جانباز رمضانعلی کاوسی - در نشست و برخاست های روزمره به این جمله زیاد برمی خوریم که می گویند: «فلانی آدم حسابی است.» یک فرد باید دارای چه ویژگی های باشد تا افراد جامعه از او به عنوان یک آدمِ حسابی یاد کنند؟
معمولاً وقار، آرامش، نوع پوشش و نوع گفتارِ آدم حسابی او را از دیگران متمایز می کند. آدم های حسابی کمتر حرف می زنند و بیشتر عمل می کنند. آنها اهل گزافه گویی، مغلطه و هرزه گویی نیستند. به عبارتی سرچشمۀ سخنان این افراد از تقوا، دانش و عمل نشئت می گیرد نه از شهوت کلام. تهمت و سخنان بی پایه و نسنجیده در کلام آدم حسابی جایگاهی ندارد. او اگر اشتباهی مرتکب شود، ابایی از پذیرفتن اشتباهش ندارد و در صدد جبران آن برمی آید. آدم حسابی برای سرمایۀ عمر خود ارزش قائل است و بیهوده آن را صرف مسائل کوچک و پیش پا افتاده نمی کند.
آدم حسابی اهل رودربایستی نیست و با افراد بالادستی تعارف ندارد. اگر اشتباهی از دیگران ببیند مؤدبانه، اما شجاعانه در پی احقاق حق برمی آید. او با بی تفاوتی از پایمال شدن حق مظلوم نمی گذرد. از تملق بیزار است و چشمداشتی به تبریک و تکریم دیگران ندارد. به کسی توهین نمی کند و اهل لودگی نیست. آدم خشکی نیست، اما از چهارچوب اخلاقی و شخصیتی متعادلش خارج نمی شود. همین خصیصه سبب می شود افراد جامعه به سوی او جذب شوند.
به نظر می رسد در اوضاع آشفتۀ کنونی جامعۀ امروزی «آدم حسابی ماندن» کمی دشوار باشد. یادآوری ویژگی های شایستۀ آدم های حسابی می تواند راهکاری برای ما باشد تا گول اشخاص ناحسابی را نخوریم. این روزها به وفور افرادی را مشاهده می کنیم که نقش آدم حسابی را بازی می کنند، اما اصلاً لیاقت آن را ندارند. آن یکی با جشن عروسی در تالار لاکچری و میلیاردی در صدد کسب شخصیت است. دیگری با اینکه متهم به کلاهبرداری هزاران میلیارد تومانی است در دادگاه فریاد می زند: من اینقدر آدم حسابی ام که اگر بگویم دوستانم کل لواسان را هم به نامم بزنند، این کار را برایم می کنند!
ما تا به اجماع نرسیم که سعادت و خوشبختی ما در گروی سعادت و خوشبختی دیگران است، و سود ما با سود دیگران گِره خورده، آدم حسابی نخواهیم شد. باید به خود بباورانیم که چنگ زدن به این سو و آن سو، بدون در نظر گرفتن سعادتمندی دیگران مثل کوبیدن آب در هاون است. تا زمانی که در مشارکت های سیاسی و انتخاب افراد اصلح برای زمامداری امور مملکت چشممان به دهان سلبریتی های بی سواد و مغرور باشد و در گزینشمان مسحور تیپ و قیافه و شهوت کلام آنها باشیم، آدم حسابی برای مجلس و ریاست جمهوری و... انتخاب نخواهیم کرد.
متأسفانه بعضی از ما گاهی دچار بیهوده گویی می شویم. حرافی زیاد، کجکاوی بیجا، علاقه مند بودن به موارد فقط سرگرم کننده و بی فایده سبب می شود به تدریج از آدم حسابی شدن فاصله بگیریم و... .