علی -جیم - فرمان های ماندگار قرآن کریم برای آداب واحکام معاملات
(محمود حقیقت طلب . دکتری حقوق خصوصی با گرایش املاک و مستغلات )
به بهانه اعلام قوه قضائیه مبنی بر وجود پانزده میلیون پرونده در سطح کشور
سال هاست که قراردادها، انواع معاملات املاک، اسناد ومدارک ملکی با تغییر قوانین ومقررات بصورت آمرانه و عملکرد دستگاه ها و نهادهای دولتی بصورت جزیره ای و مستقل، مصائب ومشکلات زیادی را برای مردم و کشور رقم زده است؛ به نحوی که کشور ما در بین کل کشور های دنیا تقریبا از لحاظ بهداشت قضایی در زمینه کیفیت دادرسی ، فرآیند طولانی دادرسی، حجم انبوه پرونده ها در طی سال، شیوه های دو گانه دادرسی وسایر مؤلفه ها که ذکر تک تک آنها از حوصله این مطلب خارج است، در پایین ترین سطح خود قرار دارد!
بنا بر باور بنده اکثر این مشکلات ومعضلات ریشه در عدم آموزش های تخصصی و کاربردی، اطلاع رسانی و بی توجهی نسبت به آموزه های راهبردی دینی و قوانین مدنی، اقتصاد بیمار و ناهنجاری های اخلاقی و... می باشد.
به همین نگاهی به مانیفست آداب و احکام معاملات اسلامی مذکور در قرآن کریم و سفارشات دیگر بزرگان دینی می اندازیم باشد که به فرامین دینی بیش از این توجه نموده و پایبندی نشان دهیم:
ای اهل ایمان! چون به قرض یا نسیه معامله می کنید :
فرمان اول. تازمانی معین، سند و نوشته ای در میان شما باشد
فرمان دوم. باید نویسنده درستکاری معامله شما را بنگارد
فرمان سوم . ( نگارنده ) مدیون امضاء نماید و ازخدای بترسد.
فرمان چهارم . ( نگارنده ) از آنچه که توافق شده ، چیزی نکاهد یا نیفزاید.
فرمان پنجم . اگرمد یون ،سَفیه یا صَغیراست و صلاحیت امضاء ندارد ، وَ لّی او به عدل و درستی امضاء نماید.
فرمان ششم .
دو تن از مردان را گواه گیرید! (و اگر دو مرد نیابید یک مرد و دو زن را که هر کدام طرفین تراضی نمایند گواه گیرید که اگر یک نفرازآنها فراموش نماید ، دیگری رادر خاطر باشد و هرگاه شهود را به محکمه فرا خوانند، امتناع ننماید).
فرمان هفتم. درنوشتن تاریخ معین برای آن مسامحه نورزید! (خواه معامله کوچک باشد خواه بزرگ، نزد خدای بزرگ این درستر است تا شک و ریبی پیش نیاید وموجب نزاع شود، مگر اینکه معامله نقد حاضر باشد که دست به دست میان شما برود ، دراین صورت باکی نیست که ننویسید).
فرمان هشتم. اگر معامله می کنید برای آن گواه گیرید ( تأکید قرآن کریم ).
فرمان نهم. نباید به نویسنده و گواه ضرری رسد! (بی اجر مانند اگر چنین کنید نافرمانی کرده اید و ازخدای بترسید و نافرمانی حُکم او نکنید، خداوند به شما تعلیم مصالح امور کند و خدا برهمه چیز داناست).
سفارش امام اول شیعیان: معامله کنید چون بیگانگان، معاشرت نمایید چون برادران!