برونداد یک هم‌اندیشی ایثارگرانه

فاش نیوز - برای نخستین بار در ایران جدید، یکی از فقهای بلندمرتبه و والامقام شیعه از رهگذر قدرتِ ضمیرِ باطنی ملت ایران و تولید و تلفیق اندیشه‌ی دینی و سیاست؛ افکار عمومی را به سوی "خود باوری و استقلال" هدایت کرد. امام خمینی(ره) با ترکیب دو کانون دین و سیاست در میدان بزرگ اجتماع؛ چشم‌اندازی روشن از حرکتِ فرهنگ و اقتصاد و سیاست به سوی حکومت اسلامی ترسیم کرد.
    عده ای می گویند انقلاب کردیم تا احکام اسلام را در جامعه پیاده کنیم!
بدیهی است که با بیرون رفتن خاندان سلطنت از ایران و فرارِ «حاکم خودستا و بی‌لیاقت و مستبد» مقدمه‌ی لازم برای هرگونه بازسازی زندگی سیاسی مهیا شد؛ ولی برخی مسائل و مشکلاتی نیز پیش‌آمد که افکار عمومی را آزُرد! ...
البته «تحلیگران پذیرفته‌اند که همیشه رگه‌های درهم تنیده ای در روند تصمیم‌گیری وجود دارد؛ و آنچه باید تفسیر شود عمل است؛» اما آنها هشدار داده‌اند که اگر اِعمالِ «قوه‌ی قهریه و خشونتِ پنهان یا آشکار و بی‌پرده» با قاطعیت سیاسی اشتباه گرفته شود، تأثیری فاجعه بار بر افکار عمومی خواهد گذاشت.
در همین راستا؛ صاحب‌نظرانِ سیاست‌های مقایسه‌ای، به دو دلیل:
•    وجود مبانی و قالب‌های متنوع فکری؛
•    بازتاب افکار عمومی در قوانین اساسی؛
تردید در حق مسلَّمِ مردم نسبت به سامان سیاسی و کارکرد قوای سه‌گانه؛ در پرتو فرهنگ و محیط کشور ایران را، دور از شأن و شرف علمی می‌دانند؛ و به قاضیانِ  سطحی‌نگر و حتی کاتوزیانِ غیرمنصف! به دیده ی تحقیر می‌نگرند!
همواره افکار عمومی قدرتی واقعی محسوب شده و اهمیت آن به میزان رشد سیاسی مردم وابسته است.
    این نشان می دهد که حکومت و مدیریت جامعه ارتباط تنگاتنگی با رشد و کمال و هدایت مردم دارد و در حقیقت نشان می دهد که در طول تاریخ، هرگز دین از آزادی و عدالت و رفاه دنیوی و اخروی مردم و رشد انسان جدا نبوده است.
آیا نظام جمهوری اسلامی تاکنون در این زمینه لااقل در حد انتظار بوده است؟
 به هر حال، «اطلاع صحیح از افکار عمومی دشوار است؛ به‌ویژه هنگامی که این اطلاع مربوط به هزینه‌ی زندگی باشد، سطح زندگی پایین و اینکه مثلا خوردن گوشت برای بسیاری از خانواده‌ها به صورت یک چیز تجملی درآمده؛ بیش از چیزهای دیگر مورد توجه افکار عمومی است.»(5)
 جای خالی تحقیقات پیمایشی و ارزیابی دقیق و علمی از عملکردها و افکارسنجی شاید نوعی بی‌خبری گذر از آن دوره باشد! الله اعلم.
با توجه به هیاهوی اخیر رسانه‌های شارلاتان؛ با تأکید باید گفت که درک منطق درونی و سمت و سوی افکار عمومی ایرانیان هنگام رأی به اصول قانون اساسی؛ علاوه بر مطالعه‌ی عمیق، نیاز به "یک جو انصاف و اندکی وجدان" هم دارد!
در دوران مبارزه و ترسیم چشم‌انداز تشکیل حکومتی که «برای خنثی نمودن تأثیرات اجتماعیِ انحراف (سیاسی/ اجتماعی/ اخلاقی) به اسلام متکی باشد؛» دو عنصر یعنی افکار عمومی و رشد سیاسی نقشی بنیادین ایفا کردند.
بدون تردید امروز نیز همین عناصر، مبنای حفاظت از «حریم احکام الهی و اسلام ناب و خالص که بتوان دستورالعمل‌های آن را به اجرا در آورد» قرار می گیرند.
    امروز بیش از گذشته اولا" مسئولان و سپس مردم، باید با یک اندیشه درست و عملکرد قاطع و پاک، به تحلیل مسایل و رویدادها و اعتراضات و انتقادها بپردازیم و این حتی نیاز به مطالعات آنچنانی هم ندارد. کافی‌ست قدری متعارف و به دور از "قدرت" فکر کنیم؛ مشکلات و راه‌حل‌ها آشکار خواهد شد.
هنگام سخن از قاطعیت در سیاست (قدرت) و حدود و محتوای و سرشت آن توجه به نکات زیر مهم است:
•    کارآیی سران قوا؛
•     عملکرد تمام نهادها؛  
•     اقبال مردم و اجرای تصمیم‌ها؛
 در اینجا پای اعتماد و ارتباط آن با ترکیب فرارشته‌ایِ افکار عمومی و کارکردها نیز به میان می‌آید. ...
 اما دشواری‌های زندگی را می‌توان با داشتن نوعی تسلی! تحمل کرد؛ بدون تردید با استفاده ازظرفیت بی‌بدیل فقه سیاسی (علم الحکومه) در حل مشکلات اقتصادی جاری؛ می‌توان ضربات خردکننده‌ای بر پیکر تحریف کنندگان فرود آورد!
با تشکر از این هم‌اندیشی با حضور جناب سابقی و استاد دکترحسینی

|| مرتضی قنبری وفا