ایثارگر کیست؟

یوسف مجتهد -  ایثارگر به دفعات در قوانین مختلف تعریف شده است. موخرترین و جامع‌ترین قانون، مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام است. قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران در تاریخ 91/10/2 به تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام رسید و در قانون برنامه ششم با توجه به پایان یافتن دوره آزمایشی آن، با مصوبه مجلس شورای اسلامی دائمی شد.

در بند الف ماده یک این قانون آمده است: «ایثارگر به کسی اطلاق می‌گردد که برای استمرار و حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی و دفاع از کیان نظام جمهوری اسلامی ایران و استقلال و تمامیت ارضی کشور، مقابله با تهدیدات و تجاوزات دشمنان داخلی و خارجی انجام وظیفه نموده و شهید، مفقودالاثر، جانباز، اسیر، آزاده و رزمنده شناخته شود».

با این تعریف ایثارگر منحصر در 6عنوان شده و سایر افراد با عناوینی دیگر نمی‌توانند ایثارگر محسوب شوند. در کنار تعریف ایثارگر، در این قانون و سایر قوانین، به وابستگان ایثارگران در قالب خانواده شاهد، خانواده ایثارگران و خانواده رزمندگان نیز اشاره شده که به دلیل وابستگی به ایثارگر مشمول برخی تسهیلات برشمرده در قوانین و مقررات می‌شوند. با تصویب قانون برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی و پیش‌بینی برخی خدمات برای رزمندگان و همچنین قانون ممنوعیت به‌کارگیری بازنشستگان که ایثارگران از ممنوعیت به‌کارگیری مستثنی شدند، برخی شبهات از جانب برخی دستگاه‌های اجرایی که وظیفه پاسخگویی به برخی استعلامات اداری را دارند در خصوص تعریف ایثارگر به وجود آمد.

در 5عنوان شهید، مفقودالاثر، جانباز، اسیر و آزاده تقریبا هیچ شبهه‌ای مبنی بر ایثارگر بودن آنان وجود ندارد، لکن رزمندگان با عنایت به تصریح قوانین مبنی بر ایثارگر دانستن آنان، محل اشکال برخی از دستگاه‌های اجرایی قرار گرفته است و با ایجاد شبهاتی در روند خدمات آنان مشکلاتی به‌وجود آورده‌اند. رئیس امور مدیریت مشاغل و نظام‌های پرداخت سازمان امور اداری و استخدامی درخصوص به‌کارگیری احدی از رزمندگان بازنشسته به استناد مفاد تبصره یک ماده واحده قانون ممنوعیت به‌کارگیری بازنشستگان، چنین پاسخ داده است: طبق مفاد بند(6) بخشنامه شماره 973579 مورخ 95/11/2 شورای توسعه مدیریت و منابع انسانی، رزمندگان گرامی مشمول تبصره(1) ماده واحده قانون ممنوعیت به‌کارگیری بازنشستگان (مصوب 95/2/20) مجلس شورای اسلامی نمی‌باشند.

استناد رئیس امور مدیریت مشاغل و نظام‌های پرداخت سازمان امور اداری و استخدامی کشور به بخشنامه شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی است در حالی‌که صراحت مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام و مجلس شورای اسلامی این است که رزمندگان، یکی از مصادیق شش‌گانه تعریف ایثارگر بوده و چنانچه عنوان ایثارگران درمصوبه‌ای به‌صورت مطلق به‌کار برده شود، رزمندگان نیز جزو آنان محسوب می‌شوند و استناد به بخشنامه‌ای که خلاف قانون مصوب مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام است فاقد وجاهت قانونی است و از حدود اختیارات سازمان امور اداری و استخدامی خارج است.

بنابراین رزمندگان با هر عنوان، اعم از نیروهای پایور، وظیفه و بسیجی که از رده‌های خدمتی در نیروهای مسلح سابقه حضور در جبهه ارائه دهند، بدون در نظر گرفتن مدت آن به‌عنوان رزمنده شناخته شده و مشمول قوانین و تسهیلاتی که برای آنان درنظر گرفته شده است، می‌شوند، لکن بهره‌مندی آنان از تسهیلات منوط به قیود و شروطی است که در مواد و تبصره‌های قوانین پیش‌بینی شده است. اگر در قانون مصوب به سابقه جبهه داوطلبانه اشاره شده باشد برای بهره‌مندی از آن تسهیلات حتما سابقه جبهه ارائه شده باید داوطلبانه باشد و آن تسهیلات به سوابق غیرداوطلبانه ارائه نخواهد شد. همچنین ارائه برای برخی تسهیلات در قانون برنامه ششم وابسته به‌مدت حضور در جبهه تعیین شده است که یک رزمنده برای بهره‌مندی از آن باید دارای آن شرایط باشد. تعیین مدت 6، 12، 18 و 24ماه برای برخی خدمات در قانون برنامه ششم توسعه، گواه این مدعاست که باید در برخورداری از تسهیلات، مورد ملاحظه قرارگیرد.