امسال شاهد جهش نرخ ارز نخواهیم بود

به گزارش خبرگزاری تسنیم، مجید شاکری با حضور در پنل تخصصی اصلاح ساختارها و رفع ناترازی‌ها در نظام مالی (ارز)، در نخستین روز همایش اقتصاد ایران اظهار کرد: ایران به‌عنوان کشور در حال توسعه نیازمند یک سیاست پولی مستقل است و در نهایت نمی‌تواند اعمال سیاست پولی ارزی کند بدون اینکه حساب سرمایه‌اش بسته باشد.
وی ادامه داد: سال 53 که بهترین عدد درآمد سرانه را داشتیم یکی از دعواهای خیلی جدی بین بانک مرکزی و وزارت مالیه آن زمان این بود که نباید اجازه دهند که حساب سرمایه باز باشد. این در حقیقت به ما می‌گوید که مهم‌تر از نرخ ارز، کنترل حساب سرمایه است. پس ساختار نرخ ارز ما باید چه‌شکلی باشد؟ چگونه نرخ ارز را کنترل کنیم؟
کارشناس اقتصادی افزود: بستن حساب سرمایه در شرایط تحریمی کار بسیار سختی است و حتی سال گذشته بین سیاستگذاران سؤال این بود که روس‌ها بعد از آغاز جنگ روسیه و اوکراین و تحریم‌های غرب چه می‌کنند؟
شاکری، ادامه داد: حال سؤال این است؛ آیا این حرفی که ما می‌زنیم نافی به‌رسمیت شناختن رویکرد فعلی نرخ ارز در بازار دارایی‌ها است؟ نافی این است که باید منطق قیمتی را کنار بگذاریم؟ سؤال بعدی نیز این است؛ چه‌چیزی نرخ ارز را تعیین می‌کند و موجب شوک‌های ناگهانی می‌شود؟
او افزود: در ایران درباره اثر تقاضای خروج سرمایه بر شوک‌ها صحبت می‌شود. این را رد نمی‌کنم اما آن چیزی که راهبر اصلی در جهش‌های نرخ ارز است و اختیار و کنترل را از بانک مرکزی نمی‌گیرد؛ تقاضای تجاری است. تمام وقایعی که منجر به جهش ارزی شده است روی وقایع تضمینی بوده است. چرا که تقاضای تجاری اگر تا یک زمان خاصی تسویه نشود به بحران برمی‌خورد.
ساختار بازار مهم‌تر از نرخ ارز
کارشناس اقتصادی ادامه داد: اما تقاضای خروج سرمایه این‌چنین نیست. پس با وجود اینکه از لحاظ حجم تقاضای خروج سرمایه مهم است و البته تقاضای تجاری خیلی مهم است تا بتوانید نرخ ارز را کنترل کنید.
شاکری متذکر شد: اساساً بازسازی ساختار پرداخت خارجی از این سؤال شروع می‌شود؛ ارز را کجا نگه داریم و کجا مصرف کنیم؟ پس مقدم بر هر چیزی این است که بتوانیم بپذیریم که مسئله ساختار از مسئله قیمت مهم‌تر است و اتفاقاً تحریم‌پذیر هم هست. این‌گونه نیست که بگوییم چون کنترل‌کننده نیست پس تحریم‌پذیر هم نیست.
او تأکید کرد: در نهایت اینکه بازار ارز بدون بانک مرکزی معنی ندارد و مهم‌تر از نرخ ارز، ساختار بازار است و در شرایط تحریمی که نمی‌توانیم یک ساختار رسمی داشته باشیم، چطور می‌توانیم حساب سرمایه را ببندیم؟ و چطور می‌خواهیم سیاستگذار را قانع کنیم؟
وی بیان کرد: شش دلیل وجود دارد که امسال نگرانی‌های ارزی سال گذشته را نداریم. «خروج سقف صادرات»، «کنترل ترازنامه و کاهش شدید تورم کالایی»، «افزایش نرخ بهره آزاد»، «افزایش نرخ بهره سپرده»، «موضوع تخصیص ارزی تولیدی‌ها و شرکت‌های بازرگانی در حوزه واردات بر بازار آزاد که بسیار مؤثر است و یک سیاست مابین کنترل مقداری و کنترل قیمتی است» و فراواکنش بیشتر از روند بلندمدت در سال گذشته در مورد نرخ ارز که به ثبات امسال کمک کرده، دلایلی است که امسال نگرانی‌های ارزی سال گذشته را نداریم. اگر اتفاق خاصی در سمت عرضه رخ ندهد نسبت به مسائل تقنینی امسال می‌توانیم بگوییم که نگرانی‌هایمان کمتر است.