تکالیف رئیس بنیادشهید در احقاق حقوق ایثارگران

فاش نیوز - رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران با استفاده از ظرفیت‌های ماده ۷۴ قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران و تبصره های آن می‌تواند از طریق سازوکارهای زیر به تحقق حقوق ایثارگران کمک کند:

۱. نظارت نظام‌مند بر اجرای قانون
- تهیه گزارش سالانه عملکرد:  
  رئیس بنیاد موظف است گزارش سالانه‌ای مبتنی بر شاخص‌های برنامه‌های اجراشده را تا پایان آذر سال بعد به مقام معظم رهبری، رئیس جمهور و مجلس شورای اسلامی ارائه دهد. این گزارش باید شامل موارد زیر باشد:

  - میزان تحقق خدمات در حوزه های مسکن، بهداشت، اشتغال، معیشت، فرهنگی و آموزشی.

  - شناسایی نقاط ضعف و چالش‌های پیشرو در اجرای قانون.

  - پیشنهاد اصلاحات قانونی یا بودجه ای برای بهبود خدمات‌رسانی.

- الزام دستگاهها به ارائه گزارش:  
  بر اساس تبصره ۱ ماده ۷۴، کلیه دستگاههای مشمول قانون(وزارتخانه ها، نهادها، بانک‌ها، شهرداری‌ها و ...) موظفند گزارش عملکرد خود در ارائه خدمات به ایثارگران را به بنیاد ارسال کنند.
رئیس بنیاد می‌تواند:
  - از این گزارش‌ها برای ارزیابی دقیق عملکرد دستگاهها استفاده کند.
  - دستگاههای کُند یا کم کار را شناسایی و با ارجاع به مراجع نظارتی(مانند دیوان محاسبات یا مجلس) پیگیری قانونی انجام دهد.
  - هماهنگی بین دستگاهها را برای رفع موانع اجرایی تقویت کند.

۲. استفاده از ابزارهای قانونی برای افزایش پاسخگویی
- ارائه گزارش به نهادهای بالادستی:  
  ارائه گزارش به رهبری، ریاست جمهوری و مجلس، ابزار قدرتمندی برای جلب توجه و حمایت سیاسی از حقوق ایثارگران است. رئیس بنیاد می‌تواند:
  - از این گزارشها برای درخواست تخصیص بودجه اضافی یا اصلاح قوانین دست وپاگیر استفاده کند.
  - عملکرد ضعیف دستگاهها را به صورت شفاف به مراجع تصمیم‌گیر منتقل کند.

- همکاری با نهادهای تحت نظر رهبری(تبصره ۲):  
  برای دستگاههایی که مستقیماً زیر نظر مقام رهبری فعالیت می‌کنند، رئیس بنیاد باید با اخذ مجوز از ایشان، گزارش عملکرد این نهادها را دریافت و در گزارش سالانه منعکس کند. این سازوکار، نظارت یکپارچه بر تمام بخش‌ها را ممکن می‌سازد.

۳. بهبود سیاست‌گذاری و تخصیص منابع
- تحلیل داده‌ها و اصلاح شاخص‌ها:  
  با جمع‌آوری گزارش‌های دستگاهها، رئیس بنیاد می‌تواند:
  - شکاف‌های خدمات‌رسانی(مانند کمبود مسکن ایثارگران در برخی استان‌ها) را شناسایی کند.
  - سیاست‌های جدیدی برای اولویت‌بندی نیازها(مثلاً تمرکز بر جانبازان شیمیایی یا خانوادههای محروم شهدا) طراحی کند.

- تعامل با مجلس و دولت:  
  با استناد به گزارش سالانه، بنیاد می‌تواند:
  - لایحه‌های اصلاحی برای رفع موانع قانونی(مانند افزایش سقف وام مسکن) تقدیم مجلس کند.
  - در تنظیم بودجه سنواتی، اعتبارات مورد نیاز برای خدمات ایثارگران را به طور مستند به دولت پیشنهاد دهد.

۴. شفافیت و جلب مشارکت عمومی
- انتشار عمومی گزارش‌ها (در صورت مجوز):  
  رئیس بنیاد می‌تواند بخش‌هایی از گزارش سالانه را به صورت عمومی منتشر کند تا:
  - آگاهی جامعه نسبت به حقوق ایثارگران افزایش یابد.
  - فشار افکار عمومی برای بهبود عملکرد دستگاهها ایجاد شود.

- استفاده از ظرفیت رسانه‌ها:  
  همکاری با صداوسیما و رسانه‌ها برای انعکاس دستاوردها و کاستی‌ها در اجرای قانون، موجب جلب حمایت عمومی و تقویت پاسخگویی مسئولان می‌شود.

۵. تقویت هماهنگی بین دستگاهی
- تشکیل کارگروههای تخصصی:  
  رئیس بنیاد می‌تواند با مشارکت وزارتخانه‌های مرتبط کارگروه‌هایی تشکیل دهد تا:

  - برنامه‌های مشترک برای حل مشکلات ایثارگران طراحی شود.
  - از موازی کاری و پراکندگی خدمات جلوگیری شود.

نتیجه‌گیری
ماده ۷۴ و تبصره‌های آن، به رئیس بنیاد این اختیار را می‌دهد تا با تکیه بر سازوکارهای نظارتی، گزارش‌دهی و تعامل با نهادهای حاکمیتی، هماهنگی بین دستگاهها را بهبود بخشد، نقاط ضعف را شناسایی کند و از طریق اصلاح قوانین یا تخصیص بهینه منابع، گام‌های مؤثری برای تحقق حقوق ایثارگران بردارد. این ماده به‌عنوان یک ابزار کلیدی، امکان پاسخگویی دستگاهها و شفافیت در عملکرد آنها را فراهم می‌کند.

|| یوسف مجتهد