طبعأ موجب ازدحام بیشتر و انتقال کانون خطر به محل های دیگر میشود در کوتاه سخن تنھا عدم دخالت و رھا کردن مردم بھترین کمک به آنھا و موجب القاء آرامش است .

تحلیل نھایی : در بند 5 اشاره شده عرض معبر گنجایش قریب پنجاه نفر را دارد . حال باتوجه به تلفات چھار ھزار نفر ، طول محل حادثه قبل از تراکم مرگ آور محل گنجایش قریب ھشتاد نفر بوده یعنی طبق بند 4 (مساحت 800 مترمربع ) که بعدأ بدلیل بالا رفتن تراکم به ھشت نفر در متر مربع میرسد. یعنی آن جمعیت در مساحت قریب 500 متر مربع فشرده شده و با توجه به عوامل تشدید کننده مانند (گرما ، فقر اکسیژن و تلاش افراد برای نجات خود) فاجعه واقع میشود . حال با توجه به وسعت محل حادثه اتفاقھای بزرگی مانند : ایجاد مانع یا بسته شدن راه یا برگشت جمعیت یا تلاقی جمعیت دیگری با جمعیت قبلی میتوانند باعث بالا رفتن این حجم از تراکم حجاج و شروع کشتار شده باشند . نکات مشکوک : اول - طبیعی است ایران و عربستان بعلل گوناگونی از روابطی حسنه برخوردار نیستند .

دوم - عربستان چندین مرتبه کشتار ایرانیان را پس از انقلاب در کارنامه خود داشته است سوم - تنھا قریب سه درصد از زائرین حج را ایرانیان تشکیل میدھند در صورتیکه بالاترین میزان تلفات را ایرانیان داشته اند. یعنی قریب دوازده درصد. چھارم - مامورین مانع فرار افراد ھنگام احساس خطر از نرده ھا شده اند پنجم - حضور مامورین کاملا خنثی و با وجود دیدن حادثه دیدگان بگونه ای عمل کرده اند که گویا اینگونه دستور دارند . بدلیل آنچه گذشت ایرانیان محق ھستند با نگاه تردید به نیت حکومت عربستان نسبت به فاجعه منا بنگرند این تردید را تصاویر گرفته شده از عدم کمک نیروھای عربستان نسبت به حادثه دیدگان منا تقویت میکند و اگر اینگونه باشد : مسلم است حکومت عربستان از تخصص (استادان سیبرنتیک) یا (متخصصین کلان سازه ھا) یا (کارشناسان فیزیک جمعیتھای انبوه) در مراکز کارشناسی خود بھره میگیرد . پس باید از آنچه در این نوشتار آمده اطلاع داشته باشد . یعنی آنھا میدانند برای کشتن ھزارھا نفر در این اجتماعات بدون آنکه سوءظن کسی یا کشوری را برانگیزند فقط کافیست یک دخالت کوچک ھمانطور که ذکر شد در جریان تردد مردم بطرف جمرات انجام دھند بدون آنکه عمدی بنمایند . باتوجه به آنچه گذشت : عوامل بستر ساز این حادثه یا عمدی بوده اند . یا حاکی از تکبر ، کینه ، نخوت ، اهمال ، حماقت و مسئولیت ناپذیری مسئولین عربستان . یا نشاندھنده نقص بسیار شدید در آموزش و مسئولیت خواھی از نیروھای امنیتی و خدماتی ھستند . البته ھیچکدام از عوامل رافع مسئولیت آنھا نیست . والسلام و من االله التوفیق .


کد خبرنگار : 17