به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، جانبازان حداقل باید 2‌میلیارد و 800‌میلیون تومان بابت این خودرو‌ها واریز کنند، در حالی که پرداخت چنین مبلغی در توان مالی هیچ‌کدام از آنها نیست. خبر‌های رسیده حاکی است برخی شرکت‌های واردکننده خودرو، پرداخت صفر تا صد هزینه‌های واردات را به متقاضیان پیشنهاد می‌دهند، اما فقط سود 900 تا یک میلیاردی عاید جانبازان می‌شود. برخی دیگر نیز به ازای گرفتن امتیاز، از متقاضی برابر قیمت خودرو سفته دریافت می‌کنند. این تخلفات در حالی است که رئیس بنیاد شهید از رفع موانع و چالش‌های این طرح خبر می‌دهد، اما آنچه اتفاق افتاده است، نشان می‌دهد متأسفانه وزارت صمت یا نهاد‌های نظارتی در مواجهه با تخلفات و چالش‌های موجود همچنان سکوت اختیار کرده‌اند؛ نه پیگیری و نه با متخلفان برخورد قانونی می‌کنند. 
 
«باهم می‌ریم دفترخونه قرارداد می‌نویسیم و پول رو همون جا برات واریز می‌کنم» این را یک دلال به جانباز 70‌درصدی می‌گوید که پولش نمی‌رسد خودروی وارداتی بدون سود بازرگانی را بخرد. 

این دلال می‌گوید: «مثلاً 5/1 میلیارد می‌دم حواله یک خودروی خارجی رو از جانباز 70‌درصد می‌خرم، به جاش باید یه سفته به قیمت ماشین به من بده. هیچ خطری هم ندارد.»

مطابق لایحه بودجه امسال، وزارت صمت مکلف است به جانبازان 50‌درصد و بالاتر که در سال‌های گذشته از تسهیلات موضوع ماده 45 قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران استفاده نکرده‌اند، با معرفی از سوی بنیاد شهید و امور ایثارگران، مجوز واردات یک دستگاه خودروی متناسب با وضعیت جانبازی ایثارگر با رعایت قوانین و مقررات ارائه کند. 

قانون تحویل خودرو به جانبازان بالای 50‌درصد که دارای مشکل حرکتی هستند، سال گذشته به تصویب رسید، اما به آن عمل نشد. اخیراً آیین‌نامه واردات خودروی جانبازان مشمول مجدداً در هیئت دولت به تصویب رسید و به اصطلاح موانع آن برداشته شد، اما آنگونه که جانبازان مشمول این طرح می‌گویند، نظارتی بر عملکرد شرکت‌های واردکننده نیست و به دلیل قیمت گران این خودروها، بسیاری از مشمولان این طرح نمی‌توانند از مزیت خرید خودرو‌های خارجی بدون سود بانکی برخوردار شوند. 

یکی از جانبازان 70‌درصد که مشمول این قانون می‌شود در گفتگو با «جوان» از تضییع حقوق می‌گوید و تأکید می‌کند: برای خرید خودرو‌های داخلی به جانبازان 50‌درصد تا سقف 270‌میلیون تومان تسهیلات می‌دهند، اما برای جانبازان بالای 50‌درصد که می‌توانند خودروی وارداتی خریداری کنند، نه تنها تسهیلاتی تعلق نمی‌گیرد، بلکه بسته به نوع خودرو، حداقل باید 2‌میلیارد 800‌میلیون تومان واریز شود. در حالی که رئیس بنیاد شهید از رفع موانع اجرای این قانون در رسانه‌ها خبر می‌دهد، اما هنوز مشخص نیست این خودرو‌ها با قیمت ارز آزاد با جانبازان محاسبه می‌شود یا ارز نیمایی. 

محمدرضا موسوی می‌افزاید: شرکت‌هایی که از سوی بنیاد شهید برای ثبت‌نام و ثبت سفارش معرفی شده‌اند، حق‌العمل‌کاری‌های متفاوتی طلب می‌کنند که غیرقانونی است. 

به گفته سعید اوحدی، رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران هزینه کارگزاری شرکت‌ها به دستور وزیر صمت از 15 به 10‌درصد کاهش یافته است، در حالی که در عمل این شرکت‌ها از متقاضیان 15 تا 20‌درصد هزینه کارگزاری طلب می‌کنند. به عنوان مثال از یکی از دوستانم که جانباز 70‌درصد است و خودروی مشابه خودروی من را ثبت‌نام کرده 300 هزار تومان و از بنده 385‌هزار تومان اخذ کرده است. کاملاً واضح است بنیاد شهید یا وزارت صمت هیچ نظارتی بر عملکرد این شرکت‌ها ندارند. 

موسوی تأکید می‌کند: روند ثبت‌نام این خودرو‌ها به این صورت است که ابتدا باید 20‌درصد قیمت خودرو را علی‌الحساب واریز کنیم، اما هنوز مشخص نیست این 20‌درصد با ارز چه نرخی محاسبه و اخذ می‌شود. بعد از آن باید در نوبت تخصیص ارز بمانیم و بعد از تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی شش ماه فرصت داریم همه وجه درخواستی شرکت‌های واردکننده را واریز کنیم. طبق اطلاعم حدود 30‌هزار یورو به جانبازان 70‌درصد و 25‌هزار یورو به جانبازان 50 تا 60‌درصد، ارز تخصیص می‌یابد که معادل قیمت این ارز، یک ماشین را انتخاب کرده‌ام. دو سال است امتیاز اعطایی به جانبازان را در بوق و کرنا کرده‌اند، دریغ از یک مورد تکمیل ثبت‌نام و تحویل خودروی خارجی.

دلالانی که از طرح جانبازان منتفع می‌شوند
موسوی از جولان دلالان و سوءاستفاده آنها از ناتوانی مالی برخی مشمولان این طرح خبر می‌دهد و می‌افزاید: برخی دلالان برای خرید امتیاز مشمولان، 900‌میلیون تا یک میلیارد تومان به جانبازان پیشنهاد می‌دهند، در حالی که خودشان سود 7 تا 8‌میلیاردی نصیب‌شان می‌شود. برخی دیگر نیز صفر تا صد هزینه‌ها را به عهده می‌گیرند، خودرو را وارد می‌کنند، قیمت‌گذاری و می‌فروشند، هزینه‌های خود را از مبلغ فروش برمی‌دارند و از مبلغ مانده 30‌درصد سود خود را کم می‌کنند و باقی‌مانده پول که در حد همان یک میلیارد تومان است به جانباز می‌پردازند. 

وی می‌گوید: وقتی طرحی از سوی بنیاد شهید و دولت به عنوان امتیاز ویژه به جانبازان اعلام می‌شود، انتظار می‌رود دست‌انداز‌های آن با همکاری این دو نهاد رفع شود، اما متأسفانه چالش‌ها همچنان وجود دارد و متأسفانه رئیس بنیاد شهید طوری صحبت می‌کند که ظاهراً همه موانع برداشته شده، اما عملاً مشکلات همچنان رفع نشده است. 

 اخذ سفته به ازای خرید امتیاز خودروی خارجی 
علاوه بر مواردی که موسوی درباره چالش‌های خرید خودروی خارجی به خبرنگار ما اعلام کرد، موارد دیگری درباره سوءاستفاده از امتیاز جانبازان وجود دارد که متأسفانه وزارت صمت یا نهاد‌های نظارتی در مواجهه با آن همچنان سکوت اختیار کرده‌اند؛ نه پیگیری و نه با متخلفان برخورد قانونی می‌کنند. 

به عنوان مثال، برخی از دلال‌ها قیمت‌هایی مثل 2میلیارد یا 5/2‌میلیارد یا بیشتر برای خودروی جانبازان 70‌درصد یا 70‌درصد ویژه و برای جانبازان کمتر از 70‌درصد هم قیمت پایین‌تری پیشنهاد می‌دهند و چندبرابر مبلغ واریزی از او سفته می‌گیرند، این در حالی است که قیمت این خودرو‌ها تا 10‌میلیارد تومان یا حتی بیشتر هم ممکن است برسد و جانباز هم باید همان قدر سفته بدهد. دلال در پاسخ این سؤال که چه تضمینی است سفته به اجرا گذاشته نشود، گفت: «جانباز پشت سفته می‌نویسد «به شرط تحویل ندادن ماشین»، این در حالی است که هنوز هیچ حواله‌ای برای این خودرو‌ها صادر نشده و جانبازان برای احراز مالکیت خود بر خودروها، چیزی جز اسکرین‌شات از صفحه سامانه انتخاب خودروی وارداتی ندارند. 

مجتبی قاسمی، معاون حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران با اشاره به اینکه قانونگذار مشخص کرده است اموال منقول زمانی واگذار می‌شود که به نام فرد صادر شده باشد، می‌گوید: «خرید و فروش حواله در این مورد جایگاه قانونی ندارد.» در گزارشی که فارس در خصوص جانبازان مشمول این طرح منتشر کرده، جانباز 70‌درصد دیگری که قصد انجام این معامله و فروش حواله‌ای را که هنوز برایش صادر نشده است، دارد، می‌گوید: «من که نه پولی دارم و نه جونی که بتونم زندگی‌مو بچرخونم. می‌خوام با این پول هم یه جهیزیه جمع و جور برا دخترم بگیرم هم یه خونه نقلی برا پسرم رهن کنم که بعد پنج سال نامزدی بتونه دست زنشو بگیره بره سر خونه زندگیش. برای همین بنز انتخاب کردم و 2‌میلیارد و400 فروختمش. 15‌میلیارد تومن هم سفته دادم به دلال.» 

جانباز شیمیایی و قطع نخاع غلامحسین رحمتی که یکی از 30‌هزار مشمول واردات خودروی بدون سود بازرگانی است، می‌گوید: «با 60سال سن هنوز مستأجرم و هر سال با ویلچر باید زن و بچه رو بردارم اثاث‌کشی کنم. پول دوا و درمونم نمی‌ذاره چیزی جمع بشه تا بتونم بذارم روی پول پیش خونه. تویوتا رو یک‌میلیارد فروختم تا بتونم یه خونه نقلی بخرم، اما دلال از من 6‌میلیارد ضمانت گرفت.»

امضاکننده سفته یا اسناد تجاری خطرات و مشکلاتی را به جان می‌خرد. قانون می‌گوید که اگر به هر دلیلی بین دارنده سند تجاری و متعهد (امضاکننده) سند تجاری اختلافی به وجود آید و دارنده به مراجع قضایی مراجعه کند، صادرکننده سند قضایی مکلف است وجه مندرجه در سند تجاری را پرداخت کند. 

قاسمی که معاون حقوقی بنیاد شهید هم است، می‌گوید: «این موضوع سوءاستفاده دلال‌ها از شرایط خاص بعضی از ایثارگران است. این جانبازان یا اطلاعی از قوانین و مقررات ندارند یا به دلیل شرایط خاصی که دارند، ناگزیر می‌شوند این کار را انجام دهند.»

وی سپس به جانبازان توصیه کرد صبر کنند دوره واردات از سوی وزارت صمت، بانک مرکزی و سازمان توسعه تجارت انجام شود و خودرو‌ها ثبت پلاک شوند، سپس با کمک مشاوران حقوقی بنیاد شهید یا خارج از بنیاد وارد معامله شوند تا هم دچار مشکلات حقوقی و مادی نشوند، هم سود بیشتری نصیب‌شان شود. بنیاد شهید و سازمان توسعه تجارت تاکنون اعلام نکرده‌اند چند‌درصد از 30‌هزار جانباز مشمول این طرح ثبت سفارش کرده‌اند و پیگیری‌ها تاکنون از این دو مرجع قانونی بی‌نتیجه مانده است.