طی روزهای گذشته گلدسته‌های یادمان شهدای هویزه با هدف بازسازی مجدد، تخریب شد که نگرانی و دلخوری‌هایی را از سوی برخی از خانواده‌های معزز شهدا در پی داشت. از اینرو خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس برای بررسی بیشتر این موضوع به گفت‌وگو با «میلاد کریمی» دبیر شورای فرهنگی یادمان شهدای هویزه پرداخته است که در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید:

کریمی با اشاره به قدمت 34 ساله مسجد و گلدسته‌های یادمان شهدای هویزه، اظهار داشت: مسجد و گلدسته‌های یادمان شهدای هویزه از سال 62 تا 65 بنا به پیشنهاد خانواده‌های معزز شهدا و با طراحی و پیگیری شبانه‌روزی کمیته عمران و شورای مرکزی جهاد خوزستان توسط مهندسان خوزستانی و معماران یزدی ساخته شد. بلافاصله بعد از آزادسازی محل نبرد و شهادت شهدای مظلوم هویزه در سال 61، جمعی از خانواده‌های شهدا به محل شهادت فرزندانشان آمدند و همانجا پدر شهید فاضل در یک مصاحبه درخواست می‌کند تا مسئولان، مکانی را در جوار شهدا برای استراحت و بیتوته خانواده‌های شهدای هویزه در نظر بگیرند، زیرا خانواده هر یک از این شهدا از مسیرهای دوری به هویزه می‌آمدند.

وی ادامه داد: همزمان، همین فکر و ایده در ذهن جهادگران و سنگرسازان جهادسازندگی خوزستان نیز به دلیل اینکه تعدادی از شهدای مظلوم هویزه از جهادگران و دوستان شان بودند، شکل گرفت، با این تفاوت که افق دید آنها آینده‌ای را نشانه رفته بود که به زیارت و استراحت صِرف خانواده‌های شهدای هویزه محدود نمی‌شد؛ لذا چشم‌انداز طراحی، ابعاد وسیع‌تری پیدا می‌کند و کار کارستانی خلق می‌شود که تا امروز پابرجاست. آنها با همه وجود کار را به دست گرفتند تا در اطراف مشهد این شهدا مکان‌هایی طراحی شود که آثار به دست آمده و ادوات جنگی آنان و هر چه متعلق به شهدا بود به نمایش درآید. ضمنا محلی برای توقف و بیتوته موقت نیز باشد. به همین منظور علاوه بر مسجد، حجره‌هایی اطراف محل صحن قبور شهدا، ساخته شد. حجره‌ها طرح کاروانسرا دارند. فلسفه ساخت این حجره‌ها علاوه بر نمایش آثار شهدا، استراحت خانواده شهدا و زائران نیز است. این حجره‌ها امروز فرش شده و محل معرفی شهدای هویزه است.

دبیر شورای فرهنگی یادمان شهدای هویزه خاطرنشان کرد: روایت عملیات، شهدا و مکان یادمان هویزه سال‌هاست که گمنام مانده است.

کریمی در خصوص اسکان زائران در یادمان شهدای هویزه، گفت: یادمان شهدای هویزه تنها یادمانی است که دارای زائرسراست. کاروان‌های زائران ایرانی و خارجی در این مکان اسکان می‌گیرند. همچنین تنها یادمانی است که بر خلاف سایر یادمان‌ها که حسینیه دارند، دارای مسجد است و فلسفه وجودی گلدسته ها نیز همین مسجد است.

وی با بیان اینکه معماری گنبد و گلدسته‌های مسجد یادمان تلفیقی از علم، تجربه و هنر است، گفت: کمیته عمران جهاد سازندگی خوزستان و اساتید معماری اهل خوزستان و یزد برای ساخت این بنا زحمات زیادی کشیدند. معماران یزدی بدون دریافت هزینه‌ای این اثر ماندگار را ساختند. دو تن از معمارهای این بنا، سال‌ها بعد اجرشان را دریافت کردند و فرزندشان به شهادت رسید.

کریمی اذعان داشت: با توجه به اینکه این بنا در حالت اضطرار و زیر گلوله باران دشمن بعثی ساخته شده است، از چند سال قبل در اثر تغییرات جَوی و وضعیت محیطی نامناسب، ریزش‌ کاشی‌های گلدسته‌ مسجد اتفاق افتاد. در همین راستا جهت مرمت و جلوگیری از ریزش کاشی‌ها و صدمه بیشتر به بنا از طرق مختلف پیگیری‌هایی صورت گرفت که متعاقب آن، کارشناسانی جهت بازدید اعزام شدند. عدم اقدام عملی و بازدید و بررسی صرف باعث شد تا شکاف‌هایی در گلدسته‌ها ایجاد و به مرور زمان، تَرک‌ها عمیق‌تر شود.

از آنجایی که یادمان شهدای هویزه در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، هیئت امنا نامه‌ای به همراه تصاویر گلدسته‌ها به سازمان میراث فرهنگی ارسال کرد. آنها نیز در تاریخ 10 شهریورماه سال‌جاری 2 نفر معمار برای بررسی اعزام کردند که چون اطلاعی از نحوه ساخت گلدسته نداشتند پس از بازدید و بررسی، نظر به تخریب دادند و سرانجام گلدسته‌های مسجد یادمان شهدای هویزه تخریب شد.

دبیر شورای فرهنگی یادمان شهدای هویزه عنوان کرد: در پی این تخریب، گلایه‌هایی از کم‌توجهی مسئولان ذی‌ربط در خصوص حفظ و نگهداری این اثر ارزشمند از سوی خانواده‌های شهدا اظهار شد. زیرا چنانچه در سال‌های گذشته اقدام عملی و رسیدگی لازم نسبت به این بنا صورت می‌گرفت، امروز شاهد تخریب آن نبودیم.

وی افزود: با توجه به اینکه اردوهای راهیان نور دانش آموزی از مدتی دیگر آغاز می‌شود و یادمان شهدای هویزه یکی از مناطق زیارتی این زائران است. بنابراین بعید است به دلیل تردد زائران و مشرف بودن محل گلدسته‌ها به صحن قبور شهدا تا سال آینده امکان بازسازی وجود داشته باشد.

کریمی خاطرنشان کرد: خانواده شهدای هویزه به عنوان متولی یادمان شهدای هویزه از مسئولان ذیربط که معین و پشتیبان یادمان می باشند درخواست دارند که با توجه به عکس‌های تهیه شده از گلدسته‌های سابق، گلدسته‌های جدید، با به کارگیری مهندسان و معماران متخصص ساخت گنبد و گلدسته دقیقا مشابه طرح قبلی ساخته شود.

دبیر شورای فرهنگی یادمان شهدای هویزه هشدار دیگری نیز به مسئولان ذی ربط درباره حفظ و نگهداری این یادمان‌ داد و اظهار داشت: گنبد مسجد زیارتگاه شهدای هویزه نیز دچار فرسایش شده است. سازه گنبد با طراحی یکی از اساتید دانشگاه شهید چمران اهواز و تلاش مهندسان خوزستانی جهاد ساخته شده است؛ اما اکنون ترک‌هایی در گنبد مشاهده می‌شود. درخواست داریم که با رسیدگی به موقع، مانع تخریب این بنای ارزشمند شوند. این اثر ماندگار و منحصر به فرد، میراث ملی دفاع مقدس ماست و در فهرست آثار ملی نیز ثبت شده است.