سابقه تاریخی مبارزات مردم ایران از مشروطیت تا انقلاب اسلامی(بخش نخست)

فاش نیوز - ملت ایران در طول بیش از یک قرن اخیر مبارزات پیگیری بر ضد نظام پادشاهی و استبدادی و وابسته به بیگانگان با شیوه های اصلاح‌گرانه (نه بنیادی) انجام داده است.

بخش اول

زمینه های پیدایش انقلاب اسلامی ایران

• سابقه ی تاریخی مبارزات مردم ایران:
• در طول سده اخیر، مردم ایران مبارزات پیگیری بر ضد نظام سیاسی حاکم با شیوه های اصلاح طلبانه (نه بنیادی) انجام داده است.
• گرچه تجربه کافی در این زمینه کسب کرده است ولی در عمل با شکست های دردناکی روبرو شدند.
• نهضت مشروطیت که با هدف محدود کردن قدرت پادشاهان ایران انجام شد.
• نهضت تنباکو و ملّی شدن صنعت نفت،که به منظور قطع دست اجانب و بیگانگان صورت گرفت،در نهایت منجر به کودتای آمریکایی-انگلیسی 28/مرداد/1332 و تثبیت رژیم دیکتاتوری شاه و نفوذ روز افزون بیگانگان در سرنوشت جامعه ایرانی گردید.
• تجربیات تاریخی مزبور ثابت کرد مادام که حرکت بنیادین و اساسی صورت نپذیرد باز هم این تجربه تلخ تکرار خواهد شد و بقایای نظام پوسیده به شیوه دیگری همه دستاوردهای حرکت مردم را خواهند بلعید.
• بدین ترتیب گذشته ها عبرتی شد هم برای مردم و هم برای رهبری نهضت که با همه توان در راستای تحقق اهداف متعالی شان در پرتو تحقق حکومت اساسی تلاش نمایند.

       شرحی از انقلاب اسلامی ایران       

• شروع نهضت اسلامی ایران در سال 1341: 

   (بااعتراض شدید به تصویب لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی و انقلاب سفید)

• نهضت اسلامی ایران در سال 1341 با اعتراض شدید امام خمینی (ره) و روحانیت پیشرو به تصویب لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی و نیز آنچه که محمد رضا شاه آن را انقلاب سفید شاه و ملت (رفراندوم اصطلاحات شش گانه) می خواند شروع شد.
• لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی:

-در لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی، قید اسلام از شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان حذف  و به جای سوگند به قرآن،سوگند به کتاب آسمانی آورده شد و نیز به زنان حق رأی داده شد.

• 14/مهر/1341 - تصویب لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی در هیئت دولت اسدالله علم
• 16/مهر/1341 - اعلام رسانه ای تصویب لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی در هیئت دولت اسدالله علم
• 15/آبان/1341 - تلگراف امام خمینی (ره) به اسدالله علم (نخست وزیر) به عنوان اعتراض به تصویب لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی
• 7/آذر/1341 - لغو لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی در دولت علم
• 10/آذر/1341 - با تدبیر و درخواست امام خمینی (ره) رسانه ای شدن خبر لغو لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی توسط دولت علم
• انقلاب سفید شاه و ملت (رفراندوم اصطلاحات ششگانه):
• 19/دی/1341 - شاه به منظور اجرای سیاست های آمریکا در ایران از طریق برخی از اصطلاحات مورد نظر آمریکا، در اولین کنگره شرکت های تعاونی روستایی نطقی کرد که خبر از دخالت مستقیم وی در اجرای اصطلاحات ششگانه ( انقلاب سفید) می داد و طی آن دعوت به شرکت در رفراندوم اصطلاحات ششگانه نمود.
• 2/بهمن/1341 - تحریم رفراندوم فرمایشی (اصطلاحات ششگانه) توسط امام خمینی (ره) و تظاهرات وسیع مردم و بازاریان و دانشجویان علیه رفراندوم شاهانه.
• 6/بهمن/1341 - انجام رفراندوم نمایشی اصطلاحات ششگانه ( انقلاب سفید).
• مبارزه و روشنگری امام خمینی(ره)-دستگیری وقیام 15 خرداد42:
• امام خمینی (ره) و مراجع قم به لحاظ اعتراض به رفراندوم شاهانه (انقلاب سفید) نوروز سال 1342 را عزای عمومی اعلام کردند.
• 2/فروردین/1342 - که به مناسبت شهادت امام جعفر صادق (ع) مراسمی در فیضیه قم تشکیل شده بود. با حمله مزدوران ساواک به خاک و خون کشیده شد و عده ای از طلاب شهید و مجروح شدند. حادثه ی مدرسه ی فیضیه قم، روحانیت و مردم را در مبارزه با رژیم پهلوی مصمم تر نمود.
• 28/اردیبهشت/1342 - با فرا رسیدن محرم سال 1342 - اعلامیه ای از سوی امام خمینی (ره) خطاب به وعاظ و سران هیئت های عزاداری در سراسر ایران توزیع شد.
• همچنین امام به علمای قم پیشنهاد دادند که در روز عاشورا برای مردم که از شهرهای مختلف به قم می آیند سخنرانی نمایند و حقایق را به گوش آنان برسانند.
• علی رغم تهدیدات و وساطت های رژیم برای جلوگیری از سخنرانی از پیش اعلام شده،امام خمینی (ره) در فیضیه.
• 13/خرداد/1342 - (عصر عاشورای حسینی) امام خمینی (ره) در مدرسه ی فیضیه قم در جریان سخنرانی مهم تاریخی، نطق انقلابی و روشنگری،به شاه و آمریکا و اسرائیل حمله ی شدید کردند.

-این سخنرانی تاریخی امام در عصر عاشورای سال 1342 - علیه شاه و آمریکا و اسرائیل و انقلاب سفید شاهانه بود. طی حمله به شاه، امام خمینی (ره) رسماً مقابل شاه قرار گرفتند و مسیر مبارزه را در جهت سرنگونی رژیم سلطنتی هدایت کردند. ایشان نیز با درهم شکستن ابهت کاذب رژیم شاه روح تازه ای را در حرکت و نهضت مردم مسلمان دمیدند.

• به دنبال این سخنرانی مهم و تاریخی - عوامل رژیم و ساواک:                   

-15/خرداد/1342 ساعت 3نیمه شب به منزل امام خمینی(ره)در قم یورش برده و امام را دستگیر کرده و به تهران منتقل می کنند.

ایشان  را (ابتدا به باشگاه افسران و در غروب 15 خرداد به پادگان قصر (19 روز) زندان و بعد به پادگان عشرت آباد (سلول انفرادی) منتقل می کنند.)

• با انعکاس خبر دستگیری امام خمینی (ره) – بیانیه ای از سوی علمای قم صادر شد که در این بیانیه ضمن تقبیح این عمل،آزادی فوری و بدون قید و شرط ایشان درخواست شده بود و مردم را به پایداری و استقامت و ادامه مبارزات دعوت می کرد.
• واقعه قیام خونین مردم مسلمان وانقلابی ایران در 15 خرداد 1342:
• با شنیدن خبر دستگیری امام خمینی (ره) – موجی از تأثر تمام مردم قم را فرا گرفت و مردم غیور و مسلمان با شعار «یا مرگ یا خمینی» شهر را به لرزه در آورده و در حرم مطهر حضرت معصومه (س) اجتماع کردند. جمعیت با حرکت و تظاهرات در خیابان ها با مأموران شاه مواجه شدند که آنها را به گلوله بستند و عده زیادی را مجروح و یا به شهادت رساندند.
• در همین روز قیام مشابهی توسط مردم مسلمان و انقلابی سایر شهرهای ایران ازجمله تهران،ورامین،شیراز،...انجام شد که توسط مأموران شاه به خاک و خون کشیده شد.        
• فجیح ترین کشتار رژیم شاه در این روز در منطقه پل باقرآباد ورامین اتفاق افتاد که طی آن مزدوران شاه صدها تن از مردم انقلابی ورامین و پیشوا و حومه را به خاطر اعتراض به دستگیری امام به خاک و خون کشیدند.
• در تهران - با توجه به گستردگی تظاهرات در روز 15 خرداد و کشته و مجروح شدن تعدادی از مردم مسلمان معترض، روز بعد یعنی 16 خرداد در این شهر حکومت نظامی برقرار شد و علی رغم کشتار روز قبل و اعلام حکومت نظامی،مردم معترض به دستگیری امام، مجدداً به خیابان ها ریختند و مزدوران شاه در این روز تعداد بیشتری از مردم تظاهر کننده تهرانی را به شهادت رساندند.
• آمار مجروحین و شهدای قیام ملت مسلمان ایران در 15/خرداد/1342 – حدوداً 15000 نفر تخمین زده اند.
• قیام مردم مسلمان و انقلابی ایران در 15/خرداد/1342 – نقطه عطفی در ابتدای نهضت اسلامی ایران است.
• بدنبال  دستگیری امام و سرکوب خونین قیام مردم،در روز 15 خرداد وپس از آن رژیم شاه سرکوب مبارزان و افراد انقلابی و دستگیری و زندان کردن یاران امام را طور کسترده انجام داد و شرایط رعب و وحشت و اختناق را حاکم کرد.
• 17/اسفند/1342 – اسدالله علم از نخست وزیری برکنار و حسنعلی منصور نخست وزیر شد.

-این تغییر در واقع تاکتیکی از سوی شاه برای انتساب وقایع و جنایات رژیم به دولت اسدالله علم (دستگیری امام خمینی، سرکوب خونین وگسترده قیام 15 خرداد1342مردم مسلمان و انقلابی ایران )و خروج از بحران بوجود آمده ناشی از کشتار مردم مسلمان و انقلابی بود.

             (دوران نخست وزیری علم از 30/تیر/1341 تا17/اسفند/1342 بود.)    

• حسنعلی منصور (نخست وزیر جدید) از موضع نرمش در برخورد با امام وارد شد. لذا پس از زمینه سازی در افکار عمومی از طریق برخی اظهارات نخست وزیر و ملاقات وزیر کشور با امام در روز دوشنبه 17/فروردین/1343 خبر آزادی را به ایشان اعلام نمودند.
• نهایتاً سه شنبه 18/فروردین/1343 – ساعت 10 شب بدون اعلام قبلی ایشان را به قم انتقال دادند.
• با خبر آزادی امام – شور و شعف زیادی در مردم بوجود آمد و مردم قم و سایر شهرستان ها به دیدار امام آمدند، حتی در بین مردم و علمای عراق و نجف اشرف جشن شادی برقرار شد.
• امام خمینی (ره) از همان ابتدای آزادی به سخنرانی و روشنگری و مبارزه علیه رژیم شاه ادامه دادند.
• 21/فروردین/1343 - اولین سخنرانی امام پس از آزادی – در جمع دانشجویان دانشگاه تهران که به دیدار ایشان آمده بودند انجام شد.
• طی آن سخنرانی، امام تبلیغات دروغین رژیم را خنثی نموده و رد ادعای رژیم مبنی بر التزام ایشان صریحاً اعلام داشتند و فرمودند سیاست مَدَرن از اسلام سرچشمه می گیرد.
• ایشان درباره اوضاع فلاکت بار مردم ایران به خصوص روستائیان و ولخرجی های شاهانه از دسترنج مردم به شدت انتقاد کردند.
• مبارزه با قانون کاپیتولاسیون و تبعید امام خمینی (ره):

     قانون کاپیتولاسیون (مصونیت سیاسی و قضایی بیگانگان)

• پس از تحمیل رفرم «انقلاب سفید» بر ملت ایران،آمریکا درصدد برآمد که قانون ننگین «کاپیتولاسیون» را مجدداً در ایران احیا کند.

-از این طریق، آمریکایی ها دنبال مزایای کنسولی و قضایی برای اتباع خود در ایران بودند که به موجب آن استقلال سیاسی و قضایی ایران را مخدوش می کردند. آمریکا پیشنهاد تصویب قانون کاپیتولاسیون در ایران را اسفند سال 1340 مطرح کرد که این پیشنهاد در 13/مهر/1342 در کابینه نخست وزیرعلم و درمرداد 1343 در مجلس سنا به تصویب رسید.

• سپس در 21/مهر/1343 - لایحه کاپیتولاسیون را حسنعلی منصور نخست وزیر به مجلس شورای ملّی برد و به تصویب نمایندگان رساند.وبصورت قانون درآمد.
• در 4/آبان/1343 - سخنرانی سرنوشت ساز امام خمینی (ره)برعلیه قانون کاپیتولاسیون در مسجد اعظم قم- امام اقدام رژیم شاه را در تصویب این لایحه مورد انتقاد شدید قراردادند و با محکوم کردن دخالت های آمریکا در ایران، برعلیه شخص شاه و آمریکا و اسرائیل و انگلیس و شوروی سخنرانی کوبنده ای ا
• همچنین در همین روز امام بیانیه ای صادر و فرمودند: دنیا بداند که هر گرفتاری ملت ایران و ملل مسلمین دارند ازجانب امریکاست. ملل اسلام از اجانب عمومأ و از امریکا خصوصأ متنفراست. در این بیانیه از کاپیتولاسیون بعنوان(سند بردگی ملت ایران)یاد شده است.

-لازم به ذکر است پیش از سخنرانی امام، شاه برای بازداشتن ایشان از ایراد سخنرانی در چنین روزی،نماینده ای را به قم اعزام کرد، اما امام نماینده شاه را به حضور نپذیرفت و در روز چهارم آبان یکی از مهمترین سخنرانی های خود رادر حضور جمع کثیری از روحانیون و مردم انقلابی قم ایرادکردند. این نطق به منزله محاکمه دخالت های غیرقانونی هیأت حاکمه امریکایی در ایران بود.

• 13/آبان/1343 - نیمه شب – کماندوها و مأموران شاه به منزل امام در قم یورش بردند و ایشان را به فرودگاه مهرآباد تهران منتقل و به ترکیه تبعید کردند.
• متعاقب دستگیری و تبعید امام – رژیم شاه شروع به سرکوب بسیار گسترده انقلابیون، دستگیری وسیع و زندان و شکنجه در زندان های مخوف ساواک نمود. ساواک فضای رعب وحشت و اختناق و دیکتاتوری کرد.
• 1/بهمن/1343-ترور حسنعلی منصور نخست وزیر در جلوی مجلس -توسط یکی از اعضای هیئت موتلفه اسلامی (شهید محمدبخارایی)

(دوران نخست وزیری حسنعلی منصور از 18/اسفند/42تا 1/بهمن/43 بود)

• 13/مهر/1344 – تبعید امام و حاج آقا مصطفی از ترکیه به عراق(نجف

اشرف)

• اعزام شکنجه گران ساواک به اسرائیل برای گذراندن دوره های اموزش شکنجه گری های ویژه توسط عوامل موساد.

ساواک در سال 1335 توسط عوامل سیا،سازمان جاسوسی آمریکا در ایران آموزش و تآسیس شد. از اهدافش سرکوب و قلع و قمع شدید مخالفان سلطه و استعمار و استبداد آمریکا و شاه و نیز ایجاد جو رعب و وحشت و خفقان  برای زمینه سازی اجرای سیاست های استعماری آمریکا و دیکتاتوری شاه در ایران بود.

• ادامه رهبری نهضت،توسط امام خمینی(ره)در تبعید:
• تداوم مبارزه امام خمینی (ره) در تبعید چرا که با سخنرانی ها و پیام های خویش همواره امید به پیروزی را در دل ها زنده نگه داشتند.
• 27 /فروردین/1346 دو نامه امام خمینی (ره) همزمان صادر کردند:
• یکی برای حوزه های علمیه -و در ضمن آن نامه -شکست رژیم شاه را نوید دادند و پیروان خود را به استقامت در برابر ظلم دعوت نمودند.
•  دیگری در همین تاریخ -نامه سر گشاده ای به نخست وزیر وقت (امیرعباس

هویدا)،-و رژیم شاه را از ادامه و تقویت رابطه با اسرائیل بر حذر داشتند.

-هشدار امام در این زمینه با بی توجهی شاه مواجه گردید و در آستانه جنگ کشورهای اسلامی با اسرائیل، روابط بازرگانی ایران و اسرائیل با اعطای امتیازات ویژه به کالاهای اسرائیل گسترش یافت.

• انتشار کتاب ولایت فقیه و حکومت اسلامی:
• در بهمن /1348-آغاز سلسله درس های امام خمینی (ره) درباره «حکومت اسلامی»_«ولایت فقیه»  و انتشار آن ها به صورت کتاب هایی با همین عناوین در ایران، عراق،لبنان و در ایام حج.

در این کتاب مبانی تئوریک مربوط به شیوه های حکومت اسلامی از زبان رهبری نهضت تبیین گردید.

• در اردیبهشت/1349 – هئیتی از بزرگترین سرمایه داران آمریکایی به سرپرستی راکفلر وارد ایران شد. مأموریت هئیت مذکور گسترش مشارکت شرکت های آمریکایی و چپاول اقتصادی بیشتر ایران بود.  رژیم شاه به شدت از افشای آن جلوگیری می کرد. با وجود محدودیت های ویژه رژیم،یاران انقلابی امام به افشای خیانت های جدید رژیم پرداختند. آیت الله سعیدی در این جریان دستگیر و پس از تحمل 10 روز شکنجه وحشیانه توسط ساواک در زندان قزل قلعه شهید شدند.

-امام خمینی با ارسال پیامی ضمن تجلیل از مبارزات این شهید گرانقدر هرگونه قرارداد با سرمایه داران آمریکا و دیگر قدرت های استکباری را مخالف خواست ملت و احکام اسلامی معرفی کردند.

• امام خمینی (ره) و استمرار مبارزه. (1350-1356):
• از سال 1350 – افزایش درآمدهای نفتی ایران. (افزایش تولید و افزایش بها)
• احساس قدرت بیشتر و غرور و سرمستی شاه ناشی از افزایش درآمدهای نفتی و نیز اطمینان از سرکوب مخالفان و زندان و تبعید ایشان و رژیم بیش از پیش به قلع و قمع مخالفین پرداخت.
• گسترش روابط تجاری و نظامی ایران با آمریکا و اسرائیل.
• برگزاری جشن های 2500 ساله شاهنشاهی:

-در پرتو شرایط مذکور - شاه برای نمایش قدرت و ثبات رژیم خود با صرف هزینه های بسیار سنگین از ابتدای دهه 50 جشن هایی را تحت عنوان 2500 سال سلطنت شاهنشاهی در ایران برگزار کرد.

• امام خمینی از طریق سخنرانی و پیام های متعددی،ضمن محکوم کردن جشن های فرمایشی مذکور،عقب ماندگی های ایران و واقعیت های تلخ حاکم بر کشور را افشا کردند.
• رسیدن  به تمدن بزرگ:

-شاه که درغرور و نخوت غرق شده بود برنامه خود را به عنوان رسیدن به تمدن بزرگ اعلام کرد.

• 11/اسفند/1353- تشکیل حزب رستاخیز – تنها حزب فراگیر در ایران.
• 17/خرداد/1354 – مراسم سالگرد شهدای قیام 15 /خرداد / 42که توسط  طلاب انقلابی در مدرسه فیضیه قم برگزار شده بود. (با شعارهای "درود بر خمینی" و مرگ بر سلسله پهلوی)

-این حرکت انقلابی برای شاه و ساواک بسیار گران بود.لذا مأموران شاه در یورشی به تجمع طلاب انقلابی آن ها را ضرب و شتم و دستگیر و زندانی کردند.  امام خمینی (ره) پیام نوید بخشی بدین مناسب صادر فرمودند که در ضمن آن آمده بود. «با همه مصیبت ها،بیداری ملت ما مایه امید است. مخالفت دانشگاهای سرتاسر ایران بر حسب اعتراف شاه،مخالفت علمای اعلام و طبقه محصلین و طبقات مختلف ملّت با همه فشارها و قلدری ها،طلیعه به دست آوردن آزادی و رهایی از قید استعمار است.

• سال 1355 - سال اوج غرور و سرمستی شاه بود.

        سال پایان جشن های 2500 ساله شاهنشاهی و در این سال رژیم شاه تقویم رسمی

        کشور را از 1355 به 2535 تغییر داد.                                                                                                                                                                                    2535   =    35   +  2500     حکومت محمد رضا  حکومت شاهنشاهی

 

• اوج گیری انقلاب اسلامی در سال 1356 قیام مردمی:   
• 1/آبان/1356 – شهادت مشکوک آیت الله حاج آقا مصطفی خمینی (ره)بدست عوامل ساواک در نجف اشرف.

      ایشان ولی این حادثه را (الطاف خفیه الهی) نامیدند.

گردآوری و تدوین: دکتر احمد خنجری قمی

ادامه دارد ...