شهدای هسته ای روی پرده سینما

اکبر صفرزاده: فیلم روباه به کارگردانی بهروز افخمی درباره حضور جاسوسی نیروهای اسراییلی است که برای به شهادت رساندن دانشمندان هسته‌ای ایران وارد کشور می شوند تا از طریق ترور و به وجود آوردن شرایط نا امن بسترهای بر هم خوردن مذاکرات هسته ای را فراهم کنند. با توجه به درگیر بودن جامعه ایران با موضوع انرژی هسته ای و پیگیری مذاکرات 5+1 توسط مردم می توان فیلم روباه را فیلمی منطبق بر شرایط روز جامعه ایران دانست و از آن به عنوان ویترینی برای اتفاقات و رویدادهای این روزها یاد کرد.

یکی از مهمترین معضلات و مشکلات سینمای ایران فقدان ژانر و عدم پایبندی نویسنده و کارگردان به ژانری مشخص و معین است. با تمام محاسنی که می توان برای پایبندی به ژانر و ارائه یک فیلم صاحب ژانر برشمرد سینمای ایران در بسیاری از موارد از تن دادن به قواعد ژانر سرباز می زند و همه سعی و تلاشش را می کند تا در قالب ژانری مشخص تعریف نشود.

فیلم روباه برخلاف بسیاری از فیلم های بدون ژانر سینمای ایران با دستمایه قرار دادن ترور دانشمندان هسته ای سعی کرده تا خود را در چهارچوب ژانری مشخص و معین تعریف کند و قابلیت های موجود در فیلمنامه را در راستای اثری حرفه ای و قابل قبول به اثبات برساند.

با تمام ضعف هایی که فیلم «روباه» در صحنه های تروردانشمندان هسته‌ای و یا پشت پرده سازمان‌های جاسوسی خارجی و یا عملکردهای مختلف وزارت اطلاعات از خود نشان می دهد می توان این اثر را به عنوان مقدمه ای بسیار خوب برای ادامه این روند و پرداختن به ترورهایی که تاکنون در ایران انجام شده و گسترش و بسط ژانر جاسوسی دانست.

بدون شک نمی توان «روباه» را یک شاهکار دانست اما می توان گفت که این فیلم با وجود سفارشی بودن و شتابزدگی بسیار زیادی که در تولید و نگارش فیلمنامه دیده می شود همه سعی و تلاش خود را کرده تا مردم را به عنوان مخاطبان اصلی راضی کند و برای رسیدن به این منظور قواعد داستانگویی و روایت و همین طور لحن ساده و صمیمی خود را تا پایان حفظ می کند.  

«روباه» تا جایی که توانسته از طنز و فانتزی بهره برده است. اتفاقاتی مثل حضور برادر نتانیاهو در ایران برای اجرای عملیات ترور یک دانشمند هسته‌ای را می توان طنزی فانتزی دانست که برای دادن پیامی مهم به کارگرفته شده است. صحنه ای که مأموران زنگ خانه‌ای را می‌زنند و در پاسخ به صاحب خانه می‌گویند: «از وزارت اطلاعات مزاحم می‌شویم»! از دیگر نمونه های این مساله است.