بحران انرژی و خطر بروز شکاف بین کشورهای اروپایی

همزمان با تشدید بحران انرژی در اروپا و به تبع آن افزایش شدید تورم، مقامات ارشد اروپایی نسبت به خطر بروز شکاف بین کشورهای این قاره و از بین رفتن همبستگی در اروپا ابراز نگرانی می‌کنند.

تشدید بحران انرژی در اروپا و افزایش نگرانی‌ها از زمستان سخت و سرد این قاره، نگرانی‌ها را درباره حفظ همبستگی بین سران اروپا در مقابل این بحران سخت افزایش داده است. پیش از این برخی از رسانه‌های معتبر غربی هشدار داده بودند که این بحران حتی می‌تواند به عمر اتحادیه اروپا پایان دهد. طی 6 ماه گذشته اخبار و گزارش‌های فراوانی از بروز اختلاف و چند دستگی بین سران اروپا در مورد کم و کیف مواجهه و مقابله با این بحران منتشر شده بود اما طی روزهای اخیر این هشدارها درباره تشدید اختلاف‌ها و حفظ همبستگی بیشتر شده است. در جدیدترین مورد سخنگوی اتحادیه اروپا شامگاه دوشنبه ضمن اذعان به اینکه زمستان سختی در انتظار کشورهای این اتحادیه است، گفت: «سران اروپا برای مقابله با این بحران، باید همبستگی خود را حفظ کنند.» «نابیلا ماسرالی» اذعان کرد که مردم اروپا به خاطر بحران اوکراین، با دشواری‌های بسیاری رو‌به‌رو شده‌اند. «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم روز یکشنبه هشدار داد ماه‌های آتی، ماه‌های سرنوشت ‌سازی برای اتحادیه اروپا به شمار می‌آید: «زمستان سختی در انتظار ماست و شش ماه آینده تعیین‌کننده خواهند بود اگر از بحران عبور کرده و اتحاد خود را حفظ کنیم و توازن نظامی ادامه یابد، تا بهار وضعیت بهتری خواهیم داشت.» به گزارش ایسنا، جوزپ بورل روز دوشنبه نیز در یک کنفرانس پارلمانی در مورد مسائل سیاسی و امنیتی در پراگ گفت: «تأثیر تحریم‌ها علیه روسیه در حال افزایش است... ولی ما باید از نظر راهبردی صبور باشیم و بدانیم که برای تأثیرگذاری بیشتر به زمان بیشتری نیاز است، لذا به تبعیت از تحریم‌ها ادامه دهیم»وی همچنین از نمایندگان اتحادیه اروپا خواست تا «اهمیت و هزینه اجتناب‌ناپذیر تحریم‌ها برای اروپا را برای اروپایی‌ها توضیح دهند» جوزپ بورل، همچنین در هشداری نسبت به کاهش ذخایر تسلیحاتی اتحادیه اروپا در پی کمک به اوکراین گفت: «من نمی‌گویم که ذخایر نظامی اکثر کشورهای عضو تمام شده، اما به نسبت بالایی کاهش یافته است.» همزمان وزیر امور خارجه آلمان نیز نسبت به در خطر افتادن اتحاد اروپایی‌ها به دلیل مشکلات ایجاد شده برای تامین گاز از روسیه هشدار داد. به گزارش فارس، «آنالنا بائربوک»، گفت: «زمستان امسال ابهام و عدم اطمینان نسبت به دریافت گاز از روسیه همبستگی اعضای اتحادیه اروپا را با آزمونی سخت رو‌به‌رو می‌کند.»به نوشته پایگاه خبری بلومبرگ، برخی مقامات اروپایی از جمله اولاف شولتز، صدر اعظم آلمان با وجود حمایت هایی که اروپایی‌ها از اوکراین در جنگ با روسیه به عمل آورده و تحریم‌هایی که در راستای این حمایت علیه روسیه وضع کرده‌اند، ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه را متهم به استفاده از موضوع صادرات انرژی برای ایجاد شکاف در اتحادیه اروپا کرده‌اند.27 کشور عضو اتحادیه اروپا که شاهد تاثیر معکوس تحریم‌هایشان علیه روسیه در مشکلات ایجاد شده برای واردات گاز از این کشور بوده‌اند، حالا به نوشته بلومبرگ، تلاش دارند از افزایش تنشهایی که باعث اختلاف پیدا کردن این اعضا بعد از بحران مالی شد، اجتناب کنند.«بائربوک» روز دوشنبه در سخنرانی خطاب به گروهی از سفرای دولت آلمان در شهر برلین ایراد کرد وگفت: «مشکل اصلی مسئله انرژی است ما باید آماده این باشیم که این جنبه از اختلاف یک محور جنگ هیبریدی روسیه در ماه‌های بعد باشد»
ورود یورو به رکود قطعی
اما در حالی که رسانه‌ها از بروز اختلاف در بین سران اروپا و تردیدها درباره حفظ همبستگی آنها در زمستان آینده خبر می‌دهند نتایج جدیدترین نظرسنجی رویترز نیز باتوجه به رشد فزاینده نرخ تورم و افزایش هزینه‌های زندگی در اروپا حاکی از قطعیت ورود منطقه یورو به رکود است. به گزارش ایرنا به نقل از خبرگزاری رویترز، کارشناسان ضمن اعلام این خبر می‌گویند باتوجه به چهاربرابر شدن نرخ تورم نسبت به هدف ۲ درصدی و ثبت رکورد ۹.۱ درصدی تورم در ماه گذشته، ورود به رکود قطعیت دارد.از سوی دیگر، بسیاری از ناظران نسبت به افزایش نرخ بهره هشدار داده‌اند. نظرسنجی رویترز در هفته گذشته حاکی از این است که حدود نیمی از اقتصاددانان انتظار دارند بانک مرکزی اروپا این هفته نرخ بهره را ۷۵ واحد افزایش دهد. بر اساس این گزارش در بحبوحه افزایش هزینه‌های زندگی و رشد فزاینده نرخ تورم و توقف عرضه گاز از سوی روسیه، قیمت گاز در اروپا روز دوشنبه تا ۳۰ درصد افزایش یافت و انتظارها را برای رکود اقتصادی تقویت کرد زیرا مشاغل و خانوارها تحت تأثیر قیمت‌های بسیار بالای انرژی قرار دارند.«پیتر شافریک» از رویال بانک کانادا بر این باور است که منطقه یورو زودتر از آنچه فکر می‌کردیم وارد رکود می‌شود.براساس این گزارش، در فرانسه به عنوان دومین اقتصاد بزرگ منطقه یورو چشم‌انداز اقتصادی پیش رو تیره و تار گزارش شده است و در ایتالیا نیز بخش صنایع خدمات رشد متوسطی داشته است. اما در اسپانیا از ماه ژانویه (دی) فعالیت‌ها با رشد بسیار محدود ادامه پیدا کرده و دلیل اصلی آن نگرانی از رشد تورم بوده است. 
جیره‌بندی برق در فرانسه
در فرانسه نیز رئیس‌جمهور این کشور با هشدار به شهروندان فرانسوی در زمینه احتمال قطع و سهمیه‌بندی برق خواستار کاهش مصرف انرژی شد. «ماکرون» دوشنبه‌شب به وقت تهران از شهروندان فرانسوی خواست تا با کاهش ۱۰ درصدی مصرف انرژی در این کشور در هفته‌ها و ماه‌های آتی، خطر سهمیه‌بندی‌ها در فصل زمستان رفع شود.به گزارش فارس رئیس‌جمهور فرانسه در نشست خبری هشدار داد که در صورت ناکافی بودن تلاش‌های داوطلبانه‌، ممکن است در ماه‌های آینده سهمیه ‌بندی اجباری انرژی مورد بررسی قرار گیرد.وی گفت که طرح‌های سهمیه‌بندی انرژی در حال آماده‌‌سازی است و به‌عنوان آخرین راه‌حل خواهد بود. رئیس‌جمهور فرانسه از مشاغل و خانوارهای فرانسوی خواست در مصرف انرژی از جمله خاموش کردن سیستم گرمایشی و تهویه مطبوع صرفه‌جویی کنند.ماکرون افزود، از آنجایی که بیش از نیمی از نیروگاه‌های هسته‌ای این کشور به دلایل فنی تعطیل شده‌اند،  فرانسه به همبستگی اروپا در موضوع برق نیاز دارد.چندی قبل نیز نخست‌وزیر فرانسه به شهروندان این کشور در زمینه احتمال قطعی برق در ماه‌های پیش رو هشدار داد. «الیزابت بورن» نخست‌وزیر فرانسه هشدار داد که در بدترین سناریو در زمستان امسال ممکن است برق منازل به مدت دو ساعت قطع شود. این  قطعی احتمال برق در بحبوحه بحران انرژی گسترده  و تشدید جنگ در اوکراین است. بورن گفت که این وضعیت تاحدی به دلیل پیامدهای جنگ در اوکراین وهمچنین به دلیل تعطیلی برنامه‌ریزی شده حدود نیمی از ۵۶ نیروگاه هسته‌ای فرانسه برای تعمیر و نگهداری  است. فرانسه برای حدود ۶۷ درصد از برق خود  به انرژی هسته‌ای و حدود هفت درصد نیز  به گاز متکی است. واردات گاز از روسیه حدود ۱۷ درصد از گاز مصرفی فرانسه را تشکیل می‌دهد که نسبت به برخی همسایگان این کشور کمتر است. مقامات روسیه اعلام کرده‌اند که دلیل توقف صدور گاز از نورد استریم -۱ را به مسائل مرتبط با تعمیر و نگهداری مرتبط کرده و اعلام کرده که تحریم‌های کشورهای غربی مانع از دسترسی به تجهیزات مورد نیاز برای نصب و نگهداری خط لوله شده است.
افزایش اعتراضات در آلمان
شهرهای مختلف آلمان هم طی روزهای اخیر شاهد تشدید اعتراضات علیه افزایش قیمت انرژی بود. معترضان ضمن محکوم کردن مداخله آلمان در جنگ اوکراین خواستار توقف کمک‌های تسلیحاتی به اوکراین شدند.فعالان ضد جنگ در آلمان همچنین کارخانه‌ای را که‌ تانک «لئوپارد» را تولید و به اوکراین صادر می‌کند را مسدود کردند.همزمان با این اعتراضات عضو کمیته انرژی و اقلیم پارلمان آلمان هم پیش‌بینی کرد افزایش نرخ تورم در این کشور منجر به افزایش اعتراضات شود. به گزارش فارس، «استفن کوتره» به خبرگزاری روسی «تاس» گفت: اعتراضات در آلمان شدیدتر خواهد شد. شهروندان متوجه می‌شوند که بزودی پول تسویه قبوضشان را ندارند. به همین خاطر اعتراضات اجتناب‌ناپذیر هستند.وی در ادامه ابراز امیدواری کرد که دولت فدرال آلمان صنعت انرژی هسته‌ای را مورد بازبینی قرار دهد و تحریم‌ها علیه روسیه را لغو کند.  وزارت اقتصاد آلمان نیز روز سه شنبه اعلام کرد آمار تقاضا در حوزه صنایع آلمان برای ششمین ماه پیاپی به صورت کاهشی است. به گزارش ایرنا به نقل از رویترز، بر اساس نمودارهای اداره آماری فدرال آلمان، سفارش کالاهای صنعتی در ماه ژوئیه (تیرماه) نسبت به ماه پیش از آن بدون در نظر گرفتن اثرات فصلی، ۱.۱ درصد کاهش داشته که این مقدار در مقایسه با مدت زمان مشابه در سال گذشته ۱۳.۶ درصد کمتر است.وزارت اقتصاد آلمان در این باره هشدار دادکه رشد تقاضا در بخش تولیدات صنعتی همچنان ضعیف ارزیابی می‌شود.رویترز در این گزارش بدون اشاره به بسته‌های تحریمی که اتحادیه اروپا علیه مسکو از زمان آغاز درگیری‌ها در اوکراین وضع کرده است، مشکلات بازار داخلی آلمان به عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا را ناشی از سردی بازار اقتصاد جهانی، کمبود مواد اولیه و تورم اعلام کرد. همزمان با آلمان در ایتالیا نیز مردم این کشور که در روزهای گذشته در شهر ناپل با آتش زدن قبوض انرژی خود، به افزایش هزینه‌ها اعتراض کرده بودند بار دیگر با تجمع در میادین مختلف شهر پروجا در اقدامی مشابه دست به اعتراض زدند.به گفته تظاهرکنندگان، آنها به انفعال دولت در مواجه با افزایش سرسام‌آور هزینه انرژی معترض هستند.
اما در حالی که کشورهای غربی سخت در تلاشند تا جایگزین مناسبی برای گاز روسیه پیدا کنند، مسکو شرایط اقتصادی نسبتا خوبی را می‌گذراند. روزنامه «وال استریت ژورنال» در گزارشی به‌تازگی نوشت که به لطف افزایش شدید تقاضای نفت از سوی برخی اقتصادهای بزرگ جهان، روسیه توانسته حجم صادرات نفت خود را تقریباً به میزان پیش از تحریم‌های غرب و درگیری نظامی با اوکراین برساند. از سوی دیگر افزایش قیمت نفت در بازار جهانی که به حدود ۱۰۰ دلار در هر بشکه رسیده، باعث شده تا درآمدهای نفتی روسیه سر به فلک بکشد.
تشدید اختلاف بین روسیه و ژاپن
در خبری دیگر از تاثیرات جنگ اوکراین دولت روسیه اعلام کرد توافق با ژاپن بر سر تسهیل سفر ژاپنی‌هایی را که سابقاً ساکن جزایر مورد مناقشه «کوریل» بوده‌اند، فسخ کرده است. به گزارش فارس، رسانه‌های روسیه گزارش دادند، «میخائیل میشوستین» نخست‌وزیر روسیه در حکمی اعلام کرده است، مسکو به توافقاتی که چند دهه پیش با توکیو بر سر تسهیل سفر شهروندان ژاپنی سابقا ساکن جزایر «کوریل» منعقد کرده بود پایان داده است.به نوشته خبرگزاری «تاس» دولت روسیه به وزارت امور خارجه خود دستور داده این تصمیم را به طرف ژاپنی اطلاع دهد. در خاتمه جنگ جهانی دوم کنترل این مجمع الجزایر که روسیه به آنها «جزایر کوریل» می‌گوید به اتحاد شوروی سابق واگذار شد اما ژاپن همچنان مدعی این جزایر بوده و ماه‌آوریل(فروردین) گذشته اعلام کرد که از نظرش این جزایر «به صورت غیرقانونی اشغال شده‌اند»روسیه اعلام کرد این تصمیم پاسخی به تحریم‌های ضد روسیه است که ژاپن به بهانه حمایت از اوکراین و در همراهی با متحدان روسیه بیان کرد این تصمیم پاسخی به تحریم‌های ضد روسیه است که ژاپن به بهانه حمایت از اوکراین و در همراهی با متحدان غربی‌اش علیه مسکو اعمال کرده است.