رویترز: تنش با ایران به هیچ‌وجه به نفع پاکستان نیست

«روابط اقتصادی پاکستان با ایران، برای اسلام‌آباد مهم است، زیرا این کشور در تلاش است تا کالاهای حیاتی، از جمله سوخت و برق را برای مصارف غربی‌ترین استانش یعنی بلوچستان، از ایران تامین کند».

این تحلیل را خبرگزاری رویترز با اشاره به تنش اخیر مرزی میان دو کشور منتشر کرد و با اشاره به هزینه گزاف تنش با ایران برای پاکستان نوشت: «تشدید تنش‌های ژئوپلیتیکی بین پاکستان و ایران در روز پنج‌شنبه، شوک‌هایی را به اقتصاد درگیر بحران پاکستان وارد کرده است، اوراق قرضه دلاری این کشور را به‌هم ریخته و بازار سهام آن را تحت تأثیر قرار داده است.»

پاکستان بامداد پنج‌شنبه بر اساس ادعایش، شبه‌نظامیان جدایی‌طلب بلوچ را هدف قرار داد، دو روز پس از آنکه تهران اعلام کرد به پایگاه‌های گروه تروریستی «جیش‌العدل» در خاک پاکستان حمله کرده است. تنش با ایران در حالی اتفاق می‌افتد که پاکستان با اقتصاد 350میلیارد دلاری‌اش درگیر تورم بالا و کسری مالی و حساب جاری در میان یک بحران اقتصادی فلج‌کننده قرار دارد. این کشور تحت برنامه کمک مالی 3میلیارد دلاری صندوق بین‌المللی پول قرار دارد که تابستان گذشته آن را از آستانه ورشکستی کامل خارج کرد. اوراق قرضه بین‌المللی پاکستان نیز پس از آن که وزارت خارجه این کشور اعلام کرد حمله‌ای را در داخل ایران انجام داده، سقوط کرد. شاخص بازار سهام پاکستان نیز 1.6درصد کاهش یافت.

روابط اقتصادی پاکستان با ایران، اگرچه بزرگ نیست، اما برای اسلام‌آباد مهم است، زیرا این کشور در تلاش است تا کالاهای حیاتی، از جمله سوخت و برق را برای مصارف غربی‌ترین استانش یعنی بلوچستان، از ایران تامین کند. ایران برق بسیاری از مناطق پاکستان را تامین می‌کند و به طور غیررسمی، قاچاق گاز مایع و گازوئیل از ایران، یکی از عمده‌ترین منابع تامین انرژی پاکستان محسوب می‌شود.

سال گذشته در ماه ژوئن، پاکستان دستور ویژه‌ای را تصویب کرد که بر اساس آن اجازه داد تجارت مبادله‌ای با ایران، همراه با افغانستان و روسیه، برای برخی کالاها، از جمله نفت و گاز طبیعی، صادر شود.

«آنیل سلمان»، کارشناس اقتصادی در مؤسسه تحقیقات سیاسی اسلام‌آباد گفت: «تجارت دوجانبه با ایران، برای هر دو اقتصاد، به ویژه مناطقی مانند بلوچستان در پاکستان، که در آن اقتصادهای محلی به طور قابل‌توجهی به تجارت با ایران وابسته هستند، به ویژه برای محصولات کشاورزی و پتروشیمی، بسیار مهم است. قطع مسیرهای تجاری، تأثیرات فوری بر پاکستان خواهد داشت، از جمله کمبود انرژی در پاکستان و کاهش قابل‌توجه حجم تجاری. تشدید درگیری می‌تواند به طور قابل‌توجهی بر پروژه‌های مشترک بلندمدت مانند خط لوله گاز پاکستان- ایران، معروف به خط لوله صلح، تأثیر بگذارد.

این خط لوله، گاز طبیعی را از ایران به پاکستان و احتمالاً هند منتقل می‌کند. با تأخیر کنونی دولت پاکستان در تکمیل این پروژه در داخل خاک پاکستان، دولت ایران می‌تواند با شکایت به محاکم بین‌المللی از پاکستان تا 18میلیارد دلار طلب غرامت کند.

وزیر انرژی وقت پاکستان در ماه اوت گذشته گفت که پاکستان فعالانه مشغول رایزنی با ایران است تا این کشور را از پیگیری داوری بین‌المللی در مورد تأخیر در خط لوله منصرف کند.

پاکستان تا مارس 2024 فرصت دارد تا برای حل‌وفصل مسئله با ایران مذاکره کند تا از درگیری‌های حقوقی جلوگیری کند. تا آن زمان 2 ماه بیشتر باقی نمانده است.

دو کشور در آگوست 2023 یک برنامه تجاری پنج‌ساله امضا کردند و هدف تجاری دوجانبه را رسیدن به سقف 5میلیارد دلار تا 5 سال آینده تعیین کردند.