اگر نگاهی گذرا به 40 سال انقلاب اسلامی مردم ایران داشته باشیم، بی شک نقطه اوج آن را در 8 سال دوران دفاع مقدس می‌بینیم، دورانی سخت و شیرین که یادآور حماسه آفرینی مردان و زنانی است که در مقابل دشمن صف کشیدند و قدرت ایمان و استقامت را در دل هایشان پروراندند و با گذر از گردنه‌ای دشوار بر تجاوزگر خارجی و غول ناامیدی پیروز شدند. اذعان به اینکه دوران دفاع مقدس نقطه طلایی 40 سال انقلاب اسلامی است حرف نگارنده این متن نیست، مقام معظم رهبری بارها و به کررات درباره دفاع مقدس به تعابیر مختلف یاد کرده‌اند، ایشان دفاع مقدس را گنجینه‌ای عظیم می‌دانند که تا مدت های طولانی ملت می‌تواند از ذخایر آن استفاده و سرمایه گذاری کند.

دفاع مقدس تبلوری روشن از فرهنگ ایثار و از خودگذشتگی بود، فرهنگی که در بطن خود «شهادت» را در پی داشت و انسان را چنان به اوج تعالی و معرفت رساند که حاضر شد برای هدفی والا از جان خود بگذرد، فرهنگ شهادت در دفاع مقدس به اوج رسید و مبنایی برای تاریخ پس از خود شد. آیندگان با بازخوانی تاریخ این دوران می‌توانند الگویی درست از همه جوانب زندگی فردی و اجتماعی را ترسیم کنند، هر آنچه از فضیلت‌های جامعه‌ای آرمانی وجود دارد در دورانی دفاع مقدس قابل رویت است، عشق، امید، معنویت، از خودگذشتگی، ایثار، صبر، همبستگی، اتحاد، توکل، همه آن چیزیست که به عینه و در بالاترین حد در دوران دفاع مقدس وجود داشت.

پس از این زمان مناسبت‌های جدیدی به تقویم کشور وارد شد، روز تکریم همسران و مادران شهدا که همزمان با وفات حضرت ام‌البنین است، روز جانباز، روز اسرا و آزادگان، روز پاسدار و البته روز شهدا در 22 اسفندماه که به مناسبت سالروز صدور فرمان امام خمینی مبنی بر تاسیس بنیاد شهید و امور ایثارگران نام گذاری شده است.

اگرچه این روز به واسطه دفاع‌مقدس و حماسه شهدا در آن دوران نام‌گذاری شده است اما محدود به زمانی خاص نمی شود. این روز متعلق به همه زمان ها و همه شهدایی است که فرهنگ ناب شهادت را در برهه های مختلف زمان زنده نگاه داشتند، فرهنگی که در درون خود پرورش دهنده مفاهیم عمیق انسانی است.

فارغ از برنامه ها و مراسماتی که در روز بزرگداشت شهدا در نقاط مختلف کشور برگزار می شود تا به نوعی یاد و خاطره شهدا را زنده نگاه دارند باید این نکته را متذکر شد و بر آن تامل کرد که شهدا نیازمند معرفی نیستند، بلکه فراتر از ظاهر امر در باطن باید بر اشاعه افکار و آرمان های شهدا از صدر اسلام تاکنون همت گماشت. هرچه فاصله تفکر جامعه به تفکرات شهدا نزدیک تر باشد راه رسیدن به رستگاری بشریت آسان تر و جامعه نیز از گزند ناملایمات و دشمنی‌ها مصون‌تر خواهد بود.

علاوه بر این نام‌گذاری روز شهدا بهانه‌ای‌ است برای یادآوری روزهای سخت مردمی که در زیر آتش و گلوله دشمن، جوانه‌های امید آینده ی کشور را برای روزهای صلح آبیاری می‌کردند، روزهای شیرین اتحاد و همدلی برای مقاومت دربرابر زورگویی‌های دیوانه‌ای همچون صدام، مرور خاطرات دورانی که پس از هر عملیات موجی از اشک و لبخند جو جامعه را فرا می‌گرفت، خوشحالی از پیروزی رزمنده‌ها و اشک رسیدن دسته دسته پیکرهای شهدا، جوانانی که آینده سازان کشور بودند و اگرچه جسمشان و محصور در خاک می‌شد اما اندیشه شان به بارور شدن درخت انقلاب کمک می کند.

روز شهدا بازخوانی وقایع برگی از تاریخ ایران اسلامی است، روزگاری که اگر سختی ها و دردها، زخمی عمیق بر پیکر مردم زده بود اما عشق و امید به آینده دل های آنان را برای همبستگی بیشتر و ساختن کشور پس از پیروزی از جنگ گرم می‌کرد.

بزرگ نمایی نیست اگر بگوییم در سرزمینی که هر روز سیلاب های دشمنان و حیله منافقان بر ساحل زندگی مردمانش چنگ می زند، این دست شهداست که اجازه غلبه زورگویان را نمی‌دهد، اگر امنیت و آرامش ملت مدیون خون شهداست با این حساب هر روز، روز شهداست. چرخ امید، پیشرفت، خودسازی و رسیدن به قله‌های بلند انسانیت و معرفت زمانی با سرعت بیشتر حرکت می‌کند که جامعه با مفهوم ایثار و شهادت شهدا اجین شده باشد. روز شهید تنها نام‌گذاری یک روز نیست، بلکه پاسداشت اندیشه ایست که انسان را به کمال می‌‎رساند و راه صد ساله را برای پیمودن یک شبه نشان می‌دهد.

سیده فاطمه سادات کیایی