نفتکش‌های ایرانی نفت روسیه را هم صادر می‌کنند

نشریه انگلیسی فایننشال‌تایمز در گزارشی تاکید کرد نفتکش‌های ایران فراتر از دور زدن تحریم‌های نفتی این کشور، در حال تجارت با نفت روسیه هم هستند.

این روزنامه با «ناوگان اشباح توصیف کردن» ناوگان ایران که تحریم‌های آمریکا را دور می‌زنند، نوشت: آمریکا از میانه دوره ریاست جمهوری ترامپ از برجام خارج شد و تحریم‌های جدیدی علیه جمهوری اسلامی اعمال کرد که فروش نفت ایران را با مشکل مواجه کرد. از آن زمان چندین گزارش درباره حمل مخفیانه نفت توسط جمهوری اسلامی منتشر شد و برخی از رسانه‌ها برای این نفتکش‌ها لقب «ناوگان اشباح» را استفاده کردند. صادرات نفت ایران در چهارسال اخیر کاهش شدیدی داشت اما چندی پیش شرکت‌ ردیابی نفتکش‌ها، اعلام کرد صادرات نفت ایران با وجود تحریم‌های ایالات متحده در دو ماه آخر سال ۲۰۲۲ به بالا‌ترین حد خود در سه سال گذشته رسید و سال ۲۰۲۳ را با فروش بالاتر به چین و ونزوئلا آغاز کرد. به نوشته فایننشال تایمز در ماه گذشته میلادی 9 میلیون بشکه نفت روسیه با 16 نفتکش «ناوگان ارواح» ایرانی جابه‌جا شده و تجارت پررونق برای نفتکش‌های ایران بوده است. «ناوگان اشباح» ایران، از زمانی که محدودیت‌های تحریمی غرب بر فروش نفت روسیه در دسامبر گذشته تشدید شد و کرملین به اجرای تکنیک‌های ایران برای دور زدن تحریم‌ها روی آورد، به حمل نفت روسیه علاقه نشان می‌دهند. حداقل 16 کشتی که بخشی از شبکه «ناوگان ارواح» هستند که به ایران اجازه می‌دهد تحریم‌های ایالات متحده را دور بزند، در 2 ماه گذشته شروع به حمل نفت خام روسیه کرده‌اند. قبل از افزایش این موج 2ماهه جدید، تنها 9 نفتکش ایرانی در طول 9 ماه از آغاز جنگ اوکراین در فوریه 2022‌، در این مسیر مشغول بوده‌اند که حالا تعداد آنها به 16 نفتکش رسیده است. دلالان و تحلیلگران کشتی گفتند که روسیه مالکان و اپراتورهای نفتکش را با نرخ‌های ممتاز جذب می‌کند، زیرا به‌دنبال حفظ منبع اصلی درآمدهای صادراتی خود در برابر تحریم‌های غرب مانند تعیین سقف قیمت برای نفت روسیه از سوی گروه هفت کشور صنعتی و اتحادیه اروپاست. 

ایران در ماه‌های اخیر توانسته صادرات نفت خام خود را حفظ یا حتی افزایش دهد. تهران در زمینه سیاست نفتی با مسکو از طریق گروه اوپک‌پلاس همکاری می‌کند.

این رقابت بر سر کشتی‌ها می‌تواند منبع احتمالی تنش هم باشد، با این حال «متیو رایت» تحلیلگر شرکت «کپلر» گفت: «به نظر می‌رسد افزایش تعداد کشتی‌ها در ناوگان ارواح متعلق به نهادهای مخفی فراساحلی، که امکان فرار از تحریم‌ها را فراهم می‌کند، به جلوگیری از بسیاری از مشکلات کمک کرده است.»  پس از اعمال ممنوعیت واردات نفت خام روسیه از طریق دریا به اتحادیه اروپا در تاریخ 5 دسامبر، روسیه مجبور شده بود مقدار زیادی از نفت خام خود را به مقصد بنادر آسیایی تغییر دهد و اکنون احتمالا نیاز به ارسال گازوئیل و سایر سوخت‌ها هم به مسافت‌های طولانی‌تر دارد.

مالکان و اپراتورهای کشتی برای فروش نفت روسیه سود بیشتر و دردسر کمتری دارند چون فقط کافی است که اسنادی ارائه دهند که نفت روسیه را زیر سقف قیمت تعیین‌شده فروخته‌اند، و در این صورت هیچ تحریمی مشمول آنها نمی‌شود. 

یکی از دلالان بازار نفت گفت در حالی که تعداد انگشت‌شماری از اپراتورهای نفتکش بزرگ همچنان از تجارت نفت روسیه اجتناب می‌کنند، مانند شرکت‌های بزرگ نفتی غرب و اپراتورهای کشتی ایالات متحده، اما بسیاری دیگر با توجه به نرخ‌های پیشنهادی و آزادی عمل در قوانین، مایل به مشارکت هستند. اکنون همه مجرمند. مرز بین بازار خاکستری و بازار نفتکش‌های معمولی در سال گذشته قطعا مبهم‌تر شده است. «کلر جونگمن» رئیس ستاد لابی «متحد علیه ایران هسته‌ای» در این باره گفت: «مالکیت پشت [ناوگان ارواح]» اغلب بسیار مبهم هستند و از طریق شرکت‌های پوششی متعددی که دائما برای جلوگیری از تحریم‌ها در حال تغییر هستند، پنهان می‌شوند.»