نقش سربازان در دفاع مقدس

گروه استان‌های دفاع‌پرس - «علی اکبر مرزبان» مدرس دانشگاه و استاد درس آشنایی با دفاع مقدس؛ دفاع مقدس واژه ارزشمندی است که همه ملت در خلق آن سهیم بوده‌اند و از آنجا که بحث دفاع در مقابل تجاوز نظامی همراه با سلاح است می توان نقش اقشار و یا گروه‌هایی را مهمتر تعریف کرد. سربازان از این گروهند و همانطور که از نامشان پیداست آنها کسانی هستند که حاضرند برای کشور، دین و هر آنچه از میراث یک ملت باشد سرشان را فدا کنند.

بدون تردید بخش عظیمی از ایثارگری ها و دلاورمردی‌های دفاع مقدس در طول 8 سال جنگ تحمیلی به همت و غیرت سربازان عزیز وطن مربوط می شود که خالصانه قدم در وادی حراست و دفاع از این کشور گذاشتن و در کنار دیگر رزمندگان با ایستادگی مثال زدنی صحنه‌های زیبایی از رشادت و دلیرمردی خلق کردند، رشادت‌ها و از خود گذشتگی های سربازان در طول هشت سال دفاع مقدس از بخش های این حماسه بزرگ بوده است، آنها که بی نام و نشان و با انگیزه دفاع در وادی عشق گام نهادند و با سلحشوری خود در کسب موفقیت ها و پیروزی ها بی شمار دفاع مقدس نقش اثرگذاری داشته‌اند.

متأسفانه به نقش سربازان در دفاع مقدس در دوران جنگ تحمیلی و پس از آن کمتر پرداخته شده است و در واقع سربازان جنگ از مظلوم ترین گروه در جنگ محسوب می شوند (حتی بعد از جنگ هم مشکلات اساسی آنان مشهود است چرا که از سربازان جنگ بعنوان ایثارگران کشور نام برده نمی شود) و این در حالی است که سربازان از عاشق ترین و بی ادعا‌ترین گروه‌های عمده شرکت کننده در طول 8 سال دفاع بود و خوب هم دیده نشده اند.

خدمت سربازی در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران همانطور که در ماده یک قانون خدمت وظیفه عمومی آمده است بیان می‌شود:

«دفاع از استقلال و تمامیت ارضی و نظام جمهوری ایران و جان و مال مردم، وظیفه هر ایرانی است که در اجرای  این وظیفه کلیه اتباع ذکور جمهوری اسلامی ایران مکلف به انجام خدمت وظیفه عمومی برابر قانون و مقررات این قانون می باشد و هیچ فرد مشمول خدمت وظیفه عمومی را، جز در موارد مطروحه در این قانون می توان از خدمت معاف کرد.»

حضرت امام نیز در حضور سربازها فرموده است: خدمت سربازی از عبادات اسلام است.

همچنین ایشان خطاب به سربازان چنین فرمود:

«سرباز اسلام هستید باید همه چیزتان را اسلامی کنید. سرباز دولت اسلامی مثل سرباز صدر اسلام، با خداست... در رژیم اسلامی؛ کار، کار خدایی است و سرباز، سرباز خداست و قوی است. کاری بکنید که خودتان  هم ساخته بشوید. همانطور که سربازهای صدر اسلام در عین حالی که سربازی می کردند وظایف صوریه (یعنی شکل و ساخت ظاهری) اسلام را هم به تمام معنا بجا می آورند.»

رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز درباره سربازی می فرمایند:

«خدمت وظیفه عمومی، خدمت واقعاً مقدسی است که در جنگ و صلح در صف اول نیاز های ملت و کشور قرار دارد. هم خانواده ها و هم آحاد جوانان باید اهمیت آن را درک کنند و با شوق و علاقه به آن بشتابند».

«ایشان در جایی دیگر فرموده است: سرباز این مرز و بوم باید پایبند به اسلام باشد. از بن دندان و از اعماق دل باید معتقد و عامل باشد».

سربازان دوران جنگ بدرستی و با صداقت کامل قوانین نظام مقدس جمهوری اسلامی و رهبران بزرگ خود را برابر آنچه در بالا به قسمتی از آن اشاره شد عملیاتی نموده و در این راستا از جان خود مایه گذاشته اند.

صفت «اجباری بودن» سربازی بعد از انقلاب همراه با «خدمت مقدس سربازی» بکار می رود، اما سربازان دفاع مقدس این اجبار را یک اجبار درونی تلقی نمودند، و اجباری آنها ریشه در باور های مذهبی دارد. در واقع می توان گفت که سربازی نیز همانند دیگر مناسک مذهبی باید انجام شود ولی هیچ فرد مسلمانی احساس نمی کند که کسی از بیرون وی را مجبور به انجام دادن آن کرده است.

این دیدگاه که سربازی یک تکلیف دینی است توسط سربازان دفاع مقدس بدرستی در کشور نهادینه شد و پیام رهبران بزرگ انقلاب در پیوند دادن فلسفه سربازی به دفاع و باورها و ارزشهای دینی و انقلابی و در واقع پاسداشت از ارزش‌های دینی و مبارزه علیه ظلم وجود، توسط سربازان دفاع مقدس اجرایی شد.

سربازان دفاع مقدس در کلیه یگانهای نظامی نقش داشته اند و این نقش در یگان های نظامی ارتش و بخصوص در صف نیروی زمینی قهرمان بسیار پر رنگ تر بوده است بطوریکه بنا به اعلام معاونت احتیاط نیروی زمینی 2 ونیم میلیون سرباز جنگ را در یگان‌های نیروی زمینی تجربه کردند و بخش عمده ای از شهدای ارتش را به خود اختصاص داده‌اند (40 هزار شهید سرباز در نیروی زمینی). از طرفی گسترش سریع استعداد نیروهای نظامی با در نظر گرفتن گستردگی مناطق عملیاتی ایجاب می شود که تعداد سربازان بیشتری جذب یگانها گردند و هچنین نقش های مهمتری بعهده سربازان عزیز قرار گیرد، بطوری که در دوره هایی در گردانهای تازه تاسیس با عنوان گردانهای قدس، سربازان نقش اصلی گردانها را بعهده می گرفتند و در یک گردان 700 تا 800 نفری قدس تعداد 8 تا 13 نفر نیروی کادر وجود داشت و محل استقرار این گردان‌ها نیز در مناطق مرتفع غرب و شمال غرب بوده که به صورت پایگاهی پدافند بوده است علیهذا خود سربازان دفاع مقدس فرماندهی مستقیم پایگاه های پدافندی را بعهده می گرفتند و هدایت و فرماندهی توسط سربازان شکل می گرفت.

حضور داوطلبانه سربازان در دوران دفاع مقدس در کلیه یگان ها بوده است و اغلب نیروهای وظیفه یگان های سپاه به صورت داوطلبانه یگان خود را انتخاب می کردند و در نیروهای ارتش بصورت داوطلب در یگان های خاص برای اجرای اقدامی خاص حضور داشتند و سوابق موجود گویای آن است که همیشه تعدادی از نیروهای برخی از گردان ها از جمله گردان های چهار شماره‌ای (مثل 1926) قدس بصورت داوطلب ماه‌ها بعد از پایان دوره خدمت ضروری و احتیاط در آن یگان‌ها حضور داشته اند. همچنین از نیروهای داوطلب موجود در یگانها نیروی زمینی در اوایل جنگ هم باید یادی شود که تعدادی از این عزیزان قرار داد داوطلبانه یکساله خود را تا چهار دوره تمدید نمودند. در نهایت اینکه لازم است نه تنها در هفته دفاع مقدس بلکه در تمام طول سال از ایثارگری ها، مردانگی‌ها و غیور مردی‌های سربازان، شهدا، ایثارگران دفاع مقدس تجلیل کنیم زیرا عزت و آبروی جمهوری اسلامی ایران به برکت خون شهدا و ایثارگری های ایثارگران دفاع مقدس است.