«بیت‌المقدس»؛ حماسه‌ای جاودان که معادلات جنگ را تغییر داد

گروه استان‌های دفاع‌پرس - «علی‌اصغر قنبری» پژوهشگر مرکز اسناد اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس خراسان جنوبی؛ شهر خرمشهر در دوران قارجار، یک‌بار در عهدنامه (ارزرم دوم - ۱۸۴۷ م) محمدشاه به‌دلیل ضعف حکومتی و دفاعی به جای آن، منطقه سلیمانیه ایران را به عثمانیان واگذار کرد.

یک بار دیگر انگلیس خرمشهر را اشغال کرد که در (عهدنامه پاریس - ۱۸۵۷) ناصرالدین‌شاه به جای آن هرات را واگذار کرد. اما در انقلاب اسلامی رزمندگان اسلام با عشق به اسلام، ائمه اطهار (ع) و ولایت فقیه، اسلام را دوباره زنده کردند و از جنس کربلا در خرمشهر حماسه آفریدند و خرمشهر را در عملیات «بیت‌المقدس» در سال ۱۳۶۱ با دادن بیش از ۵ هزار شهید که ۵۰ درصد آن‌ها سن بین ۱۶ تا ۲۰ سال داشتند، آزاد کردند.

«رجبعلی ­آهنی» فرمانده این گردان قبل از شروع نبرد «بیت­‌المقدس» ­ در محل استقرار گردانش (اردوگاهی در زیر نخلستان در منطقه ­کرخه­ کور) نمازخانه­‌ای به نام «ابوذر» برقرار کرد و در نخستین سخنانش پس از تشکیل گردان، نیروهایش را به جنگیدن مانند شیر تهییج کرد و گفت: «من شیرعلی و چریک خمینی می­‌خواهم».

«رجبعلی ­آهنی» در این اردوگاه دوره آموزش نظامی و آمادگی رزمی فشرده و سختی را برای نیرو‌های گردانش برگزار و خود پیشاپیش نیرو‌ها حرکت می‌کرد.

نبرد «بیت‌­المقدس» در ۳۰ دقیقه بامداد ۱۰ اردیبهشت ۱۳۶۱ با هدف آزادسازی جنوب غرب خوزستان به ویژه خرمشهر از دست ارتش بعثی عراق و با رمز یا علی ابن ابیطالب (ع) آغاز شد و در این نبرد، مأموریت گردان «ابوذر» نیز به عنوان گردان خط‌شکن در جبهه کرخه کور، مأموریتی ایذایی و جلب توجه مضاعف دشمن بعثی به این جبهه بود.

دشمن بعثی در جبهه کرخه کور، استحکامات (خاکریز دو جداره) و موانع بسیار زیادی هم ایجاد کرده بود، چون تصور دشمن این بود که با توجه به وجود مانع بزرگی مثل رودخانه کارون، لذا تلاش اصلی نیرو‌های ایرانی برای فتح خرمشهر از منطقه کرخه کور خواهد بود که اتفاقا گردان «ابوذر» به همراه دیگر یگان­‌های سپاه و ارتش به همین جبهه و خطوط مستحکم دشمن بعثی زدند و این خطوط را شکستند و تلفات زیادی را بر او وارد کردند.

هر چند از گردان «ابوذر» در این نبرد، تعدادی شهید و مجروح شدند؛ از جمله سردار «کاظم خائف» و سردار «محمود زنگویی» معاون اول و دوم فرمانده این گردان در همان لحظات اولیه نبرد به شهادت رسیدند، اما در عین حال با انجام عملیات ایذایی، موفق شدند بخش زیادی از نیرو‌ها و تجهیزات دشمن بعثی را منهدم و فرصتی ایجاد کنند که قرارگاه‌ها و یگان­‌های دیگر سپاه و ارتش با عبور از رودخانه کارون، وارد تک اصلی شوند، عقبه دشمن را ببندند و آزادی خرمشهر را تسریع بخشند.

گردان «مالک‌اشتر» نیز قبل از عملیات «بیت‌المقدس» در جبهه چزابه (خط پدافندی عرب) حضور داشت که در این جبهه، چند نفر از این گردان مجروح و روحانی گردان «محمدباقر موهبتی» از شهرستان بیرجند به درجه رفیع شهادت نائل آمد. بعد از آن گردان «مالک‌اشتر» با شروع عملیات «بیت­‌المقدس» در مرحله دوم این عملیات، شبانه در جبهه کوشک و بر روی دژ مرزی مستقر شد. صبح روز بعد، دشمن بعثی عراق برای بازپس‌گیری این دژ مرزی، دو پاتک شدید با آتش پرحجم تانک و توپخانه را به سمت گردان «مالک‌اشتر» آغاز کرد.

«محمدحسن فایده» فرمانده این گردان، صبح زود و قبل از شروع پاتک­‌ها به رزمندگان گردانش گفته بود که این خط متعلق به بی‌بی فاطمه زهراست، لذا خودتان می‌­دانید که چگونه آن را حفظ کنید لذا رزمندگان گردان با رشادت تمام، این دو پاتک را در حالی که تعدادی از تانک­‌های دشمن بعثی با سماجت از بعضی از شکاف­‌های دژ مرزی عبور کرده بودند، آن‌ها را منهدم و خط مرزی کوشک را حفظ کردند؛ به طوری با حفظ این خطوط، رزمندگان سپاه و ارتش توانستند با تمرکز و سرعت بیشتری، خرمشهر را فتح نمایند.