چرا مشاوران ایثارگران دستگاه‌ها با وجود اختیارات، کارآمدی ندارند؟

فاش نیوز - چرا مشاوران ایثارگران در دستگاه‌های با وجود اختیارات گسترده، کارآمد و مؤثر عمل نمی کنند؟
 بخشنامه شرح وظایف پست مشاور وزیر و هماهنگ‌کننده امور ایثارگران دستگاه‌های اجرایی به‌خوبی نشان می‌دهد که مشاور وزیر و هماهنگ‌کننده امور ایثارگران، دارای شرح وظایف گسترده، متنوع و مهمی است. اما در عمل، بسیاری از این مشاوران آن‌گونه که باید کارآمد و مؤثر واقع نمی‌شوند.

برای پاسخ به این سؤال، ابتدا بندهای مهم بخشنامه را خلاصه‌وار تشریح می‌کنیم؛ سپس به دلایل ناکارآمدی آنها می‌پردازیم.
خلاصه شرح وظایف مشاور وزیر و هماهنگ‌کننده امور ایثارگران:

- ارتباط با تشکل‌های مردمی ایثارگری و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق مرتبط.
- ارائه پیشنهادات اجرایی در راستای قوانین و رهنمودهای رهبری.
- تدوین خط‌مشی‌ها، سیاست‌ها، برنامه‌ها و گزارش عملکرد.
- برگزاری و هماهنگی رویدادهای فرهنگی و اجتماعی مرتبط با ایثارگران.
- طرح سپاس (دیدار با خانواده شهدا) و تجلیل از ایثارگران.
- ایجاد وحدت رویه در ارائه خدمات، پیگیری بودجه‌ها و آیین‌نامه‌ها.
- پیشنهاد بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های داخلی.
- عضویت فعال در شوراها و کمیته‌های مختلف.
- توانمندسازی ایثارگران، به‌ویژه در عرصه‌های مدیریتی.
- ایجاد بانک اطلاعاتی ایثارگران و پیگیری آراء کمیسیون ماده ۱۶.
- نظارت بر عملکرد مدیران و ارائه گزارش.
- پیشنهاد در زمینه منابع انسانی و امکانات متناسب با ایثارگران.
- شناسایی و پیگیری نیازهای واقعی ایثارگران در تمام ابعاد.
- مطالبه و پیگیری مستمر مطالبات ایثارگران و ارائه گزارش.

دلایل ناکارآمدی یا عدم اثربخشی مشاوران امور ایثارگران:

۱. عدم برخورداری از اختیارات اجرایی کافی؛ این مشاوران اغلب تنها نقش توصیه‌ای دارند و الزامی برای اجرای پیشنهاداتشان وجود ندارد. اختیارات آنها معمولاً محدود به حوزه مشاوره است، نه تصمیم‌سازی یا اجرا.

۲. عدم پشتیبانی ساختاری یا بودجه‌ای کافی؛ اگرچه شرح وظایف سنگین و گسترده است، اما غالباً تیم کارشناسی و منابع لازم برای انجام امور را در اختیار ندارند.

۳. عدم انسجام بین دستگاه‌ها و نبود وحدت رویه؛ هماهنگی بین وزارتخانه‌ها، بنیاد شهید و سایر نهادهای متولی ایثارگران بسیار ضعیف است. ارتباط سیستمی و منظم بین این واحدها به‌درستی شکل نگرفته است.
۴. مشغله زیاد وزرا و بی‌توجهی به نقش مشاوران ایثارگران:
بسیاری از وزرا وقت یا اراده لازم برای توجه به گزارش‌ها و پیگیری‌های این مشاوران را ندارند.
گزارش‌ها نادیده گرفته می‌شود یا صرفاً جنبه تشریفاتی دارند.

۵. نبود سیستم نظارتی مؤثر؛ ارزیابی عملکرد مشاوران به‌درستی انجام نمی‌شود. گاهی این پست‌ها صرفاً به دلیل روابط سیاسی یا اداری اعطا می‌شوند، نه بر اساس شایستگی تخصصی.

۶. فقدان ضمانت اجرایی برای اجرای قوانین مرتبط با ایثارگران؛ بسیاری از قوانین، بخشنامه‌ها و آیین‌نامه‌ها به‌صورت سلیقه‌ای اجرا می‌شوند یا اصلاً عملیاتی نمی‌شوند.

۷. ضعف در ارتباط مؤثر با جامعه هدف (ایثارگران)؛ بعضاً مشاوران شناخت دقیقی از مسائل روز و نیازهای واقعی ایثارگران ندارند. ارتباط میدانی آن‌ها با جامعه ایثارگران ضعیف است.

جمع‌بندی؛
در حالی که وظایف تعیین‌شده برای مشاور وزیر در امور ایثارگران بسیار جامع و اصولی است، اما در غیاب ابزارهای لازم، اختیارات اجرایی، حمایت ساختاری، اراده سیاسی و پیوست نظارتی قوی، این پست به جای آن‌که کارآمد باشد، به پست نمادین و تشریفاتی تبدیل شده است.