08 ارديبهشت 1403 / ۱۸ شوال ۱۴۴۵
شناسه خبر : 109086
شنبه 19 اسفند 1402 , 11:17
شنبه 19 اسفند 1402 , 11:17
سردفتر یک شهر دور
جانباز اعصاب و روان
از عدالت و انصاف خارج نشویم!
یوسف مجتهد
فاصله ما تا جهنم تروریست‌ها!
میلاد رضایی
اوضاع این رژیم حسابی بیخ پیدا کرده است
جعفر بلوری
عقب‌نشینی‌ها تا کجا ادامه دارد؟
عبدالرحیم انصاری
رسانه‌ی نوظهورِ پهپاد-موشک
سید مهدی حسینی
سفر ترکیه ما
سارا آذری
ولی فقیه عروةالوثقی و رمز پیروزی
امان‌الله دهقان فرد
صد رحمت به توپ میرزا آقاسی!
حسین شریعتمداری
اسفندماه، با عروج ۴ فرمانده دفاع مقدس به خود می‌بالد
گزارشی از ماه‌های خاص دفاع مقدس از حیث شهادت فرماندهان ارشد جنگ
فاش نیوز - شهدای اسفند ماهی جنگ بسیار معروف هستند. اولین آن‌ها شهیدحاج محمد‌ابراهیم همت است که به عنوان اولین فرمانده لشکر شهید جنگ نیز معروف است. همت در عملیات‌خیبر فرمانده لشکر ۲۷ محمدرسول‌الله (ص) بود. در این عملیات او که شاهد شهادت بسیاری از نیروهایش در محور طلائیه بود، عاقبت در ۱۷ اسفند ۶۲ آسمانی شد
علیرضا محمدی
جوان آنلاین: اسفند یکی از پر شهیدترین ماه‌های دفاع مقدس است. خصوصاً از حیث شهادت فرماندهان لشکر. در این ماه چهار فرمانده لشکر سپاه طی عملیات خیبر، بدر و کربلای ۵ به شهادت رسیدند. قرار داشتن در این ماه را فرصتی دانستیم تا نگاهی کلی به هشت سال جنگ تحمیلی بیندازیم تا ببینیم فرماندهان طراز اول دفاع مقدس در چه ماه‌هایی به شهادت رسیده‌اند و سهم ماه‌های سال در این خصوص چه بوده است.
شهدای هفتم مهر ۱۳۶۰
اولین بار که جبهه ایران اسلامی چند شهید شاخص را در یک ماه مشخص تقدیم کرد، هفتم مهرماه ۱۳۶۰ و در حادثه سقوط هواپیمای حامل فرماندهان ارتش و سپاه در کهریزک بود. دو روز قبل، عملیات ثامن‌الائمه (ع) و شکست حصر آبادان صورت گرفته بود و فرماندهان شاخص این عملیات که البته هر کدام جزو فرماندهان جنگ نیز به‌شمار می‌رفتند در حال بازگشت به تهران بودند که هواپیمای سی- ۱۳۰ حامل این فرماندهان سقوط کرد.
در این حادثه که تا آن لحظه از جنگ بی‌نظیر بود، ارتش و سپاه پنج فرمانده شاخص را از دست دادند. «ولی‌الله فلاحی رئیس ستاد مشترک ارتش» بلندمرتبه‌ترین نظامی از بین این فرماندهان بود. سپس «یوسف کلاهدوز قائم‌مقام فرمانده سپاه»، «سید موسی‌نامجو وزیر دفاع»، «جواد فکوری مشاور ستاد ارتش» و نهایتاً «محمد جهان‌آرا» از فرماندهان سپاه به شهادت رسیدند.
سه سال بعد در مهر ۱۳۶۳ نیز سرهنگ‌حسن‌اقارب پرست از نظامیان رده بالای ارتش که در پرونده خدمتی خود جانشینی لشکر ۹۲ زرهی اهواز را داشت به شهادت رسید. اقارب‌پرست از فرماندهان رده اولی ارتش نیز محسوب می‌شد، چراکه پیشتر به او سمت‌هایی، چون وزارت دفاع و ریاست ستاد ارتش پیشنهاد شده بود، اما اقارب‌پرست هیچ‌کدام از این سمت‌ها را نپذیرفت و ترجیح داد که در نیروی زمینی ارتش خدمت کند.
شهید ارقارب‌پرست شخصیتی بی‌بدیل داشت و هیچ سمتی نتوانست او را از میادین نبرد دور کند. عاقبت نیز در حین سرکشی از منطقه‌عملیاتی مجنون به شهادت رسید. به این ترتیب در مهرماه، ایران شش فرمانده شاخص و رده اولی خود را در دفاع مقدس از دست داد.
«چمران» شهید سال اول جنگ
حادثه هفتم مهر ۱۳۶۰ در شروع سال دوم جنگ بود. چون در این نوشتار مد‌نظر ما شهادت فرماندهان در یک ماه خاص است، در ابتدا به مهر ۱۳۶۰ و شهدای شاخص آن پرداختیم. وگرنه در سال اول جنگ، شهید شاخصی، چون دکتر مصطفی‌چمران را داریم که در ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ به شهادت رسید.
دکترچمران از حیث جایگاه، با هیچ فرمانده دیگری قابل قیاس نیست. او که سمت‌هایی، چون نمایندگی مجلس، وزارت دفاع، نماینده امام در شورای عالی دفاع و نهایتاً فرماندهی ستاد جنگ‌های نامنظم را داشت مقدر بود اولین فرمانده شهید رده اولی جنگ لقب بگیرد. همچنین در سال اول جنگ فرماندهان رده‌میانی، چون اصغر وصالی (فرمانده گروه دستمال سرخ ها)، سعید گلاب‌بخش (محسن چریک)، علی غیور‌اصلی (طراح اولین عملیات پیروز جنگ) و... را داشتیم.
تیپ شهدا و شهریور خاطره انگیز
در یک تصور رایج، این‌طور عنوان می‌شود که حاج محمد‌ابراهیم همت، اولین فرمانده شهید لشکر دفاع مقدس است، اما اگر بخواهیم تفاوت‌های بین تیپ‌و لشکر در سپاه، آن‌هم زمان جنگ را برشمریم، در بعضی از مواقع نهایتاً به یک اسم می‌رسیم! به این معنی که گاه استعداد یک تیپ به اندازه یک لشکر بود، اما همچنان اسم تیپ را یدک می‌کشید و گاه استعداد یک لشکر به اندازه تیپ بود و به هر روی به آن لشکر عنوان می‌شد.
در اینجا قصد نداریم به ابعاد و استعداد لشکر‌های سپاه بپردازیم. اما اگر بخواهیم اولین فرمانده شهید یکی از یگان‌های ارشد سپاه را نام ببریم، به شهید‌ناصرکاظمی می‌رسیم که ششم شهریور ۱۳۶۰ در حالی که فرمانده تیپ ویژه شهدا بود به شهادت رسید. تیپ شهدا در آن زمان به تازگی تشکیل شده بود که به عملیات طولانی و طاقت فرسای پاکسازی محور سردشت- پیرانشهر ورود کرد و در همین عملیات‌سخت نیز طی یک‌ماه دو فرمانده‌اش را از دست داد!
۲۳ روز بعد از ناصرکاظمی، دومین فرمانده تیپ ویژه شهدا «محمدعلی گنجی‌زاده» در ۲۹ شهریور ۶۱ و در تداوم عملیات پاکسازی محور سردشت- پیرانشهر شهید شد. نکته جالب در خصوص تیپ شهدا این است که سومین فرمانده این تیپ یعنی محمودکاوه نیز شهید شهریورماهی است. البته با چندسال فاصله و در شهریور ۱۳۶۵ و حین عملیات کربلای ۲، محمودکاوه نیز آسمانی شد.
خرداد و شهدای شاخص آن
پیشتر اشاره شد که شهید‌مصطفی‌چمران به عنوان شاخص‌ترین شهید دفاع مقدس، در سال اول جنگ و به تاریخ ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ به شهادت رسید. یک‌سال بعد نیز در دوم‌خرداد ۱۳۶۱، محمود شهبازی که سمت جانشینی تیپ ۲۷ محمدرسول‌الله (ص) را داشت، در جریان‌آزادسازی خرمشهر شهید شد. همچنین در خرداد ۱۳۶۲ محمد بروجردی فرمانده قرارگاه حمزه (شمال‌غرب) به شهادت رسید. بروجردی جایگاهی بسیار والا در سپاه داشت و شاید بتوان او را در زمره فرماندهان شهیدی، چون یوسف‌کلاهدوز (قائم‌مقام سپاه) به شمار آورد.
همچنین خرداد ۱۳۶۱ به دلیل انجام عملیات بزرگ‌وسنگین بیت‌المقدس (آزادسازی خرمشهر) فرماندهان شاخص و رده‌میانی بسیاری به شهادت رسیده‌اند که گذشته از نام‌هایی، چون حسین‌قجه‌ای، محسن وزوایی و... شهید عبدالرضا‌موسوی فرمانده سپاه خرمشهر نیز از شهدای شاخص خرداد ۱۳۶۱ است.
اسفند و فرماندهان شهید لشکر.
اما یکی از پرشهیدترین و خاطره انگیزترین ماه‌های دفاع‌مقدس از حیث آسمانی‌شدن فرماندهان لشکر، اسفند است. علت این امر نیز انجام چند عملیات بسیاربزرگ و تأثیرگذار جنگ در این ماه است. اولین آن‌ها خیبر در اسفند ۱۳۶۲ بود. سپس عملیات‌بدر که باز در اسفند رخ داد و بعد کربلای ۵ که هرچند ۱۹ دی ۶۵ شروع شد، اما تداومش تا اسفند همین سال طول کشید. نهایتاً در اسفند ۶۶ نیز عملیات والفجر ۱۰ در جبهه شمال‌غرب انجام شد.
شهدای اسفندماه جنگ بسیار معروف نیز هستند. اولین آن‌ها شهید حاج‌محمد‌ابراهیم همت است که پیشتر اشاره شد به عنوان اولین فرمانده لشکر شهید جنگ نیز معروف است. همت در عملیات خیبر فرمانده لشکر ۲۷ محمدرسول‌الله (ص) بود. در این عملیات او که شاهد شهادت بسیاری از نیروهایش در محور طلائیه بود، عاقبت در ۱۷ اسفند ۶۲ آسمانی شد. حمید باکری جانشین لشکر ۳۱ عاشورا نیز در همین عملیات به شهادت رسید و پیکرش در منطقه دشمن ماند و هیچ‌گاه تفحص نشد.
سپس در اسفند ۱۳۶۳ و حین عملیات‌بدر نیز جبهه ایران دو فرمانده شهید داد و بار دیگر نام دو لشکر ۲۷ محمدرسول‌الله (ص) و ۳۱ عاشورا تکرار شد! این‌بار مهدی باکری فرمانده لشکر عاشورا که سال قبل برادرش‌حمید را از دست داده بود به شهادت رسید و به برادر پیوست. پیکر آقا‌مهدی نیز در دجله غرق شد و مانند برادرش حمید، جاویدالاثر ماند.
از آن‌سو عباس‌کریمی که سال‌گذشته و پس از شهادت حاج‌همت به فرماندهی لشکر ۲۷ محمدرسول الله (ص) رسیده بود، در سالگرد فرماندهی‌اش بر این لشکر خط‌شکن به شهادت رسید و به دوست و همرزم دیرینه‌اش حاج‌همت پیوست. لشکر ۲۷ طی سه سال، سه فرمانده‌اش را از دست داده بود. تیر ۱۳۶۱ حاج‌احمد در لبنان ربوده شد، اسفند ۶۲ همت در مجنون به شهادت رسید و نهایتاً حاج عباس‌کریمی در بدر آسمانی شد.
هرچند با شهادت همت‌و باکری‌ها و عباس‌کریمی به اندازه کافی وزن اسفند در تاریخ دفاع‌مقدس بالا رفته بود، اما این ماه خاطره‌انگیز هنوز با فرماندهان لشکر‌سپاه کارداشت و سال ۶۵ نیز شهادت یکی‌دیگر از فرماندهان لشکر را در دیباچه خود به ثبت رساند؛ حاج‌حسین خرازی فرمانده توانمند لشکر ۱۴ امام حسین (ع) که مؤسس این لشکر نیز بود، در هشتم اسفند ۶۵ و در مراحل پایانی کربلای ۵ به شهادت رسید. حاج‌حسین خرازی چهره شناخته شده و بسیار محبوب در دفاع مقدس است. با شهادت او، اسفند از حیث فرماندهان لشکر، پرشهیدترین ماه جنگ لقب گرفت.
منبع: روزنامه جوان
نظری بگذارید
دو روایت در رثای یک مرد
مجتبی شاکری
من و حسن باقری اولین گروه رسانه‌ای در محل حادثه بودیم
بهرام محمدی‌فرد
