به مناسبت بیستم فروردین روز ملی فناوری هسته‌ای

* کامران پورعباس

به مناسبت فرا رسیدن روز ملی فناوری هسته‌ای، از شهدای این عرصه یاد می‌کنیم:
شهید پرویز منشادی
 از پرویز منشادی به عنوان نخستین شهید سازمان انرژی اتمی یاد می­شود.
او در روزهای پیروزی انقلاب اسلامی در تظاهرات و راهپیمایی‌ها حضور داشت. منشادی 14 آذر 1357، در تهران بر اثر اصابت گلوله عوامل حکومت پهلوی به شهادت رسید.
شهید سید احمد طبیب­‌زاده دزفولی
سید احمد طبیب‌زاده در دانشگاه صنعتی شریف مهندسی شیمی خواند و سپس در اداره انرژی اتمی تهران به کار و جهاد علمی مشغول شد.
اول مهر سال 1359 به جبهه رفت و ۱۶ مهر ۱۳۵۹ در اهواز به شهادت رسید و به عنوان نخستین شهید صنعت هسته­‌ای ایران در دفاع مقدس شناخته شد.
شهید پرویز احمدی
پرویز احمدی دانشجوی کارشناسی در رشته انرژی اتمی و مهندس شرکت انرژی اتمی بود.
22 مهر ۱۳۵۹، در سرپل ذهاب بر اثر اصابت ترکش خمپاره نیروهای عراقی شهید شد.
شهید محمدعلی مهدوی
محمدعلی مهدوی قبل ازانقلاب در امتحان ورودی سازمان انرژی اتمی قبول شد.
از نیروهای انقلابی بود و همین امر باعث اخراجش ازنیروگاه و در ادامه اعتصاب دوستانش و دیگر اعضا در نیروگاه شد.
بعد از پیروزی انقلاب، قراردادهای راکتورهای اتمی ایران با کشورهای آلمان و فرانسه لغو شد و با خروج نیروهای خارجی از کشور، کار سازمان انرژی اتمی متوقف گردید. محمدعلی به همراه سایر دانشجویان در شهریور سال 58 دعوت به کار شد. او در دیزل­‌خانه برق بوشهر مشغول به کار شد. محمدعلی مهدوی بدون آنکه از تجارب نیروی متخصص خارجی استفاده کند، دیزل­‌خانه را راه‌انداخت.
با شروع جنگ تحمیلی به جبهه رفت. با وجود نیروگاه، منطقه دارخویین حساس شده و زیر باران حمله­‌های دشمن قرار گرفت. محمدعلی برای دفاع به آنجا اعزام شد.
درسن 22سالگی و در آذر سال 1359، هنگامی که در پروسه آب­کشی برای به گل نشستن ‌تانک‌های عراقی کار می‌­کرد، با برخورد ترکش در بمباران منطقه دارخویین شهید شد.
شهید سید علی موسوی
سیدعلی موسوی نیز از دانشجویان و فعالان دانش هسته‌ای کشورمان بود. سید علی بعد از شروع جنگ به جبهه رفت و در بیست سالگی در ۱۴ خرداد ۱۳۶۴ در منطقه هورالهویزه در جزیره مجنون به شهادت رسید.
بر اساس وصیت­نامه این شهید سرافراز، وی همگان را به پایبندی به دین و انقلاب اسلامی و همچنین پیروی از خط امام و ولایت ­فقیه و البته استقامت و پایداری در مقابل سختی‌­ها و گرفتاری‌­ها فرا خوانده است.
شهید رمضان رستمی
شهید رمضان رستمی در سال 1334 مصادف با ماه محرم و روز عاشورا دیده به جهان گشود.
در سال ۱۳۵۴ همگام با تحصیل در دانشگاه علم و صنعت تهران در رشته مهندسی مکانیک در سازمان انرژی اتمی ایران استخدام و در بخش تحقیقات آن سازمان شروع به کار نمود.
در اعتصابات دانشجویی و تظاهرات خیابانی شرکت فعالی داشت. بعد از انقلاب و شروع جنگ تحمیلی به همراه نیروهای مردمی به جبهه شتافت.
همزمان که در جنگ حضور داشت، موفق به اخذ مدرک مهندسی مکانیک از دانشگاه علم و صنعت شد و به تقاضای سازمان انرژی اتمی به نیروگاه اتمی بوشهر رفته و شروع به کار نمود. از جمله فعالیت‌های شهید در نیروگاه بوشهر می‌توان به ساخت دیوار بتونی ۵ کیلومتری اطراف نیروگاه و سازماندهی قطعات فنی پراکنده شده در نیروگاه اشاره کرد.
در آبان­ 1366 به همراه تعدادی از همکاران خود بر اثر اصابت موشکهای ضدبتون به نیروگاه اتمی توسط هواپیماهای متجاوز بعثی به شهادت رسید.
شهید علی‌­اصغر حسین‌­زاده احمدی
علی اصغر حسین‌زاده نیز در انرژی اتمی به عنوان تکنسین به کار مشغول بود. قبل از انقلاب برای یک دوره چهارساله از طرف سازمان انرژی اتمی ایران در آلمان به سر می‌­برد. با تنی چند از دوستانش در آلمان برای حمایت از امام و قیام مردم تظاهرات می­کردند. در پی دیداری که با امام خمینی در پاریس داشتند، نظر ایشان را درباره اعتصابات جویا شد که با نظر موافق امام رو‌به‌رو شد و به این نظر عمل نمود.
با شروع جنگ تحمیلی چندین بار به جبهه اعزام شد. بعد از شهادت برادرش علی‌­اکبر در سال 1361، علی‌­اصغر در سال 1362 به جبهه رفت و پس از مدتی از ناحیه پا مجروح شد که 6 ماه بستری شد و شش مرتبه پایش را عمل کردند.
در سال 1365 به دانشگاه رفت. تعطیلات دانشگاه را در جبهه گذراند. در سال 1366 از طرف سازمان انرژی اتمی مأموریت یافت تا به مدت شش ماه به لهستان برود. در سال 1367 برای چندمین­ بار به جبهه رفت و سرانجام در عملیات مرصاد به شهادت رسید.
شهید سید مصطفی صادقی
سید مصطفی صادقی کارمند سازمان انرژی اتمی، تنها شهید مدافع حرم سازمان و شهید گمنام سازمان است.
سید مصطفی در دانشگاه امیرکبیر تحصیل کرده و پس از اخذ مدرک کارشناسی در سازمان انرژی اتمی ایران مشغول به خدمت شد. در سال 1393 موفق به اخذ مدرک کارشناسی ارشد گردید.
از سال 1394، سه دوره از طریق بسیج برای دفاع از حرم حضرت زینب(س) به سوریه اعزام شد و در طول این مدت نیز چند روزی به مرخصی می‌آمد، اما بلافاصله عزم رفتن می‌کرد و اعزام می‌شد.
سرانجام در 16 خرداد 1396 مصادف با یازدهم ماه مبارک رمضان در وقت افطار در حماء سوریه به‌دست تکفیری­‌های جنایتکار به شهادت رسید.
آقا مصطفی مورد اصابت گلوله مستقیم قرار می­گیرد و پیکرش در منطقه مورد اشغال داعش می­ماند و بعد از پاک­‌سازی منطقه هم پیکر مطهرش کشف نمی­شود و تا کنون شهید گمنام و مهمان ویژه حضرت زهرا(س) است.
سید مصطفی در هنگام اعزام به سوریه و در زمان شهادت دو دختر خردسال داشت.
پس از شهادت این شهید والامقام بود که یک عکس نظر همه را به خود جلب کرد، عکسی که در آن دو دختر کوچک شهید پاهایش را گرفته‌اند که نرود؛ عکسی بسیار شورانگیز و پر رمز و راز که بسیار در فضای مجازی معروف و بازنشر گردید.
دست نوشته­‌ای از شهید صادقی هم وجود دارد که مکمل این عکس است.
شهید عزیز با دست­خط خودش این بیت را نوشته است:
«نرخ رفتن به سوریه چند است؟/قدر دل کندن از دو فرزند است»
واقعاً دل بسیار بزرگ و ایمان خیلی قوی می‌خواهد از دو فرزند دلبند کوچک و دو دختری که شدیداً بابایی هستند، دل بریدن و به جبهه نبرد حق علیه باطل شتافتن، آن هم بصورت کاملاً داوطلبانه و اختیاری.
شدیداً امام حسینی و کربلایی بودن و ارادت ویژه به حضرت آیت‌الله خامنه­‌ای و تأکید بر اطاعت از مقام معظم رهبری از ویژگی‌­های بارز شهید است.
شهدای ترور
در عرصه هسته­‌ای سالهاست که یک جهاد و پیکار تمام­‌عیار میان جمهوری اسلامی و جبهه استکبار جهانی در جریان است.
جمهوری اسلامی ایران سالهاست که در رویکردی جهادی فعالیت‌های صلح‌­آمیز هسته‌‌ای‌اش را علی‌رغم تحریم‌ها و فشارهای سیاسی و تهدیدات واهیِ نظامی دنبال نموده و به پیشرفتها و دستاوردهای عظیمی در این عرصه دست یافته است.
دشمنان قسم‌­خورده انقلاب اسلامی از ابتدای فعالیت­‌های هسته‌­ای ایران، این مقوله را بهانه جدید خصومت‌ها قرار دادند و بعد از آنکه پیشرفت‌ها در این عرصه شتابان و حیرت­‌انگیز گردید فشارها و جنجال­‌سازی‌ها و سناریوپردازی‌های دروغین دشمنان نیز سرعت فزاینده­‌ای یافت به گونه‌­ای که دستاویز توطئه­‌های دهه‌­های اخیر موضوعات هسته­‌ای بوده است و البته ناگفته پیداست که: «هسته‌­ای بهانه است، اصل نظام نشانه است».
علاوه‌بر روحیه جهادی، فرهنگ ایثار و شهادت نیز از سال 1388 وارد عرصه پاسداری از فعالیت‌ها و دستاوردهای صلح‌­آمیز هسته­‌ای گردید و جیره‌­خواران سرویس‌های جاسوسی مستکبران طی سال‌های 88 تا 90 به ترور عوامل و دانشمندان هسته­‌ای ما مبادرت ورزیدند. دکتر مسعود علیمحمدی در سال 1388 و دکتر مجید شهریاری در سال 1389، آقایان مصطفی احمدی روشن و داریوش رضایی‌­نژاد و آقای رضا قشقایی در سال 1390 ترور و به شهادت رسیدند.
تمامی اعضای تیم ترور دانشمندان هسته‌ای توسط وزارت اطلاعات شناسایی و دستگیر شدند. فرزندان انقلاب و نظام در سپاه پاسداران نیز این توطئه دشمنان را بی‌­پاسخ نگذاشتند و واکنشی سخت و پشیمان­‌کننده نشان دادند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی جو نامناسبِ بوجود آمده ناشی از این ترورها در آن برهه را که ممکن بود اثر منفی بر پیشرفت‌های هسته­‌ای داشته باشد، مدیریت نمودند و اجازه ندادند تا خدشه­‌ای در حرکت رو به رشد علمی و فناوری و پیشرفت‌های هسته‌ای کشور بوجود آید.
ایشان در 1388/10/25 در پی شهادت دانشمند شهید دکتر علیمحمدی پیام تسلیت صادر فرمودند. معظم‌­له در 1389/11/04 در منزل شهیدان دکتر مجید شهریاری و دکتر مسعود علی‌محمدی حضور یافته و با خانواده این شهیدان دیدار نمودند. ایشان در 1390/10/22 در پی شهادت نخبه جوان شهید احمدی روشن پیام تسلیتی صادر نمودند. معظم‌­له در 1390/10/29 در منزل شهیدان احمدی روشن و رضایی‌نژاد و در 1390/11/30 در خانه شهید قشقایی حضور یافته و با خانواده این شهیدان دیدار نمودند.
این دیدارها در جوی بسیار صمیمی و معنوی انجام شدند. حال و هوای ویژه این دیدارها در بخش حاشیه دیدارها در پایگاه اطلاع‌­رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی سید علی خامنه‌­ای بصورت مفصل درج گردیده است.
ارتباط عمیق و صمیمی و توجه ویژه رهبری در این دیدارها به فرزندان خردسال شهدای هسته‌ای مشهود و دارای داستانهای شیرینی است که در همین بخش حاشیه دیدارها منعکس و مکرراً در فضای مجازی بازنشر گردیده است.
رهبر انقلاب اسلامی در دیدار با خانواده‌­های شهیدان دکتر شهریاری و دکتر علیمحمدی خاطرنشان نمودند: شهادت این دانشمندان برجسته در راه آرمان‌های بلند و الهی، به کشور، انقلاب اسلامی، ملت ایران و محیط علمی آبرو بخشید.
ایشان شهادت این دانشمندان برجسته را به وسیله دشمنان اسلام و جمهوری اسلامی، نشانه تولید و رویش قله‌­های علمی در کشور و به دست دانشمندان پرتلاش و نورانی دانستند.
رهبر انقلاب در دیدار با خانواده شهید رضا قشقایی خاطرنشان نمودند: این جوانان عزیز و فداکار مانند ستاره‌هایی هستند که هر کدام­شان در آسمان پیروزی ملت بزرگ ایران می­‌درخشند.
معظم‌­له روحیه بسیجی این شهدا را ستایش نمودند:
«این روزها اسم شهید شهریارى را مى‌آوریم، چون این روزها سالگرد شهادت او است؛ بقیّه هم همین‌طور: رضایى‌نژاد، على‌محمّدى، احمدى روشن؛ اینها نخبگانى بودند در وادى علم و تحقیق که بسیجى‌وار کار کردند.»1393/09/06
در سال 1394، مقام معظم رهبری به مناسبت به سن تکلیف رسیدن آرمیتا رضایی‌نژاد فرزند شهید رضایی‌­نژاد برای وی قرآن متبرکی فرستادند.
 این هدیه با حضور جمعی از مسئولان استانی و شهری و دختران شهدای مشهد در محل تالار شهر مشهد مقدس در میان گلباران و چشم‌های اشکبار حاضران به آرمیتا رضایی­‌نژاد اهدا شد.
علاوه‌بر این، جنبه دیگر مدیریت رهبر انقلاب در برابر جو ناشی از این ترورها، تأکیدات مکرر ایشان بر تداوم رشد و پیشرفت‌های علمی و ایستادگی بر حق مسلم هسته­‌ای پس از این ترورها بود.
به این ترتیب این ترورها نتوانست خللی در عزم جمهوری اسلامی در مسیر پیشرفت علمی و فناوری ایجاد نماید و فقط باعث شد تا مسئولان و دست‌اندرکاران و دانشمندان هسته‌ای علاوه‌بر روحیه جهادی خویشتن را مجهز به سلاح شهادت‌طلبی و آمادگی برای شهادت نیز بنمایند و با اتکا به فرهنگ جهاد و ایثار و شهادت به حرکت شتابان و غرورآفرین­شان
در عرصه فعالیتهای هسته‌­ای ادامه دهند.
در سال 1399 نیز شهید محسن فخری‌زاده دانشمند هسته‌ای و دفاعی ترور شد. رهبر انقلاب در 08/09/1399 پیامی در پی این ترور صادر نمودند و در 06/11/1399 خانواده شهید به دیدار با رهبری رفتند.
در 23/09/1399، سردار سرلشکر باقری رئیس‌ستاد کل نیرو‌های مسلح با حضور در منزل دانشمند شهید محسن فخری‌زاده و دیدار با خانواده شهید، نشان درجه یک نصر را که اهدایی و مزین به امضای مقام معظم رهبری است را تقدیم کرد.
سرلشکر باقری نشان نصر را ویژه محققان و شخصیت‌های برجسته‌ ملی که جبهه دفاعی جمهوری اسلامی را پشتیبانی و حمایت می‌کنند توصیف کرد و گفت: رهبر معظم انقلاب اسلامی با اهداء بالاترین رتبه یعنی نشان درجه یک نصر به این شهید والامقام موافقت کردند.
در ادامه یادی می­نماییم از این شهدای عرصه پیشرفت و اقتدار هسته­‌ای.
شهید مسعود علیمحمدی
مسعود علیمحمدی دکترای فیزیک با گرایش ذرات بنیادی را از دانشگاه صنعتی شریف در سال ۱۳۷۱ کسب کرد و نخستین شخصی بود که در ایران دکتری خود را در فیزیک دریافت کرد. ‌
دکتر علیمحمدی به هیات علمی دانشگاه تهران ملحق شد. وی، عضو هیئت ممیزه دانشگاه تهران و عضو شورای پردیس علوم و معاون پژوهشی پردیس تا سال ۸۷ بود. او همچنین در سازمان انرژی هسته‌ای فعالیت داشت و یکی از پژوهشگران تراز اول فیزیک ایران بود.
رهبر انقلاب در پیام تسلیت در پی شهادت شهید دکتر علیمحمدی از ایشان با تعابیر «استاد دانشمند» و «شهید سعید» یاد نمودند. معظم‌­له در منزل شهید حضور یافتند. همسر شهید در مورد این دیدار ابراز داشت: از لحظه‌ای که گفتند آقا می‌خواهند تشریف بیاورند، آن‌قدر هول کرده بودم که واقعاً نمی‌دانستم باید چه حرفی بزنم. حال عجیب و غریبی داشتم. این‌قدر ذوق‌زده شده بودم که زیاد نتوانستم حرف بزنم، فقط به صحبت‌های آقا گوش کردم....
آن روز به حضرت آقا گفتم: «افتخار می‌کنم همسر شهید علیمحمدی بودم و فکر می‌کنم زن خیلی خوشبختی بودم و این نعمت را به درگاه خدا شکر می‌کنم که خداوند چنین همسری به من داد.» حضرت آقا جواب دادند: «این خیلی خوب است، شما هر جا می‌روی این را بگو، این خیلی مهم است.» من هم هر جا برای سخنرانی دعوت شدم، این را گفتم.
شهید مجید شهریاری
مجید شهریاری کارشناسی را در رشته مهندسی الکترونیک در دانشگاه صنعتی امیرکبیر، کارشناسی ارشد را در رشته مهندسی هسته‌ای در دانشگاه صنعتی شریف و دوره دکترا را در رشته مهندسی هسته‌ای در دانشگاه امیرکبیر گذارند.
دروسی همچون فیزیک عمومی و پایه، فیزیک راکتور و دینامیک راکتورهای هسته‌­ای را تدریس می­‌کرده و چهار کتاب در حوزه کاری خود و چندین مقاله بین‌­المللی در زمینه مهندسی هسته‌­ای در مجلات معتبر به چاپ رسانده است.
وی به عنوان عضو هیئت علمی در دانشگاه شهید بهشتی بود. او از سال 83 تا زمان شهادت نماینده دانشگاه شهیدبهشتی در امور اجرایی همکاری با سازمان انرژی هسته‌ای بود. وی همچنین عضویت در انجمن هسته‌ای ایران، مدیریت گروه کاربرد پرتوها، عضویت در شورای آزمایشگاه و شورای فناوری دانشگاه، عضویت در کمیته تخصصی فنی و مهندسی هیات ممیزه، مشاور جمهوری اسلامی ایران در پروژه سزامی و برگزاری چهار کمیته علمی و کارگاه آموزش را در پرونده اجرایی خود داشت.
رهبر انقلاب در منزل شهید حضور یافتند. همسر شهید در مورد این دیدار می‌­گوید:
وقتی این حادثه اتفاق افتاد، بعد از اینکه از بیمارستان مرخص شدم، به منزل‌مان تشریف آوردند که دیدار خیلی خوب و پرباری بود. در این دیدار این جمله‌ مشهور را گفتند: «شهادت این دانشمندان، آبرو داد به فضای علمی کشور.» این جمله برایم خیلی معنی داشت.
شهید مصطفی احمدی روشن
شهید مصطفی احمدی روشن در رشته مهندسی شیمی موفق به دریافت مدرک کارشناسی شد و در همین رشته در مقطع کارشناسی ارشد ادامه تحصیل داد و پس از آن وارد مرحله دکترای رشته نانو بیوتکنولوژی شد.
وی یکی از پایه‌گذاران سایت هسته‌ای نطنز بود. او همچنین عضو هیئت‌مدیره یکی از شرکت‌های تأمین کالای نیروگاه هسته‌ای نطنز اصفهان بود که در زمینه تهیه و خرید تجهیزات هسته‌­ای فعالیت داشت و هنگام شهادت، معاون بازرگانی سایت نطنز بود.
احمدی روشن به جایگاهی در سازمان انرژی اتمی ارتقا یافت که مسئولیت ستاد تدابیر ویژه این سازمان را برای مقابله با تحریم قطعات و خرابکاری در صنعت هسته‌ای بر عهده گرفت. این‌ها باعث شد تا یک جوان نخبه و دانشمند در جایگاه معاون بازرگانی سایت نطنز، راه‌های تنفس صنعت هسته‌ای کشور را با درایتش، هموارتر کند و یکی از عناصر مهم در فرآیند غنی‌‌سازی ۲۰ درصد و عبور جمهوری اسلامی ایران از این مرز مهم صنعت هسته‌ای شود. تدابیر مصطفای جوان در مبارزه و مهار ویروس استاکس‌نت در سازمان انرژی اتمی و سایت نطنز زبانزد متخصصان این حوزه شد. او، یکی از عناصر کلیدی و گمنام در شکست پروژه خراب‌کاری سایبری علیه تأسیسات هسته‌ای ایران بود.
رهبر انقلاب در پیام تسلیت در پی شهادت مصطفی احمدی روشن، از وی با تعابیر «دانشمند نخبه جوان»، «جوان مظلوم و برجسته و سرافراز»، «جوان مؤمن و غیور و توانا» و «شهید عزیز» یاد نمودند.
خانواده شهید در پاسخ به پیام مقام معظم رهبری نامه‌ای نوشتند که در آن آمده است:
پیام سراسر شور، محبت و بصیرت­‌افزای حضرتعالی در رابطه با شهادت سرباز صراط مستقیم ولایت، دانشمند جوان ایران اسلامی، مصطفی شما موجب تسلّی خاطر و آرامش قلبی خانواده و بستگان گردید.... رهبرا ما پای بیعت‌‌نامه خویش را با خون فرزندمان امضا کرده‌­ایم و از شما مسئلت داریم در پیشگاه خداوند متعال و حضرت ولی­عصر (ارواحنا له الفداء) شهادت دهید که ما ذره‌­ای از پیمودن راه اعتلای مکتب اسلام عزیز کوتاه نخواهیم آمد و در پایان عرضه می‌‌داریم: «ربنا تقبل منا هذا القلیل».
رهبر انقلاب در دیدار خانواده شهید مصطفی احمدی روشن‌ فرمودند:
«دو جنبه‌ ارزش در وجود جوان شما کاملاً تبلور پیدا کرده، که هر کدام به‌تنهائی به نحوی مایه افتخار است: یکی جنبه‌ علم و تحقیق و پیشرفت و تسلط بر کار مهم و حساسی که زیر دست اوست؛ که یک استعداد برتر و یک نخبگی به معنای حقیقی کلمه است.... لیکن بُعد دوم، اهمیتش از این بُعد بیشتر است؛ آن بعدِ معنوی و الهی است؛ همان چیزی است که او را آماده می­‌کند برای شهید شدن.»1390/10/29
شهید داریوش رضایی‌­نژاد
شهید داریوش رضایی‌نژاد یکی از نخبگان و صاحب‌نظران شاخص در حوزه تحقیقات و فناوری هسته‌ای و از دانش‌آموختگان دانشگاه‌های صنعتی مالک‌اشتر و خواجه نصیرالدین طوسی تهران و از جمله محققان برجسته کشور بود. رهبر انقلاب در منزل شهید حضور یافتند. علاوه‌بر این بارها همسر و دختر خردسال شهید با رهبری دیدار داشته­‌اند.
همسر شهید در مورد این دیدارها و آثارشان خاطرشان نموده است:«در حاشیه‌ دیدارهای عمومی بارها خدمت حضرت آقا رسیده‌ایم، آرمیتا که خیلی زیاد. گاهی هم من در حد احوالپرسی و التماس دعا گفتن، همراه آرمیتا می‌روم خدمت ایشان.... شاید خیلی از تصمیم‌هایی که در این هفت سال و نیم در زندگی‌ام گرفتم، در دیدارها اتفاق افتاده و بر مبنای صحبت‌های ایشان بوده. من سه وجه برای حضرت آقا قائلم و به همین خاطر به ایشان علاقه‌مندم. اول به عنوان ولی و بحث شرعی. دوم بحث سیاسی و نگاه اقتدارآمیزی که ایشان دارند و این اقتداری که برای کشور می‌خواهند؛ چه در سیاست خارجی، چه در بحث‌های داخلی. در مسائل سیاسی یک نگاه به درون دارند و به دنبال قوت ایران از درون هستند. به عنوان کسی که علوم سیاسی خوانده‌ام، تاریخ خیلی از کشورها را بررسی می‌کنم، معمولاً‌ موفق‌ترین کشورها در دنیا، کشورهایی هستند که از درون خودشان را ساختند و رهبرانی داشتند که این نگاه را داشتند. سوم بحث شخصی است؛ یعنی در برخوردهایی که به صورت اختصاصی (هر چند کوتاه) در هفت سال و نیم گذشته داشتیم، یک نگاه و تحلیل شخصی از ایشان کسب کرده‌ام و در این برداشت شخصی در این سال‌ها، نگاه ایشان را نسبت به خانواده‌ شهدا خالصانه‌ترین نگاه دیدم و یکی از دلایل علاقه‌ام به ایشان، همین است.»
شهید رضا قشقایی
رضا قشقایی کارمند سازمان انرژی اتمی بود. همیشه آخر نمازش در سجده­ای طولانی این جمله را ادا می­نمود: «خدایا عمر مرا باعزت و مرگم را باعزت قرار بده.»
آرزوی شهادت داشت و وقت­هایی که به بهشت زهرا می­رفت، می­گفت: یعنی می­شود ما هم شهید شویم و بالاخره هم به آرزویش رسید.
محمد حسین پسر دوازده ساله شهیدقشقایی است که پس از شهادتش برای دیدار با رهبر معظم انقلاب دعوت شد و در این دیدار با قرائت متنی به ابراز احساسات پرداخت و با بیان کودکانه‌اش جملاتی این گونه خواند:
«از شهادت پدرم، یک احساس خوب دارم ویک احساس بد. احساس خوبم به خاطر آن است که پدرم شهید شده است و جایگاه خوبی پیش خدا دارد ومن به او افتخار می‌کنم و احساس بدم برای آن است که بابا دیگر پیشم نیست و خیلی دلم برایش تنگ می‌شود.»
شهید محسن فخری‌زاده
شهید محسن فخری‌زاده ریاست سازمان پژوهش و نوآوری وزارت دفاع و یکی از چهره‌های تأثیرگذار و شناخته شده در وزارت دفاع به شمار می­رفت که در زمینه‌های گوناگون علمی و تحقیقاتی به ایفای نقش می­‌پرداخت.
پس از تشکیل واحد تحقیقات ویژه اتمی، او نیز از ابتدای تشکیل این مرکز فعالیت خود را آغاز کرد. وی همچنین سابقه همکاری با شهید تهرانی مقدم در زمینه صنعت موشکی ایران را داشت.
در کارنامه کاری­‌اش عضویت در هیئت علمی دانشکده فیزیک دانشگاه امام حسین(ع) و ریاست دانشگاه صنعتی مالک اشتر و رئیس‌سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی دیده می­شود. همچنین از جمله افرادی بود که با وزارت بهداشت در جهت ساخت کیت تشخیص کرونا و واکسن کرونا همکاری داشت.
برخی از رسانه‎های غربی لقب «پدر برنامه هسته‌ای ایران» را به وی داده بودند. آمریکایی‌ها این دانشمند نامدار را صندوقچه اسرار برنامه هسته‌ای ایران قلمداد می‌کردند که همواره در تعیین موضع ایرانی‌ها در مذاکرات نقشی مؤثر داشته ‌است.
نشریه آمریکایی فارن پالیسی هم از او با عنوان یکی از پنج شخصیت ایرانی در فهرست ۵۰۰ نفره قدرتمندترین افراد جهان نام می­برد و از نظر دانش هسته‌­ای در شمار بزرگ­ترین فیزیکدانان غرب برمی‌­شمارد.
این دانشمند متعهد و شایسته در فهرست تحریم­‌شدگان ایران توسط شورای امنیت سازمان ملل قرار داشت.
پس از شهادتش بسیاری از شبکه‌های اجتماعی سخنان نتانیاهو نخست­‌وزیر رژیم صهیونیستی را چند روز پیش از ترور منتشر کردند که نام شهید فخری‌زاده را به عنوان یکی از دانشمندان تأثیرگذار برنامه هسته‌ای ایران آورده بود.
در پیام رهبر انقلاب درپی ترور شهید محسن فخری‌زاده از وی با تعبیر «دانشمند برجسته و ممتاز هسته‌ای و دفاعی کشور» یاد گردیده و این عبارات عظیم در پیام ذکر گردیده است:
«این عنصر علمی کم‌نظیر جان عزیز و گرانبها را به خاطر تلاشهای علمی بزرگ و ماندگار خود در راه خدا مبذول داشت و مقام والای شهادت، پاداش الهی اوست.»
رهبر انقلاب در بیانات­شان در سخنرانی تلویزیونی در سالروز قیام ۱۹ دی در سال 1399 با تعابیر «شهید عالی‌قدر»، «شخصیّت بزرگ»، «چهره‌ بزرگ علمی»، «چهره علمی برجسته» یاد نموده و از «میراثهای ارزشمندی که در دستگاهی که تحت نظرش بود، باقی مانده» سخن گفتند.
در دیدار خانواده دانشمند هسته‌ای و دفاعی شهید محسن فخری‌زاده با رهبر انقلاب، رهبری از اخلاص کم‌نظیر او سخن گفتند.
پسر شهید پس از این دیدار نوشت: در بیش از ۲ ماهی که از شهادت پدر می‌گذرد، تقریباً با همه مسئولان و مقامات لشکری و کشوری دیدار داشته‌ایم، ولی دیدار با حضرت آقا با همه این دیدار‌ها متفاوت بود؛ به خاطر آن فضای معنوی، حکیمانه و صمیمانه‌ای که حاکم بر دیدار بود و بیانات دلگرم‌کننده و شیوایی که داشتند و باعث تسلای بیش از پیش قلب‌های داغدار ما