تغییرات بودجه ۱۴۰۲ بنیاد شهید با افزایش هزینه‌هایش چه تناسبی دارد؟

 لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ صبح دیروز ۲۱ دی، از سوی آیت‌‌الله سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهور تقدیم مجلس شورای اسلامی شد تا نمایندگان خانه ملت ضمن بررسی بودجه پیشنهادی، در صورت موافقت بودجه هر نهاد را مصوب و تخصیص دهند.

رقم پیشنهادی دولت برای بنیاد شهید و امور ایثارگران در سال ۱۴۰۲ مبلغ ۷۲ هزار و ۴۲۶ میلیارد تومان است که در مقایسه با سال گذشته حدود ۲۴ هزار میلیارد تومان افزایش قابل توجهی داشته است. این در حالی است که بودجه مصوب در سال ۱۴۰۱ بنیاد شهید و امور ایثارگران مبلغ ۴۸ هزار و ۱۴۳ میلیارد تومان بوده است.

این بودجه شامل مواردی نظیر حقوق و دستمزد ایثارگران، خدمات درمانی و توانبخشی، بیمه تکمیلی، تعاون و معیشت، برنامه فرهنگی و آموزشی نظیر شهریه دانشجویان فرزندان ایثارگر، جانبازان و ایثارگران مشمول ماده ۳۸ قانون جامع ایثارگری، برنامه پژوهش‌های علمی، کاربردی، فناوری و فن‌آفرینی و غیره است.

بودجه بنیاد شهید و امور ایثارگران در چند سال اخیر

جامعه هدف بنیاد چند نفر است؟

قاضی‌زاده هاشمی، رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران در آذر سال جاری اعلام کرد: بنیاد شهید از بیش‌ از ۶۰۱ هزار جانباز و بیش‌از ۴۳ هزار نفر آزاده حمایت می‌کند که البته این آمار رو به افزایش است. این افراد فقط بخشی از جامعه هدف است و خانواده شهدا و از جمله پدر و مادر شهید، همسران و فرزندان آنان را نیز شامل می‌شود. 

این گستردگی جامعه هدف موجب شده بودجه بنیاد نسبت به برخی از مراکز مهم کشور مانند صداوسیما، اختلاف بالایی داشته باشد.

مهم‌ترین خدماتی را که بنیاد شهید موظف است به ایثارگران ارائه دهد اینجا بخوانید:

مسکن یکی از مهم‌ترین الویت‌های این جامعه هدف است که در قانون جامع ایثارگری بنیاد شهید موظف است خدمات زیر را به این عزیزان ارائه دهد:

« تأمین و واگذاری زمین یا مسکن. واگذاری منازل اجاره به شرط تملیک. ارائه تسهیالت بانکی بلندمدت با کارمزد حداکثر چهار درصد و با بازپرداخت بیست ساله. ودیعه مسکن استیجاری. کمک بالعوض و ـ پرداخت هزینه تعمیر منزل و تبدیل به احسن نمودن مسکن نامناسب. معافیت از هزینه‌های آماده‌سازی زمین، خدمات و تسهیالت مهندسی و شهری»

بیمه و خدمات درمانی

یکی دیگر از مشکلاتی که بنیاد به طور میانگین هر سال با آن دست و پنجه نرم می‌کند، بودجه تخصیص یافته در خصوص بیمه و خدمات درمانی است که سال گذشته نیز با فراز و نشیب‌هایی مواجه شد و ایثارگران تا اواسط سال از مشکلات ایجاد شده در این خصوص گلایه‌مند بودند.

بحث درمان و خدمات درمانی از اولویت‌های اساسی جامعه ایثارگری و خصوصا جانبازان است که بخش قابل توجهی از بودجه را به خود اختصاص می‌دهد. اما این خدمت شامل چه تسهیلاتی می‌شود: 

تأمین صد در صد هزینه بهداشتی درمانی به صورت بیمه سالمت، بیمه همگانی، بیمه مکمل و بیمه خاص. فراهم کردن کلیه امکانات بهداشتی، درمانی، تشخیصی، توانبخشی، آموزشی، پیشگیری، دارو و تجهیزات مورد نیاز. پایش و کنترل وضعیت جسمی و روانی خانواده شاهد، جانبازان، آزادگان و افراد تحت تکفل آنان. 

تحصیل و آموزش

تحصیل و آموزش نیز جزو مواردی است که در بودجه بنیاد شهید جایگاه مهمی دارد و بنیاد طبق آن موظف است بخشی از هزینه تحصیل جامعه هدف را بر عهده بگیرد.

اتفاقا آنچه در این بودجه قابل توجه است، مشخص شدن وضع پرداخت کمک هزینه تحصیل به ایثارگران است. در سال گذشته موضوعاتی مطرح شد مبنی بر اینکه قرار است این کمک هزینه حذف شود که البته هیچ گاه اجرایی نشد.

بنا بر متن لایحه این بودجه، در بند م ماده ۶۶ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران به شرح ذیل اصلاح شده و در شرح آن آمده است: «بنیاد شهید و امور ایثارگران موظف است، تا صد درصد (۱۰۰ )% هزینه شهریه یک مقطع تحصیلی کلیه دانشجویان شاهد و ایثارگر شامل همسر و فرزندان شهدا و آزادگان و همسر و فرزندان آنها که در مؤسسات آموزش عالی شبانه دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی و هر مؤسسه و دانشگاه آموزش عالی شهریه بگیر مورد تائید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی که از طریق آزمون سراسری پذیرفته می شوند را تامین و پرداخت نماید. استفاده از تسهیلات این بند برای جانبازان، آزادگان، و فرزندان شهدا تا دو مقطع تحصیلی مجاز است.

۱ـ تعیین شرایط بهره مندی از شهریه دانشجویی مشتمل بر رشته‌های تحصیلی، نوع دانشگاه، حداکثر سن مجاز، معدل و سنوات تحصیلی و میزان بهره مندی از شهریه موضوع این ماده، به موجب آئین نامه ای خواهد بود که به پیشنهاد بنیاد شهید و امور ایثارگران و با همکاری وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت درمان و آموزش پزشکی و سازمان برنامه و بودجه کشور تهیه و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.

۲ـ این حکم در سقف اعتبارات تخصیص یافته از سوی سازمان برنامه و بودجه قابل اجرا می‌باشد.» 

افزایش بودجه با افزایش هزینه‌ها تناسب دارد؟

مواردی که بالاتر مطرح شد تنها بخشی از مخارج بنیاد شهید و امور ایثارگران را شامل می‌شود و موضوعاتی چون پرداخت معوقات بازنشستگی جامعه هدف، هدیه ازدواج و سایر موارد رفاهی نیز خود در ردیف بودجه‌ای بنیاد شهید قابل تأمل است.

اما باید دید با توجه به بالا رفتن هزینه در موضوعات مختلف این افزایش بودجه چقدر می‌تواند کمک حال رفع مشکلات ایثارگران باشد. آیا تناسبی بین افزایش قیمت‌ها با این افزایش بودجه وجود دارد یا جامعه ایثارگری امسال نیز باید با مشکلاتی مواجه شود.