فاش نیوز -  چندی قبل طرح استفساریه  جزء (۶)‌ بند (ث) ماده (۸۸)قانون برنامه پنج ‌ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور در دستور کار مجلس قرار گرفت و با اکثریت آرای نمایندگان ملت تصویب و با تایید شورای نگهبان برای اجرا به دولت ابلاغ شد.

جزء ۶ بند «ث» ماده (۸۸) قانون برنامه ششم توسعه کشور چیست؟

دولت مکلف است طبق بودجه سنواتی به منظور حمایت و تجلیل از رشادت های رزمندگان هشت سال دفاع مقدس که حداقل شش ماه سابقه حضور در جبهه دارند و جانبازان زیر بیست‌وپنج درصد (۲۵درصد) جانبازی و آزادگان با کمتر از شش ماه سابقه اسارت و همسران و فرزندان آنان تسهیلات رفاهی، معیشتی، بهداشتی، درمانی و فرهنگی از جمله بهره‌مندی از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر مطابق قوانین مربوطه و برای رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس در حقوق و مزایای اجتماعی لحاظ کند.

تایید مقطع تحصیلی ایثارگران توسط شورای نگهبان

حجت الاسلام و المسلمین حسن نوروزی نماینده ایثارگر مردم رباط کریم و بهارستان و رئیس فراکسیون ایثارگران مجلس شورای اسلامی در گفتگو با فاش نیوز خاطرنشان کرد: طرح اختصاص یک مقطع تحصیلی چهارشنبه گذشته در شورای نگهبان مطرح و به تایید اعضای آن رسید و پس از آن به مجلس شورای اسلامی برای ابلاغ به دولت ارسال شد.

وی افزود: بر اساس ماده 88 قانون برنامه ششم توسعه کشور، رزمندگانی که دارای حداقل 6 ماه سابقه حضور در جبهه های نبرد حق علیه باطل هستند می توانند از طرح اختصاص یک مقطع تحصیلی بالاتر برخوردار باشند. همچنین بر اساس این مصوبه، دیپلم، کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد برای ایثارگران به عنوان یک مقطع تحصیلی بالاتر محاسبه و از لحاظ فرهنگی، اقتصادی و اداری مزایایی در سیستم اداری کشور به آنها تعلق خواهد گرفت.

نوروزی در خصوص احتمال اجرایی نشدن این مصوبه از سوی دولت توضیح داد: پس از تایید شورای نگهبان و ابلاغ آن از سوی مجلس شورای اسلامی، بر اساس قانون همه دستگاه های دولتی موظف به اجرای قانون هستند.

وی تاکید کرد: در صورت اجرایی نشدن این مصوبه از سوی دستگاههای ذیربط،، ایثارگران عزیز تخلف در قانون را به فراکسیون ایثارگران برای پیگیری و برخورد با متخلف اطلاع دهند.

تصویب یک فوریت طرح در مجلس

حسن نوروزی به عنوان نماینده پیشنهاد دهنده فوریت طرح گفت: "در ماده ۸۸ قانون برنامه ششم آمده بهره مندی از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر مطابق قوانین مربوطه برای رزمندگان با حداقل ۶ ماه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس در حقوق و مزایای اجتماعی؛ این قانون ابلاغ و اجرا شد اما پس از مدتی معاون استخدامی رئیس جمهور ایجاد شبه کرد که منظور حقوق اجتماعی است نه حقوق و دریافت استخدامی بنابراین با ابلاغیه صادرشده احکام به حالت اول بازگشت و دریافتی ها مطالبه شد هرچند که رزمندگان و بسیجیان به نمایندگان ملت مراجعه و حواستار بهره مندی از امتیاز یک مقطع تحصیلی بالاتر را به عنوان حقوق حقه خود مطرح کردند.

بنابراین هدف طراحان این متن که در کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی نیز تصویب شده بود، تعلق گرفتن مزایای یک مقطع تحصیلی بالاتر به رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس است.

گامی در جهت حمایت از ایثارگران

سخنگوی فراکسیون ایثارگران مجلس از مطرح شدن اختصاص یک مقطع تحصیلی بالاتر به رزمندگان اکبر کریمی نماینده ایثارگر مردم اراک و سخنگوی فراکسیون ایثارگران مجلس شورای اسلامی با اشاره به  تلاش نمایندگان ایثارگر برای تصویب طرح اختصاص یک مقطع تحصیلی بالاتر به رزمندگان دارای حداقل ۶ ماه سابقه حضور در مناطق عملیاتی هشت سال دفاع مقدس خاطرنشان کرد: طرح اختصاص یک مقطع تحصیلی بالاتر پیش از این اولویت آن به تصویب نمایندگان مجلس رسیده بود، به علت رسیدگی به لایحه بودجه سال ۹۸ به تعویق افتاده بود،

سخنگوی کمیسیون قضائی و حقوقی مجلس دهم ادامه داد: همانطور که مطلع هستید ما این موضوع را قبلا به عنوان یک طرح به مجلس ارائه کرده بودیم اما کمیسیون اجتماعی به دلیل اینکه در برنامه ششم توسعه نمایندگان آن را مصوب کرده بودند اعلام کرد، ارائه آن الزامی ندارد و طرح رد شده بود.

نماینده ایثارگر مردم رباط کریم و بهارستان در مجلس شورای اسلامی متذکر شد: به پیشنهاد برخی از همکاران برای رفع مشکل، استفساریه ای تهیه و ارائه شد که بر مبنای آن این سوال مطرح شد. آیا رزمندگانی که 6 ماه سابقه حضور داوطلبانه در جبهه را دارند، مانند فرزندان شاهد میتوانند از امتیاز یک مقطع تحصیلی بالاتر ازنظر حقوقی برخوردار شوند؟

حجت الاسلام حسن نوروزی در ادامه توضیحات خود خاطرنشان کرد: در روز یکشنبه 11 آذر ماه در نشست کمیسیون اجتماعی، موضوع مجددا " مطرح و قرار شد مشروط بر اینکه اگر طرح از سوی هیئت رئیسه مجلس اعلام وصول گردد، درباره آن رای گیری شود.

مزایای طرح مقطع تحصیلی

جلیل مختار، نماینده ایثارگر مردم آبادان و سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در تشریح روند تصویب استفساریه اظهار داشت: طرح استفساریه جزء 6 بند "ث" ماده 88 قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور به شماره چاپ 1214 و طرح اصلاح جزء (6) بند " ث" ماده 88 قانون برنامه ششم توسعه کشور، آدر ماه سال 97به این کمیسیون به عنوان کمیسیون اصلی ارجاع شده بود.

وی یادآور شد: این استفساریه در کمیسیون اجتماعی با حضور کارشناسان دیوان محاسبات کشور، سازمان اداری و استخدامی، مرکز پژوهش ها و سایر کارشناسان و مسئولان اجرایی ذیربط مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت و در جلسه نهایی دوم دیماه سال گذشته کمیسیون اجتماعی آن را تایید و تصویب کرد.سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس دهم در ادامه تاکید کرد: در استفساریه نهایی سوال به این شرح به تصویب رسید که آیا منظور از مزایای اجتماعی مذکور در جزء 6 بند "ث" ماده 88 قانون برنامه ششم توسعه مزایای مالی و استخدامی هم می باشد که پاسخ آن "بلی" بود.

وی ادامه داد: در خصوص بهره مندی و امتیاز تحصیل یک مقطع بالاتر، رزمندگانی که حداقل 6 ماه حضور در جبهه داشتند دولت تقریبا یکسال این حقوق و مزایا را پرداخت کرده بود، اما بعد از آن دچار ابهامی در اجرای قانون شده بود.

وی افزود: این ابهام به مجلس شورای اسلامی ارجاع شد و بعد از آن در کمیسیون اجتماعی بررسی شد و بعد از بررسی آن در صحن مجلس رفع ابهام شد.

عضو مجمع نمایندگان استان خوزستان یادآور شد: نمایندگان مجلس شورای اسلامی با رای قاطعی که به این استفساریه دادند، باعث رفع ابهامی که دولت بر آن انگشت گذاشته بود شدند.

علی اکبر کریمی نماینده ایثارگر مردم اراک و خنداب در مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به  تلاش نمایندگان ایثارگر برای تصویب طرح اختصاص یک مقطع تحصیلی بالاتر به رزمندگان دارای حداقل ۶ ماه سابقه حضور در مناطق عملیاتی هشت سال دفاع مقدس خاطرنشان کرد: طرح اختصاص یک مقطع تحصیلی بالاتر پیش از این اولویت آن به تصویب نمایندگان مجلس رسیده بود، اما به علت رسیدگی به لایحه بودجه سال ۹۸ به تعویق افتاده بود، خوشبختانه در دستور کار جلسات علنی مجلس قرار گرفته است و با تصویب طرح توسط نمایندگان ملت گام مهمی در جهت حمایت از ایثارگران برداشته شده است.

سخنگوی فراکسیون ایثارگران مجلس در خصوص مصوبات اخیر ایثارگری در لایحه بودجه سال ۹۸ اظهار داشت: مصوبات ایثارگری در لایحه بودجه به صورت کلی بود و بنابراین روال کار مجلس طرح ‌هایی که در قانون پیش بینی شده باشد، اعتبارات آن نیز پیش بینی می شود، اما به طور کلی حکم جداگانه و ویژه ای نداشتیم.

وی تصریح کرد امروز هم در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی، طرح از سوی هیئت رئیسه اعلام وصول شد و چون 22 امضا برای آن وجود داشت، مشاورین حقوقی اداره قوانین مجلس شورای اسلامی، اجازه دادند که این طرح، اعلام و در آینده نزدیک در صحن علنی مطرح شود.

نماینده آزاده مجلس شورای اسلامی در پایان یادآور شد: هیئت رئیسه مجلس در پایان جلسه علنی، اعلام وصول طرح اختصاص یک مقطع تحصیلی بالاتر به رزمندگان و ایثارگران دارای حداقل 6 ماه جبهه را اعلام وصول کرد. بنابراین پس از طرح آن در کمیسیون اجتماعی و ارائه گزارش به اداره قوانین، امیدواریم در آینده نزدیک در صحن علنی مجلس مطرح شود.

اعلام مغایرت طرح

مرکز پژوهش‌ های مجلس شورای اسلامی سال گذشته در اقدامی تعجب انگیز ، تعلق ‌گرفتن مزایای مالی و استخدامی به رزمندگان با حداقل ۶ ماه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس را مغایر با قوانین کشور دانست.  این در حالی است که جزء ۶ بند «ث» ماده (۸۸) قانون مزبور اشعار می ‌دارد:

دولت مکلف است طبق بودجه سنواتی به منظور حمایت و تجلیل از رشادت های رزمندگان هشت سال دفاع مقدس که حداقل شش ماه سابقه حضور در جبهه دارند و جانبازان زیر بیست ‌و پنج درصد (۲۵ذرصد) جانبازی و آزادگان با کمتر از شش ماه سابقه اسارت و همسران و فرزندان آنان تسهیلات رفاهی، معیشتی، بهداشتی، درمانی و فرهنگی به شرح زیر ارائه نماید:

۱. تأمین و پرداخت یا معافیت حداقل سی درصد (۳۰%) هزینه شهریه تحصیل در دانشگاه … وفق بودجه سنواتی

۲. بهره ‌مندی رایگان از خدمات مراکز فرهنگی عمومی و ناوگان حمل ‌و نقل شهری

۳. معافیت از پرداخت سی درصد (۳۰%) هزینه از طریق هر یک از شرکت‌ های دولتی و …

۴. شهرداری ‌ها و دهیاری‌ ها و سازمان اوقاف و امور خیریه مکلفند به منظور ارج نهادن به والدین، همسران و فرزندان شهدا و آزادگان و همسران و فرزندان آنان، جانبازان و همسران و فرزندان جانبازان بیست و پنج درصد (۲۵%) و بالاتر و رزمندگان با سابقه حضور شش ماه و بالاتر در جبهه را با رعایت مفاد وقف ‌نامه در امامزادگانی که دفن اموات در آنها مجاز می ‌باشد و آرامستان‌ ها بدون اخذ هزینه اقدام نمایند. …

۶. بهره‌ مندی از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر مطابق قوانین مربوطه و برای رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس در حقوق و مزایای اجتماعی»

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی درباره این طرح به شرح زیر اظهارنظر کرده بود:

به نظر می ‌رسد که اطلاق مصوبه کمیسیون با توجه به نکات حقوقی زیر از چند جهت (نداشتن ماهیت تفسیری و داشتن بار مالی) مغایر با اصول هفتاد و سه و هفتاد و پنج قانون اساسی است:

1. با توجه به ظاهر (نحوه تنظیم و عبارات) ذیل بند (ث)، باید «حقوق و مزایای اجتماعی» مندرج در جزء «6» را از جنس «تسهیلات رفاهی، معیشتی، بهداشتی، درمانی و فرهنگی» بدانیم.

به علاوه، مفاد جزء های «1» تا «5» بند (ث) از جنس مزایای مالی و صدر جزء «6» از جنس مزایای استخدامی است؛ در صورتی که در نظر مقنن »حقوق و مزایای اجتماعی» موضوع ذیل جزء «6»، شامل مزایای مالی و استخدامی می ‌شد، دیگر لزومی نداشت تا بر ذیل جزء «6» تصریح شود زیرا صدر بند (ث)، بر «رزمندگان هشت سال دفاع مقدس که حداقل شش ماه سابقه حضور در جبهه دارند» تصریح کرده بود.

۲ . براساس اصول تفسیر حقوقی، وقتی دو حکم در کنار یکدیگر با حرف رابط واو به کار گرفته و به هم عطف میشوند، به معنای تفاوت معنای آن دو حکم است. در صورت إعمال این قاعده اصولی بر متن جزء «6» و بر کل بند (ث)، این نتیجه بهدست می ‌آید که «حقوق و مزایای اجتماعی» مندرج در جزء «6» چیزی غیر از «بهره‌ مندی از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر مطابق قوانین مربوطه» و سایر حقوق مندرج در بند (ث) است؛ به خصوص که امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر موضوع صدر جزء «6» از جنس حقوق و مزایای مالی و استخدامی است که مفاد مصوبه کمیسیون، مغایر با این برداشت از ظاهر عبارات است.

۲ . اصطلاح «حقوق و مزایای اجتماعی« با اصطلاحات «حقوق و مزایای مالی» و «حقوق و مزایای استخدامی»، از حیث الفاظ و مفاهیم قانونی، متفاوت بوده و شاید بتوان گفت که رابطه عموم و خصوص من ‌وجه دارند. در تبصره «2» بند (ب) ماده (۱۱۳) و ماده (۱۱۵) قانون برنامه ششم توسعه، دو مرتبه بر اصطلاح «حقوق اجتماعی» تصریح شده است که منظور از آنها، همان مفاد ماده (۲۶) قانون مجازات اسلامی۱ مصوب ۱۳۹۲ است. بند »چ« ماده (۲۶) مزبور بر استخدام تصریح دارد و نه مزایای استخدامی که چیزی فراتر از اصل استخدام در دستگاه‌ های حکومتی است و بند »ذ« ماده (۸۷) و جزء های «2» و «3» بند «ب» و بند «ج» ماده (۸۸) قانون برنامه ششم مؤید این برداشت است.

همچنین در بند «الف» ماده (۸۹) و بندهای «الف» و «پ» ماده (۹۰) قانون برنامه ششم بر مزایای مالی، آموزشی و استخدامی برای رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در جبهه تصریح شده است که پیشتر و بر اساس تبصره بند »و» ماده (۱) قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران، شامل رزمندگان نمی ‌شد.

در نتیجه منظور از حقوق و مزایای اجتماعی در جزء «6» بند «ث» ماده (۸۸) قانون برنامه ششم همان حقوق اجتماعی موضوع ماده (۲۶( قانون مجازات اسلامی است.  یکی از مصادیق این حقوق و مزایا که برای رزمندگان مزبور در قوانین به رسمیت شناخته نشده بود، بند «ر» ماده (۲۶) مزبور است که در ماده (۷۹) قانون نظام صنفی صرفاً برای «الف) جانباز، همسر جانباز، یکی از فرزندان جانباز متوفی و یکی از فرزندان جانباز ازکارافتاده. ب) آزاده، همسر آزاده، یکی از فرزندان آزاده متوفی و یکی از فرزندان آزاده از کار افتاده. ج) کلیه اعضای خانواده شهدا اعم از همسر، فرزند، والدین، خواهر و برادر» مقرر کرده بود تا وزارت بازرگانی مکلف باشد نسبت به صدور پروانه کسب برای آنها درصورتی که دارای محل کسب ملکی یا اجارهای باشند، اقدام کند.

۴ .عنوان قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان انقلاب اسلامی مصوب ۱۳۷۴ به صراحت بر متفاوت بودن دو اصطلاح «تسهیلات یا مزایای استخدامی» و «تسهیلات یا مزایای اجتماعی» دلالت دارد.

این مرکز در پایان گزارش خود چنین نتیجه ‌گیری کرده است:

عبارت «و برای رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس در حقوق و مزایای اجتماعی» که در ذیل جزء «6» بند «ث» ماده (۸۸) قانون برنامه ششم آمده است، جهت بهره‌ مندی رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس از حقوق و مزایای اجتماعی است که در قوانین جاری پیش از این، به استناد تبصره بند «و» ماده یک قانون جامع خدمات ‌رسانی به ایثارگران، شامل رزمندگان نمی ‌شد و اطلاق مصوبه حاضر مبنی بر اینکه مزایای اجتماعی شامل مزایای مالی و استخدامی هم بشود، با مفهوم قانونی از الفاظ مزبور مغایرت دارد.

در نتیجه، مصوبه حاضر ماهیت تفسیری نداشته و مغایر با بند «۱» نظریه تفسیری شماره ۵۸۳/۲۱/۷۶ مورخ ۱۰/۳/۱۳۷۶ شورای نگهبان۲ و اصل هفتاد و سه قانون اساسی به نظر می ‌رسد. بر این اساس، مصوبه حاضر منجر به افزایش هزینه ‌های عمومی نیز می ‌شود که نظر به عدم تعیین محل تأمین آن، مغایر با اصل هفتاد و پنج قانون اساسی است.

*معرفی

پایان