برای چشم شیمیایی ها

فرستنده تبسم-  توصیه می شود به منظور جلوگیری از آسیب چشم، جانباز شیمیایی در برابر نور آفتاب از عینک های آفتابی با رنگهای تیره استفاده کند و تا حد امکان مقابل اشعه مستقیم نور خورشید نباشد و هر شب با شامپوی بچه رقیق شده مژه ها را با نوک انگشتان بدقت شستشو دهد. در اوج حملات شیمیایی در زمان جنگ و در سال های 1363 و 1364 تعدادی از افراد نظامی و غیرنظامی بر اثر گاز خردل، شیمیایی شدند و چشم بعضی از آنها دچار ضایعات چشمی شد.

 در لحظه شیمیایی شدن، اعصاب چشم قرمز و ملتهب شده و فرد دچار ورم پلک و گاهی هم مبتلا به کوری موقت می شود. مرحله دوم ، بروز علائم فرمن گاز خردل است که پس از 10 تا 25 سال بعد شروع می شود. فرد در فاز مخفی و غیر آشکار با علائم خاصی مواجه نیست و مشکل ویژه ای نیز ندارد، جز این که با علائمی نظیر خارش و سوزش همراه باشد. فاز فرمن، فرد را در 3 قسمت پلک ، ملتحمه و قرنیه دچار مشکل می کند؛ به طوری که پلک ملتهب شده و غدد ترشح چربی برای اشک چشم مختل می شود و عروق ملتحمه تغییر شکل می دهند، به این ترتیب این عروق کارکرد واقعی ندارند و خون رسانی به چشم مختل می شود. از آنجا که قرنیه چشم برای دیدن باید شفاف باشد، بدون عروق است که متاسفانه به دلیل مواجهه چشم جانبازان شیمیایی با گاز خردل ، چشم آنها صدمه می بیند و درگیری قرنیه از اطراف شروع شده و بلافاصله دید دچار مشکل می شود.

 به این ترتیب در مرحله حمله برخی سلولها در قرنیه تخریب می شود و قرنیه نازک شده و در مراحل پیشرفته سوراخ می شود. درگیری قرنیه می تواند دید را بشدت کم کند. با علائم گفته شده ، متخصص متوجه می شود اگر بیمار جانباز شیمیایی با ضایعه چشمی دچار آب سیاه یا آب مروارید شود، به طور مستقیم مربوط به گاز خردل نیست. از آنجا که درمان خشکی چشم نیز بسیار اهمیت دارد، در ابتدا باید به بیمار اطمینان داد که مساله خاصی نیست. باید توجه کرد که خشکی چشم ، بسیاری از درمان های بعدی را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. محققان معتقدند ابتدا باید با پمادهای نرم کننده و قطره چشم که حاوی نگهدارنده نباشد، خشکی چشم را درمان کرد.سلولهای بنیادی در بازسازی قرنیه، نقش عمده ای دارند و سدی هستند که عروق چشم از خارج به داخل تهاجم پیدا نکنند. در پاتولوژی های متعدد، متوجه مختل شدن سلولهای بنیادی در این افراد می شویم. در ایران برای اولین بار با تلاش پزشکان، پیوند سلولهای بنیادی در جانبازان شیمیایی صورت گرفت و باعث شد عده ای از آنان بینایی خود را بار دیگر به دست آورند.تاکنون حدود 70 تا 80 درصد از جانبازان از طریق پیوند دهنده زنده ، پیوند سلولهای ملتحمه را انجام داده اند.

 از آنجا که پیوند از طریق دهنده زنده باید از سوی برادر یا خواهر که دارای مشابهت ژنتیکی هستند، انجام شود، تلاش شد با کشت سلولهای بنیادی با کمک مرکز رویان پیوند انجام شود که تاکنون برای 3 مورد این کار صورت گرفته است و چون در پیونددهنده زنده، مجبور به گرفتن سلولهای بیشتری هستیم ، کشت سلولهای بنیادی روش مناسب تری است ؛ البته مطالعات نشان می دهد تاکنون هیچ مشکلی برای دهندگان پیش نیامده است. با توجه به آمار بالای جانبازان شیمیایی در کشور، پزشکان ایرانی دارای تجارب بسیار ارزشمندی هستند و نیازی به اعزام جانبازان شیمیایی به خارج از کشور نیست و از آنجا که برای درمان چشم جانبازان شیمیایی ، مشکل درمانی خاصی نیست ، هم اکنون از نابینا شدن جانبازان شیمیایی با ضایعه چشمی جلوگیری می شود.

 بسیاری از جانبازان شیمیایی با ضایعه چشمی جزو جانبازان 70 درصد هستند که هزینه های درمان این عزیزان را بنیاد شهید تقبل می کند. باید توجه کرد که آب و هوای آلوده و گرم برای چشم این افراد مناسب نیست و در برخی موارد، شاهد جابه جایی و تغییر مکان این افراد به مناطق شمالی کشور هستیم. رعایت بهداشت چشم و توصیه های بهداشتی ، نکته دیگری است که باید رعایت شود و استفاده از قطره اشک مصنوعی با مواد نگهدارنده کم تا حد امکان باید کمترین دارویی باشد که از سوی فرد استفاده می شود. همچنین توصیه می شود به منظور جلوگیری از آسیب چشم ، جانباز شیمیایی در برابر نور آفتاب از عینک های آفتابی با رنگ های تیره استفاده کند و تا حد امکان مقابل اشعه مستقیم نور خورشید نباشد و هر شب با شامپوی بچه رقیق شده مژه ها را با نوک انگشتان بدقت شستشو دهد.

برداشته شده از وبلاگ جانبازان شیمیایی ایران