سعیده نام آور (کارشناس تغذیه و رژیم درمانی)- گیلاس... میوه ای دوست داشتنی و هوس انگیز که با فرا رسیدن فصل تابستان مهمان خانه ها می شود. نام علمی این میوه کوچک و گوشتی، " Cerasus avium " است که گیاهی ست که با ارتفاع کوتاه ، شاخههای صاف بدون خار و قرمز رنگ مایل به قهوهای، برگهای سبز تقریباً درشت لبهدار و دارای میوه گوشتدار با گونههای متعدد وجود دارد که تقریباً در تمام کشورهاى جهان آن را مىشناسند و احتمالاً بومی منطقهای بین دریای سیاه و دریای خزر است و در زمانهای قدیم به اروپا برده شده است. ایران با تولید ۲۲۵ هزار تن (۱۲درصد تولیددنیا) سومین تولید کننده گیلاس در جهان میباشد (بعد از ترکیه و آمریکا)
گیلاس هم همان طور که مشخص است جزء دسته بندی گروه میوه ها بوده و به عنوان منبع غنی فیبر غذایی، ویتامین و آب بسیار مفید است.
ارزش تغذیه ای یا میزان مواد مغذی موجود در 100 گرم گیلاس:
هر 100 گرم گیلاس (حدود 14عدد گیلاس متوسط) دارای این ترکیبات است:
انرژی 72/06کیلو کالری
رطوبت 80/74گرم
کربوهیدرات 16/60گرم
پروتئین 1/21 گرم
چربی 0/69 گرم
فیبر 1/87 گرم
کلسیم 14/71 میلی گرم
فسفر 19/12میلی گرم
آهن 0/38 میلی گرم
پتاسیم 223/5 میلی گرم
فلوئور 25میکروگرم
منیزیوم 11/76میلی گرم
21/47 ویتامین آ RE
ویتامین ث 7/06میلی گرم
اسید فولیک 4/12 میکروگرم
... با نگاهی به خواص گیلاس و مواد مغذی موجود در آن میتوان به نتایج ساده ای رسید که مصرف این میوه چه فوایدی میتواند برای هر فرد داشته باشد.
1. با توجه به اینکه گیلاس دارای آهن و اسید فولیک است، در رفع کم خونی موثر بوده و برای خونسازی مفید می باشد.
2. داشتن همین مواد مغذی به افزایش اشتها و رشد قدی کودکان نیز میتواند کمک کند.
3. گیلاس دارای ویتامین " آ " و " ث " بوده که آنتی اکسیدان های بسیار قوی ای هستند و هم غیر از این دو ویتامین منبع غنی آنتی اکسیدان های دیگر است. یعنی خوردن گیلاس هم جلوی سکته را می گیرد و هم سرطان.
4. ویتامین " آ " بینایی را بهبود می بخشد و ویتامین "ث"، سیستم ایمنی را بالا می برد. خوردن گیلاس به جلوگیری از مسمومیت های فصل گرم نیز کمک می کند.
5. گیلاس به دلیل داشتن آب و فیبر فراوان، یک ملین بسیار خوب بوده و برای افراد دچار یبوست و هموروئید توصیه می شود.
6. اینکه می گویند خوردن گیلاس آرامش بخش و شادی بخش است، بیراه نیست. چون گیلاس هم پتاسیم و بازکننده عروق را دارد و هم منیزیوم که ماده معدنی آرامش بخش در بدن است. حتی خوردن گیلاس برای بعضی از افرادی که مشکل کم خوابی دارند، و به بهبود خواب فرد کمک می کند.
7. دم کرده دم گیلاس از قدیم و در طب سنتی برای دفع سنگ های مثانه و تمیز کردن مجاری ادرار استفاده می شده است.
8. از گیلاس له شده به عنوان یک ماسک پوست برای زیبایی و طراوت و چروک نشدن پوست میتوان استفاده کرد. چون گیلاس ویتامین های موثر در سلامت پوست را دارد.
9. گیلاس به عنوان یک میوه که دارای قند است، اگر به اندازه استفاده شود هیچ مانعی برای افراد دچار دیابت نداشته و قند این افراد را به سرعت بالا نمی برد. چون اساسا" گیلاس دارادی قند فروکتوز بوده که ترکیبی ست از دو قند ساده و تجزیه قند فروکتوز کمی طول می کشد. بنابراین قند افراد دیابتی را بالا نمی برد. البته در صورت کم و درست مصرف کردن.
10. فراموش نکنیم که هر 8 تا 10 عدد گیلاس، یک واحد میوه است و هر فردی میانگین و روزانه به 2 تا 4 واحد میوه نیاز دارد. پس اگر در خورن گیلاس زیاده روی شود، هم قند افزایش می یابد و هم وزن!
11. گیلاس به عنوان واحد میوه دارای چربی نبوده و فیبر آن برای کاهش چربی و فشار خوب نیز هست.
12. گیلاس دارای مواد ضدالتهاب هم بوده و در بهبود دردهای التهابی و آرتروز، نقرس و روماتیسم نیز موثر است. حتی در طب سنتی از دمکرده دم گیلاس برای کاهش التهاب در بیماری هاس تنفسی استفاده می شود.
13. طبع گیلاس سرد است و از طرفی به دلیل داشتن فیبر غذایی، نفخ آور نیز هسن. پس سعی کنید حجم زیادی از این میوه را یک جا نوش جان نکنید.
14. خوردن گیلاس قبل از غذا حداقل یک ساعت میتواند به سیری کمک کند. اما در کل بعد از غذا توصیه نمی شود، چون با هضم غذاهای ترکیبی منافات دارد.
15. در بررسی ها مشاهده شده که عصاره گیلاس سیاه تا 89 درصد فعالیت آنزیم های عامل تشکیل پلاک دندان را متوقف می کند. برای همین از گیلاس به عنوان ضد پوسیدگی دندان نیز یاد می شود.
16. گیلاس را بهتر است تازه مصرف کرد. البته بسیاری از مردم با گیلاس، مربا و یا ژله درست می کنند زیرا نمی توان آن را به صورت تازه ذخیره و نگه داری کرد، ولی می توان آن ها را فریز کرد و در فصل زمستان به شکل گیلاس یخی خورد.
امید است که با خوردن این نعمت خوشمزه و مفید در این فصل، همه یک پله به سلامتی نزدیک تر شوند.