عبدالحمید جعفریان،جامعه شناس - جامعه شناسان معتقدند جنگ از کهن ترین و متداولترین منازعات در بین ملتها و روابط بین الملل بوده است و جامعه های بشری از دوران باستان"کشاورزی سنتی"مدرن"و"پست مدرن"همیشه دستخوش تغییرات و تحولات بنیادین شده است و جنگ و نزاع دارای رسالتی مقدس بوده است. یکی از رسالتهای مقدس و ارزش مدار که در کشور ما ایران در فاصله سالهای 1359  تا 1367 به وقوع پیوست حضور مردم بخصوص جوانان و نوجوانان در جنگ نابرابرعراق علیه ایران بود. جوانانی که درپی نیاز سنجی زمان خود به دفاع همه جانبه از جامعه ارزشها"منافع ملی تن به آب و آتش وجنگ خونین زدند و حماسه ایی بزرگ در تاریخ اجتماعی آفریدند. در این جنگ و حماسه نابرابر عده ای شهید" اسیر" و جانباز شدند.

عقلانیت اجتماعی و جامعه شناسی حکم میکند که جانبازان این شهدای زنده جنگ که از درد و رنج بالای جسمانی و روحی روانی به سبب آسیبهای جنگ در حوزه های مختلف برخوردارند جامعه چه پاداش مناسبی به آنان داده است؟ شاید جواب اکثریت جانبازان عزیز این باشد که هنوز دولتمردان و جامعه به وظایف خودشان درست عمل نکرده اند. آری وظیفه جامعه و دولتمردان در مقابل جانبازان و ایثارگران بسیار سنگین و خطیر و قابل توجه است. جانبازانی که ازسلامتی خودشان گذشتند تا جامعه وکنشگران و افراد حشر کننده در آن در سلامت و رفاه و امنیت باشند، اما امروزه در جامعه شاهدآن هستیم که جانبازان را مورد کم لطفی یا زیاده خواهی وفراموشی در افکار عمومی کرده اند.

جانبازانی که دارای رسالتی ارزشی و مقدس بوده اند و جامعه ی در حال جنگ را به شهسوار راستی و رهرو چالاک طریق دوستی مردم مدار و مردم دوستی مبدل ساختند. آری امروزه دولتمردان و وزراتخانه ها و حکومت و تشکل های مردم نهاد یا همان NGO های بنیاد شهید و کلیه تشکلهای ایثارگری وظیفه ای بسیار سنگین در تاریخ اجتماعی معاصر جانبازان و خانواده های صبور این عزیزان دارند. حوزه های اجتماعی متنوعی جهت خدمت رسانی به جانبازان در جامعه شامل "اقتصادی" "اجتماعی" "رفاهی" "ورزشی " "پزشکی" و از همه مهمتر "حقوق و مزایا" وجود دارد که دستگاههای حکومتی و نهادهای مردم نهاد ایثارگری باید آنها را شناسایی و به آنها توجه کنند. این گونه خدمات هرگزجای زخمها و دردهایی که جانبازان کشیده و می کشند تا ارزشها، امنیت و سلامتی افراد درجامعه پابرجا بماندرا نمی گیرد.

علمای اجتماعی و جامعه شناسان، بزرگترین سرمایه جامعه را کسانی می دانند که حاضرند برای بقای جامعه جانشان را داده و جانبازی کنند. آری، در حوزه سرمایه های دیروز اجتماعی ایران، همین جوانان و نوجوانان بودندکه عده ایی ازآنان برای دوام و قوام و ثبات جامعه جانبازی کردند و جانشان را در طبق اخلاص و فداکاری گذاشند و در جنگ ایران و عراق جانباز و ایثارگر شدند.

در یک مطالعه تطبیقی بین کشورهای درگیر جنگ در طول ادوار گذشته تا کنون، اگر نظری اجمالی به کشورهای در حال توسعه و پیشرفته داشته باشیم در میابیم که آنها چه تسهیلات و امکاناتی به مجروحان کشورشان می دهند وما کجای کاریم!؟

با اینکه کشور ما خدمات گوناگونی در حوزه های مختلف برای جانبازان و ایثارگران انجام داده اما خیلی در حوزه های خدمات اجتماعی و فرهنگ سازی در این زمینه برای اعضای جامعه خود عقب است. لذا انتظار ما جانبازان، این کنشگران فعال دیروز و امروز جامعه، از قوای مجریه " مقننه " قضاییه "نهادهای ایثارگری " بنیاد شهید"،نیروهای مسلح، ارتش و سپاه این است که تا این عزیزان زنده اند قدر آنان را دانسته و انواع خدمات اجتماعی  اقتصادی و رفاهی و افزایش حقوق و مزایا را به این ولی نعمتان ارزانی دارند. نه اینکه نوش دارو بعد مرگ سهراب!!! باشد.

امید آنکه مشمول این بیت شعر شاعر نشویم که میگوید :
 تا هستم ای رفیق ندانی که کیستم     روزی سراغم آیی که نیستم