شهید «حسن باقری»

نام و نام خانوادگی: غلامحسین افشردی (حسن باقری)

محل تولد: تهران

تاریخ تولد: ۱۳۳۴/۱۲/۲۵

شاخه نظامی: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

مسئولیت: جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه

تاریخ شهادت: ۱۳۶۱/۱۱/۹

سن: ۲۶ سال

محل شهادت: فکه

مزار شهید: گلزار شهدای بهشت‌زهرا (س) تهران

گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس: سردار سرلشکر شهید «غلامحسین افشردی» معروف به «حسن باقری»، ۲۵ اسفند سال ۱۳۳۴ در تهران چشم به جهان گشود. وی سال ۱۳۵۴ پس از اخذ دیپلم ریاضی، در رشته دامپروری دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه تحصیلات عالی خود را آغاز کرد؛ اما در دانشگاه به‌عنوان یک عنصر مذهبی و فعال حساسیت مسئولان و گارد دانشگاه را برانگیخت؛ لذا در نهایت به دلیل این فعالیت‌ها پس از یک سال و نیم تحصیل، از دانشگاه اخراج شد.

شهید حسن باقری اسفند سال ۱۳۵۶ به خدمت سربازی اعزام و پس از طی دوره آموزشی در پادگان جلدیان نقده، به ایلام منتقل شد؛ اما به فرمان امام خمینی (ره) مبنی بر ترک خدمت سربازان، از سربازی فرار کرد و هنگام بازگشت بنیان‌گذار کبیر انقلاب اسلامی به میهن اسلامی، در کمیته استقبال از ایشان به فعالیت چشمگیری پرداخت.

شهید حسن باقری در روزهای پرالتهاب پایانی عمر حکومت پهلوی، به‌دلیل برخورداری از آموزش نظامی، به همراه سایر اعضای خانواده و دوستانش، در تصرف کلانتری ۱۴ و پادگان عشرت‌آباد (ولی‌عصر (عج) کنونی) در تهران نقش بارزی ایفا کرد، تا این‌که اوایل سال ۱۳۵۹ به عضویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در آمد.

این شهید ولامقام پس از ورود به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ابتدا در واحد اطلاعات مشغول به خدمت شد و در این واحد بود که نام مستعار «حسن باقری» برای او در نظر گرفته شد. وی از ابتدای ورودش به منطقه جنوب (اهواز) در پایگاه «منتظران شهادت» به منظور دستیابی به اطلاعات مناسب از موقعت دشمن، به جمع‌آوری نقشه‌ها و پیاده کردن وضعیت مناطق عملیاتی روی آن‌ها اقدام کرد و شخصاً به همراه عناصر اطلاعاتی، برای کسب اطلاع دقیق از دشمن، به شناسایی محور‌ها و نقاط مدنظر پرداخت.

شهید حسن باقری علاوه بر ارائه اطلاعات، توان و استعداد ذاتی بالایی در تحلیل اطلاعات دشمن داشت و اغلب محرکات احتمالی دشمن را پیش‌بینی و حتی به زمان و مکان آن هم اشاره می‌کرد. از اقدامات بسیار مؤثر شهید باقری که در این دوره پایه‌ریزی شد، می‌توان به بایگانی اسناد جنگ، ترجمه اسناد و بخش نشون بی‌سیم‌های دشمن اشاره کرد.

«معاونت ستاد عملیات جنوب»، «فرمانده محور دارخوین در عملیات ثامن‌الائمه»، «معاونت فرماندهی عملیات طریق‌القدس»، «فرماندهی قرارگاه نصر در عملیات‌های فتح‌المبین، بیت‌المقدس و رمضان»، «فرماندهی قرارگاه کربلا» و «جانشین فرماندهی کل در قرارگاه‌های جنوب» از مسئولیت‌هایی است که فرمانده جوان و پراستعداد، در دوران دفاع مقدس برعهده داشت.

شهید حسن باقری سرانجام نهم بهمن سال ۱۳۶۱ که برای شناسایی و آماده‌سازی عملیات «والفجر مقدماتی» در خطوط مقدم چنانه واقع در منطقه فکه در سنگر دیده‌بانی حضور یافته بود، مورد هدف گلوله خمپاره دشمن قرار گرفت و به شهادت رسید.

 

---

تولد، دوران کودکی و تحصیل

«غلامحسین افشردی» معروف به «حسن باقری»، ۲۵ اسفند سال ۱۳۳۴ همجری شمسی مطابق با سوم شعبان سال ۱۳۷۵ همجری قمری (مصادف با سالروز ولادت حضرت امام حسین (ع)) در تهران متولد شد. والدین او به عشق و محبت حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و از باب تیمن و تبرک، نام «غلامحسین» را بر وی نهادند و به‌دنبال آن، او را در سن ۲ سالگی، در سفر کربلا همراه خود بردند.

پدر «غلامحسین» که در تربیت وی جدیت زیادی داشت، از همان دوران طفولیت فرزند خویش را با خود به مسجد و هیئت و مراسم عزاداری اهل‌بیت (ع) می‌برد؛ لذا این حضور معنوی باعث شد که او در آن ایام عضو فعال و مؤثر هیئت «نوباوگان محبان الحسین (ع)» شود. غلامحسین دوره دبستان را در مدرسه «مترجم‌الدوله» و دوره متوسطه را در دبیرستان «مروی» تهران به‌پایان رساند.

فعالیت مذهبی و اعتقادی در دانشگاه

«غلامحسین افشردی» سال ۱۳۵۴ پس از اخذ دیپلم ریاضی، در رشته دامپروری دانشکده کشاورزی شهر ارومیه تحصیلات عالی خود را آغاز کرد و در همین ایام، علاوه بر مطالعه منظم و انسجام‌یافته در زمینه مسائل اسلامی، با سخنرانی در جمع دانشجویان و برقراری کلاس‌هایی در زمینه اصول عقاید برای دانش‌آموزان مدارس، فعالیت مذهبی خود را دنبال می‌کرد و بار‌ها با بعضی از اساتید غرب‌زده که فرهنگ اسلامی را انکار و مظاهر منحط غربی را ترویج می‌کردند، به بحث می‌نشست و ماهیت آن فرهنگ و عوامل غرب‌زده را افشا می‌کرد؛ از این‌رو، وی به‌عنوان یک عنصر مذهبی و فعال، حساسیت مسئولان و گارد دانشگاه را برانگیخته بود؛ لذا در نهایت به‌دلیل این فعالیت‌ها، وی پس از یک سال و نیم تحصیل، از دانشگاه اخراج شد.

«غلامحسین افشردی» در این ایام، در جواب یکی از نزدیکانش که به او گفته بود: «تو یک سال و نیم از عمرت را بی‌خود تلف کردی. پاسخ می‌دهد: من وظیفه‌ام را انجام دادم و اگر به دانشکده رفتم، برای کسب مدرک نبود؛ بلکه برای رشد خودم بود و می‌خواستم که دیگران را هم به صحنه بیاروم».

دوران سربازی؛ از هدایت فکری سربازان تا فرار از پادگان

«غلامحسین افشردی» اسفند سال ۱۳۵۶ به‌خدمت سربازی اعزام و پس از طی دوره آموزشی در پادگان جلدیان نقده، به ایلام منتقل شد. وی در دوره کوتاه خدمت سربازی خود، با توجه به آشنایی که با مسائل اسلامی داشت، به ارشاد و هدایت فکری سربازان پرداخت و همزمان با علمای شهر ایلام از جمله آیت‌الله صدری ارتباط داشت و اخبار و مسائل پادگان را به ایشان اطلاع می‌داد. به‌دنبال این فعالیت‌ها، تحت کنترل قرار گرفت و ضمن جدا کردن وی از جمع سربازان پادگان، او را به‌عنوان راننده یک افسر جزء به‌کار گماردند؛ اما وی همزمان با گسترش انقلاب اسلامی و فرمان امام خمینی (ره) مبنی بر فرار سربازان از پادگان‌ها، خدمت سربازی را رها کرد و به موج امت حزب‌الله پیوست و به‌صورت تمام وقت در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی به فعالیت پرداخت.

---

فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی

پس از بازگشت حضرت امام خمینی (ره) به میهن اسلامی، «غلامحسین افشردی» در فعالیت‌های کمیته استقبال از ایشان شرکت چشمگیری داشت و به‌دلیل برخورداری از آموزش نظامی، به‌همراه سایر اعضای خانواده و دوستانش، در تصرف کلانتری ۱۴ و پادگان ولی‌عصر (عج) که در آن زمان «عشرت‌آباد» نام داشت، نقش بارزی ایفا کرد.

ورود به عرصه خبرنگاری

«غلامحسین افشردی» تا خرداد سال ۱۳۵۸ در کمیته انقلاب اسلامی و برخی نهاد‌های دیگر فعالیت داشت، تا این‌که با انتشار روزنامه «جمهوری اسلامی»، همکاری فعال خود را با این روزنامه در زمینه‌های مختلف آغاز کرد و در این مدت، بنا به دعوت جنبش امل لبنان، از طرف روزنامه «جمهوری اسلامی» به‌عنوان خبرنگار، سفر ۱۵ روزه‌ای به لبنان و اردن انجام داد که طی این سفر، گزارش تحلیلی جامعی از اوضاع نابسامان مسلمین در آن کشورها تهیه کرد. وی همچنین خرداد سال ۱۳۵۸ موفق به اخذ دیپلم ادبی شد و سپس در امتحان ورودی دانشگاه شرکت کرد و با رتبه صد و چهارم، در رشته حقوق قضایی دانشگاه تهران قبول شد. او در مدت حضور در محیط دانشگاه، نقش فعال و مؤثری در مقابله با توطئه‌های ضد انقلاب و گروهک‌ها داشت.

ورود به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

«غلامحسین افشردی» اوایل سال ۱۳۵۹ به عضویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در آمد و ابتدا در واحد اطلاعات مشغول به خدمت شد و در زمینه شناسایی و مقابله با گروهک‌های منحرف و وابسته، فعالیت خود را استمرار بخشید. در این واحد بود که نام مستعار «حسن باقری» برای وی در نظر گرفته شد.

---

فعالیت‌ها در دوران هشت سال دفاع مقدس

«حسن باقری» از همان روز ابتدایی آغاز جنگ تحمیلی (اول مهر سال ۱۳۵۹)، با احساس تکلیف برای دفاع از اسلام و میهن اسلامی به‌همراه عده‌ای از برادران پاسدار راهی جبهه‌های جنوب شد و تا آخرین لحظه حیات خود، در سنگر دفاع از اسلام و میهن اسلامی باقی مانده و در بسیاری از صحنه‌های پیروز دفاع مقدس حضور فعال و تعیین‌کننده داشت.

«حسن باقری» از ابتدای ورود به منطقه جنوب (اهواز)، در پایگاه «منتظران شهادت» (گلف) به‌منظور دستیابی به اطلاعات مناسب از موقعیت دشمن، به جمع‌آوری نقشه‌ها و پیاده کردن وضعیت مناطق عملیاتی روی آن‌ها، اقدام کرد و شخصاً به‌همراه عناصر اطلاعاتی، جهت کسب اطلاع دقیق از دشمن، به‌شناسایی محور‌ها و نقاط مورد‌نظر می‌پرداخت و در برخی از موارد نیز تا عقبه نیرو‌های دشمن برای ارزیابی توان و استعداد آن‌ها، با چالاکی و شجاعت بی‌نظیری پیش می‌رفت. فعالیت‌های مثبت او در این زمینه با سازماندهی عناصر اطلاعاتی و برگزاری آموزش مختصری برای آن‌ها، منجر به راه‌اندازی واحد اطلاعات عملیات در ستاد عملیات جنوب (گلف) شد.

واحد‌های اطلاعات عملیات پس از گذشت حدود ۳ ماه از شروع جنگ، در تمامی محور‌های جنوب (از آبادان تا دزفول) با قدرت تمام مستقر شدند و نسبت به شناسایی و تعیین وضعیت دشمن و ارسال گزارش آن اقدام کردند. با این تلاش، اطلاعات چشم فرماندهی در میدان جنگ شد و یکی از ضعف‌های بزرگ (نداشتن اطلاع از وضعیت دشمن) برطرف گردید.

شهید باقری علاوه بر ارائه اطلاعات، توان و استعداد ذاتی بالایی در تحلیل اطلاعات دشمن داشت و اغلب حرکات احتمالی دشمن در آینده را پیش‌بینی می‌نمود و حتی به زمان و مکان آن هم اشاره می‌کرد. از آن‌جمله پیش‌بینی وی در دی ماه سال ۱۳۵۹ مبنی بر حرکت دشمن جهت الحاق محور شمال – جنوب منطقه سوسنگرد برای ارتباط جفیر و بستان بود؛ که دشمن در کمتر از یک هفته با نصب پل‌های نظامی متعدد و تلاش گسترده این‌کار را انجام داد. (البته این منطقه بعد‌ها با عنایت الهی در عملیات طریق القدس آزاد گردید.) از اقدامات بسیار مؤثر شهید باقری که در این دوره پایه‌ریزی شد، بایگانی اسناد جنگ، ترجمه اسناد و بخش شنود بی‌سیم‌های دشمن بود. از دیگر فعالیت‌های وی طراحی گردان‌های رزمی و تعیین ترکیب سازمان نفرات و تجهیزات و ادوات رزمی و واحد‌های پشتیبانی از رزم بود.