انتشار وجوه خاص و کم‌تر اشاره‌ شده‌ی شهید دیالمه در کتاب «فهم زمانه»

به گزارش خبرنگار فرهنگی تسنیم، « فهم زمانه؛ زندگی و روزگار شهید دکتر عبدالحمید دیالمه »، آخرین اثر یعقوب توکلی است که در آستانه‌ی پاسداشت واقعه‌ی هفتم تیر و شهادت شهید دیالمه و شهدای حزب جمهوری، به همت «شرکت چاپ و نشر بین‌الملل» روانه‌ی بازار نشر خواهد شد. یعقوب توکلی که پیش از این مقاله‌ها و کتاب‌های متعددی در حوزه‌ی تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی و پژوهش پیرامون شخصیت‌های انقلاب به رشته‌ی تحریر درآورده است، این بار به بررسی زندگی و زمانه‌ی شهید عبدالحمید دیالمه پرداخته است. کتاب حاضر در دل بررسی زندگی پرفراز و نشیب شهید دیالمه، وجوه خاص و کم‌تر اشاره‌ شده‌ی شخصیت این شهید را به تصویر کشیده است.

عنصر جوان متعهد انقلابی، به مفهوم جوانی که احساس مسئولیت و نقش‌آفرینی کند، یکی از عناصر مهمی است که رهبر معظم انقلاب، در بیانیه‌ی گام دوم انقلاب بر آن تأکید داشتند. ایشان در کنار سه عنصر مهم «عظمت نهضت»، «عظمت راه رفته» و «عظمت چشم‌انداز پیش رو»، از عنصر «جوان متعهد» نام بردند و شهید دیالمه را باید یکی از مصدایق این عنصر در تاریخ انقلاب اسلامی دانست. نام دیالمه با ایستادگی در برابر اندیشه‌های لیبرال و خطوط التقاطی و افشای خط نفاق در بدنه‌ی انقلاب اسلامی گره خورده است؛ اما باید دانست این همه‌ی وجوه دیالمه نیست.

دیالمه را باید یک سبک دانست

شناخت یک جوان دانشگاهی از عمق جریان تقابلی حق و باطل در تاریخ که برگرفته از انس او با قرآن کریم است و شوق او در احیای تفکرات شیعی با یادگیری از آموزه‌های ناب معصومین، نقطه‌ی کانونی دستیابی به شخصیتی است که با کارنامه‌اش نشان داد، تحصیل‌کرده‌ی دانشگاهی با عقاید شیعی خالص بدون گرایش به چپ و راست هم وجود دارد که هم با طاغوت مبارزه می‌کند و هم از اختلاط دین با هر ایسم دیگر جلوگیری می‌کند. مبارزی که خط قرمزش تسلیم نظری و عملی در برابر مکتب اهل‌بیت بود و عقلانیت را در بستر فهم دین به کار می‌گرفت. آمادگی فکری و عملی برای گفت‌وگو و مناظره با هر قشر و طیفی را داشت و باور به اینکه گفت‌وگو، روش بسیارمفیدی برای انتشار پیام‌های مکتب است. درکنار این همه، هنر خوب‌شنیدن و تفکیک احترام به منحرف از احترام به انحراف، جلسه‌های او را به الگویی دینی برای کرسی‌های آزاداندیشی تبدیل کرده بود. بیشتر مخاطبان او ذهن‌های پرسؤال، صاحبان شبهه و تردیدکنندگانی بودند که از قضا دیالمه خود در جست‌وجوی آنان بود.

دیالمه را باید یک سبک دانست؛ سبکی که امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند تکرار آن هستیم. جوانان انقلابی بدان نیازمندند تا دچار افراط و تفریط‌ها نشوند. دانشجویان بدان احتیاج دارند تا مفهوم جنبش دانشجویی را با تابلوی اعلانات برای این‌وآن‌شدن اشتباه نگیرند و اهل سیاست بیاموزند تا به بهانه‌ی هدف، از ابزار باطل بهره نگیرند.

یعقوب توکلی، پژوهشگر و نویسنده‌ی این کتاب، ساعت‌های زیادی را به گفت‌وگو با خانواده، دوستان نزدیک و شاگردان شهید دیالمه گذرانده است. سپس به روایت شنیده‌هایش از زندگی جوانی پرداخته که باید او را یکی از سرمایه‌های انقلاب اسلامی دانست.

کتاب حاضر، برشی از حیات شهید و متمرکز بر بخشی از مبارزات او پیش از انقلاب اسلامی است. ناگفته‌هایی که مخاطب را به لایه‌های زیرین فضای دانشگاهی قبل از انقلاب، در یکی از مهم‌ترین شهرهای ایران، یعنی مشهد می‌برد. شهری که همواره میزبان اندیشه‌ها، طیف‌ها، تشکل‌های متنوع و حتی شخصیت‌های تأثیرگذار بوده است و بی‌تردید، نقش‌آفرینی گسترده در چنین فضایی، به‌ویژه برای جوانی که زاده‌ی آن شهر نیست، امری دشوار و نشانه‌ی مجاهدت اوست.

کتاب فهم زمانه در 340 صفحه نگارش و تدوین شده است و مروری بر ابعاد مختلف شخصیتیِ شهید دیالمه است. نویسنده در هر برهه‌ی زمانی با بیان خاطرات و حوادث زندگی شهید، سعی در ایجاد توصیفی از خصایص اندیشه‌ی او دارد. اولین قسمت‌های کتاب به بیان شرایط خانوادگی و دوران کودکی و نوجوانی او می‌پردازد. سپس به دوران دبیرستان، کنکور و ورود به دانشگاه مشهد و دوران دانشجویی اشاره دارد. در ادامه به فعالیت‌های انقلابی او می‌پردازد و علاوه بر بیان حوادث و فعالیت‌های شهید  در دوران انقلاب، مشی او در برابر مسائل مختلف را به تصویر می‌کشد. کتاب فهم زمانه، در دل خود تصویری از روزهای پرالتهاب پیش و پس از انقلاب و رهمچنین رفتار سازمان مجاهدین خلق را شرح می‌دهد.  کتاب فهم زمانه تلاش دارد، وجوه  مختلف شهید دیالمه را به‌عنوان یک الگو برای زمانه‌ی ما روشن و ملموس سازد. در آخر باید گفت، سخنرانی‌ها و خاطرات شاگردان تعلیم‌یافته‌ی او، فراتر از مجموعه‌ی حاضر است؛ اما کتاب حاضر با احصای از میان آن سطور، تلاش کرده، جرقه‌ای برای پژوهشگران و علاقه‌مندان باشد تا با واکاوی ابعاد جامع شخصیت این شهید، زمینه‌های بیشتر آشنایی با این الگوی توانا را برای نسل حاضر و آیندگان فراهم آورند.